وقتی کسی حواسش نبود
وطن امروز/ متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست.
غيبت عجيب و مشکوک عباس عراقچي بويژه پس از تمديد تحريمهاي ISA حالا در نخستين حضور رسمي او در نشست کميسيون مشترک برجام به يک جنجال جديد برجامي تبديل شده است. پس از برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام با حضور نمايندههاي ايران و 1+5 به اضافه هلگا اشميد، معاون مسؤول سياست خارجي اتحاديه اروپايي، حالا ادعاهاي زيادي در رسانههاي غربي درباره محتواي اين جلسه منتشر شده است؛ ادعاهايي که با توجه به تجربهاي که از رفتار رسانههاي غربي در جريان مذاکرات هستهاي به دست آمده، ميتواند خطرناک و هشدارآميز تلقي شود.
به گزارش «وطن امروز» در شرايطي که روز سهشنبه در ايران، مراسم تشييع مرحوم هاشميرفسنجاني در صدر اخبار قرار گرفته بود، نمايندگان ايران و 1+5 به همراه هلگا اشميد در وين دور يک ميز جمع شدند تا مذاکرات کميسيون مشترک برجام با محوريت اعتراض ايران به بدعهديهاي آمريکا بويژه تمديد تحريمهاي ISA که به گفته حسن روحاني موجب نقض فاحش برجام شده، برگزار شود. شامگاه سهشنبه پس از پايان اين نشست، روزنامه آمريکايي والاستريتژورنال و خبرگزاري انگليسي رويترز درباره توافقات مربوط به اين نشست ادعاهايي مطرح کردند. ادعاهايي که نه تنها نشاندهنده پيگيري شکايت ايران از تمديد تحريمهاي ISA نيست بلکه ميگويد ايران تعهدات جديد فرابرجامي را در حوزه ذخاير اورانيوم غنيشده پذيرفته و همچنين از پيگيري شکايت خود به خاطر تمديد تحريمهاي ISA نيز انصراف داده است! والاستريتژورنال در اينباره مدعي شد ايران در اين نشست پذيرفته است ذخاير اورانيوم غنيشده در ايران از 300 کيلوگرم به 200 کيلوگرم کاهش يابد. رويترز نيز گزارش داد ايران از پيگيري شکايت خود به خاطر تمديد تحريمهاي ISA انصراف داده است. اين ادعاها در حالي است که حسن روحاني پس از تمديد تحريمهاي ISA طي نامهاي به جواد ظريف از او خواست پيگيريهاي حقوقي درباره شکايت ايران از اين اقدام آمريکا صورت گيرد. اگرچه در همان زمان برخي کارشناسان بر بيفايده بودن پيگيريهاي حقوقي به خاطر محتواي برجام و ساختار حقوقي حاکم بر آن تاکيد کرده بودند اما اکنون خبرگزاري رويترز مدعي شده ايران از پيگيري اين شکايت انصراف داده است. از سوي ديگر ادعاي روزنامه والاستريتژورنال نيز قابل تامل است. در حالي که براساس برجام (برجامي که با تمديد تحريمهاي ISA کاملا نقض شده است) ايران ميتواند تا 300 کيلوگرم اورانيوم 7/3 غنيشده ذخيره کند اما آسوشيتدپرس مدعي شد در نشست وين ايران پذيرفته حجم اين ذخاير را کمتر کند. والاستريتژورنال درباره نشست سهشنبه شب کميسيون مشترک برجام گزارش داد نمايندگان هستهاي ايران با طرح آمريکا براي پاکسازي کامل اورانيوم باقيمانده در نيروگاه نطنز موافقت کردهاند. رسانه آمريکايي همچنين از قول ديپلماتهاي غربي گزارش داد ايران روز سهشنبه موافقت کرده گامهايي براي کاهش ذخاير اورانيوم خود به کمتر از سقف 300 کيلوگرم تعيينشده در برجام بردارد. مطابق اين گزارش، تهران بعد از ششمين نشست کميسيون مشترک برجام در وين، روز سهشنبه با اين موارد موافقت کرده است. ديپلماتهاي غربي ادعا کردهاند ايران در هفتههاي اخير به سقف 300 کيلوگرم مجاز براي اورانيوم غنيشده بسيار نزديک شده است. روزنامه والاستريتژورنال ماه نوامبر سال گذشته ميلادي گزارش داده بود آمريکا و شرکايش در حال رايزني با ايران بر سر گامهايي براي کاهش ذخاير اورانيوم غنيشده اين کشور در تأسيسات هستهاي نطنز هستند. والاستريت ژورنال در آن زمان گزارش داد در مذاکرات بين کارشناسان هستهاي آمريکا، اروپا و ايران، به طرف ايراني پيشنهاد شده 100 کيلوگرم اورانيوم غنيشده جامانده در لولهها و ماشينآلات مرکز غنيسازي نطنز را طي چند هفته يا حداکثر 2 ماه پاکسازي کند. به گزارش فارس، والاستريتژورنال در آن زمان نوشته بود اين رايزنيها يکي از اقدامات دولت باراک اوباما، رئيسجمهور آمريکا براي تقويت توافق هستهاي پيش از ترک کاخ سفيد است. اين روزنامه سهشنبه از قول منابع آگاه به مذاکرات سهشنبه گزارش داد ايران با طرح آمريکا براي پاکسازي اين تأسيسات و خروج اورانيوم غنيشده و کاهش غناي آن موافقت کرده است.
شکايت هم نه؟
انتشار گزارش والاستريتژورنال البته با واکنش عباس عراقچي مواجه شد. عراقچي با تکذيب خبر والاستريتژورنال اظهار داشت: کميسيون مشترک در پايان جلسه خود با طرح ايران براي پاکسازي رسوبات از تاسيسات غنيسازي نطنز موافقت کرد. رئيس ستاد پيگيري اجراي برجام افزود: براساس اين طرح تمام رسوبات مواد غنيشده که از لولهها بيرون آورده ميشود از شمول ٣٠٠ کيلو ذخاير مواد غنيشده ايران خارج شده و بدين ترتيب ايران قادر خواهد بود مواد بيشتري را غنيسازي کند. معاون امور حقوقي و بينالملل وزارت امور خارجه در پايان خاطرنشان کرد: اين مصوبه کميسيون مشترک که محصول ماهها مذاکرات کارشناسي توسط متخصصان سازمان انرژي اتمي کشورمان است، پس از ترجمه در سايت وزارت امور خارجه درج خواهد شد. اين تکذيب عراقچي که به دليل اظهاراتش در قبال بدعهديهاي آمريکا در برجام در ايران به «مرد توجيه برجام» شهره شده، در حالي است که ادعاي خبرگزاري رويترز درباره عقبنشيني ايران از شکايت خود از آمريکا به خاطر تحريمهاي ISA نيز بسيار قابل تامل است. خبرگزاري رويترز بهنقل از ديپلماتهاي ايراني و روس مدعي شد ايران براي جلوگيري از اخلال در برجام از پافشاري بر سر شکايتش درباره اقدام آمريکا در تمديد «قانون تحريمهاي ايران» خودداري ورزيده است. اين خبرگزاري انگليسي براي اثبات اين مدعا به اظهارات سيدعباس عراقچي در جمع خبرنگاران استناد کرده که گفته ايران قصد ندارد موضوع مربوط به تمديد اين قانون ضدايراني (آيسا) را به کميسيون حل اختلاف برجام ارجاع دهد. در همين رابطه «ولاديمير وارونکوف» نماينده روسيه در سازمانهاي بينالمللي واقع در وين گفت: قانون آيسا، قانون مطلوبي نبود اما کار از کار گذشته است. اين گزارش رويترز درباره عقبنشيني تيم ايراني از پيگيري شکايت ISA در حالي است که متن اظهارات عراقچي در جمع خبرنگاران در خبرگزاريهاي داخلي منتشر نشده است. از سوي ديگر روايت مجيد تختروانچي درباره محتواي اظهارات کميسيون مشترک را ميتوان ملاکي براي سنجش ادعاي رويترز تلقي کرد. مجيد تختروانچي، معاون اروپا و آمريکاي وزارت امور خارجه پس از پايان اين نشست گفت: جلسه کميسيون مشترک را داشتيم که به درخواست ايران تشکيل شده بود و اين نخستين جلسهاي است که به درخواست يک عضو براي رسيدگي به شکايت ايران تشکيل شد. وي با بيان اينکه قسمت عمده جلسه درباره بدعهديهاي آمريکا در اجراي برجام بود، افزود: هيأت آمريکايي ادعا داشت آنها در عمل اجازه نميدهند تعهداتشان انجام نشود و با استفاده از اختياراتي که رئيسجمهور آمريکا دارد، جلوي اثرگذاري آيسا را ميگيرند. تختروانچي ادامه داد: جمعبندي جلسات اين بود که تأکيد کرديم قابل قبول نيست اعضاي 1+5 تعهدات خود را عملي نکنند. در اين روايت تختروانچي نشانهاي مبني بر تاکيد ايران بر پيگيري شکايت خود از آمريکاييها ديده نميشود. از سوي ديگر در بيانيه پاياني نشست کميسيون مشترک برجام نيز نشانهاي از پيگيري شکايت ايران از آمريکا ديده نميشود.
نگراني مجلس از مذاکرات عراقچي
نمايندههاي مجلس شوراي اسلامي نسبت به آنچه در نشست کميسيون مشترک برجام در وين صورت گرفته، ابراز نگراني کردند. در اينباره سيدحسين نقويحسيني، عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي به خبرگزاري بسيج گفت: اخباري که ما فعلا از نتيجه مذاکرات اين کميسيون داريم اين است که در اين نشست نهتنها درباره نقض عهد آمريکا تصميم گرفته نشده بلکه صرفا تاکيد بر اجراي برجام و اينکه برجام نقض نشود بدون نام بردن دولت ناقض برجام صورت گرفته است. نقويحسيني در ادامه تصريح کرد: درعين حال تيم مذاکرهکننده 2 تعهد را پذيرفته که يکي پاکسازي نطنز از آثار هستهاي است و مورد دوم هم کاهش ذخاير اورانيوم خود از 300 کيلو به 200 کيلو است؛ يعني ايران به کميسيون مشترک رفته بود که از احقاق حقوق خود صحبت کند و در مقابل آمريکاييها موضع گرفته شود اما ظاهرا تعهدات جديدي هم در اين نشست به عهده ايران گذاشته شده که حتي از آنها به عنوان فراتعهدات ايران در برجام ياد ميشود! نماينده مردم ورامين در مجلس ادامه داد: اين اطلاعاتي است که ما فعلا در اختيار داريم اما بايد ببينيم گزارشات رسمي که منتشر ميشود شامل چه مباحثي است؛ آيا اين موضوعات مطرح شده درست است يا نه و بايد نظر تيم مذاکرهکننده ايران را هم بشنويم و ببينيم که وضعيت به چه صورت بوده است. سخنگوي کميسيون امنيت ملي مجلس در ادامه مطرح کرد: البته سازوکار کميسيون مشترک برجام بهگونهاي تعريف شده که جمهوري اسلامي نميتواند حقوق خود را در آنجا دنبال کند به علت اينکه رأيگيري و تبادل نظر پيرامون مسائل به نحوي است که کاملا به نفع طرف مقابل ايران است چراکه ادعاي ايران و اثبات آن بايد به اتفاق آرا در طرف مقابل تصويب شود و اگر يک عضو هم مخالف باشد حق وتو دارد و آن تصميم به تصويب نميرسد، اما درباره ادعاهاي 1+5 عليه ايران نياز به اجماع نيست و اگر اکثريت هم رأي دهند به تصويب ميرسد بنابراين طبيعي است که از يک چنين سازوکاري تصميمي به نفع جمهوري اسلامي ايران خارج نميشود و ما هرچه به اين کميسيون رجوع کنيم احتمالا پذيرش مسؤوليتهاي بيشتر بر گردن ايران ميافتد! سيدمحمدجواد ابطحي، نماينده مردم خمينيشهر در مجلس شوراي اسلامي نيز در اينباره به خانه ملت گفت: براساس بيانيه روز گذشته کميسيون مشترک برجام، تصويب آيسا نقض برجام محسوب نميشود، چون آمريکا نميخواهد آن را اجرايي کند، حال چه تضميني است که ايالات متحده اين قانون را عليه ايران عملياتي نکند. وي افزود: نتايج نشست روز گذشته نشان ميدهد هنوز خوشبيني به آمريکا در ميان برخي مسؤولان کشورمان وجود دارد، از طرف ديگر شاهد انتشار اخباري از سوي رسانههاي غربي بوديم که براساس آن ايران در نشست روز گذشته پذيرفته که ذخيره اورانيوم غنيشده خود را از 300 کيلو به 200 کيلو کاهش دهد و در سايت نطنز هم پاکسازي اورانيوم صورت گيرد که اين مساله نشان ميدهد ما بار ديگر به غربيها در حوزه هستهاي امتياز دادهايم. ابطحي ادامه داد: به نظر من با توجه به اهميت نشست روز گذشته کميسيون برجام، کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس بايد نشست ويژهاي را با حضور مسؤولان وزارت امور خارجه برگزار کند و قطعا ما اين پيشنهاد را به رئيس مجلس نيز ارائه خواهيم داد.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد