خودروهایی که همانند پراید و پژو 405 در خط تولید ماندگارند
پدال نيوز/ بهتازگي نقل قولي عنوان شد که تا پايان سال جاري شمسي، توليد خودروهاي پژو ۴۰۵ و پرايد بايد متوقف شود. اين سخن که به سرعت توسط مقامات عالي خودروسازان ايراني رد شد، حواشي و بحثهاي گوناگوني پيرامون سن زياد اين خودروها و علل و چرايي ماندگار شدن آنها در خط توليد عنوان شد و حتي اين بحثها بهقدري پرحاشيه شد که کار به رسانه ملي و نشريات خودرويي، اقتصادي و حتي جرايد کثيرالانتشار کشيده شد. نکته قابل تامل بهطورکلي ماندگار شدن هر خودرويي در خط توليد هر خودروسازي است که در هرجايي از جهان وجود دارد. اينکه چنين پديدهاي در بيشتر کشورهاي در حال توسعه رواج دارد، بر کسي پوشيده نيست. اما شايد بررسي هر يک از موارد مشابهي که در کشوري ديگر سرنوشتي شبيه به پرايد و پژو 405 دارند و توليدشان در جريان است، بتواند راهحل چنين موردي در ايران و علل اصلي آن را بيشتر روشن کند. لادا نيوا لادا نيوا شايد يکي از برترين خودروهاي اتحاد جماهير شوروي در دوراني باشد که آوازه خودروهاي سختجان اما کند و کهنه شوروي، در سراسر جهان پيچيده بود. نيوا به عنوان يک شاسيبلند کاربردي با قابليت استفاده در مناطق روستايي و شهري در سال 1977 راهي بازار شد و توانست از همان ابتدا به يک موفقيت قابل توجه بدل شود. اما شايد حضور اين خودرو در اروپاي غربي، کانادا و آسيا بود که براي آن شهرتي دوچندان دستوپا کرد. اين خودرو توانست به لطف سواري نرم، تجهيزات کافي و عملکرد خارج جاده مناسب نظر مثبت خودرو دوستان و متخصصان را جلب کند. اما همانند بيشتر خودروهاي ساخت شوروي، نيوا بهسادگي خط توليد را وداع نگفت و بهتدريج با ايجاد تغييراتي عمده، هرازچندي دچار يک سري بهروزرساني عمده شد. با اين حال پلتفرم کلي و ساختار و ظاهر نيوا چندان دستنخورده است و توليد آن در روسيه ادامه دارد. شايد اصليترين علت ادامه يافتن توليد اين خودرو را بتوان تقاضاي قابل توجه براي چنين خودرويي با قيمتي مناسب در ميان روستاييان کشورهاي شوروي سابق، سختجاني و خرابي کم خودرو و ساختار نسبتا مدرن آن دانست. رنو کليو II رنو کليو هرگز به ايران نرسيد، اما يکي از فرزندان نزديک آن يعني داچيا لوگان با نام رنو تندر 90 به بازار کشورمان راه يافته و توانسته به يکي از موفقترين محصولات خودروسازان کشورمان بدل شود. اما خود نسل دوم کليو نيز از سال 1997 تاکنون در خط توليد حضور دارد. اين هاچبک اقتصادي جسور و دوستداشتني در ابتدا به بازار اروپا و آسيا عرضه شد و سپس به آمريکاي جنوبي و چين نيز راه يافت. از سال 2001 روند بهروزرساني و فيسليفت اين خودرو آغاز شد و از آن زمان تاکنون، هر از چندي سعي ميشود تا با همخوان کردن زبان طراحي آن با زبان طراحي روز رنو، عمر 20ساله آن پنهان شود. با آنکه در سال 2005 نسل سوم کليو راهي بازار شد، اما نسل دوم آن در کشورهاي آفريقايي و آمريکاي جنوبي به حيات خود ادامه داد. حتي در مقطعي نمونه سدان اين خودرو با نام سيمبل و تاليا در برخي کشورها عرضه شد، اما بعدها رنو سعي کرد تا با ايجاد تغييراتي بسيار عمده، رنو سيمبل جديد را که در حقيقت همان داچيا لوگان است، جانشين آن کند. تويوتا Comfort تويوتا کراون Comfort که بهطور خلاصه معمولا کامفورت ناميده ميشود، يک سدان بزرگ ژاپني است که در کمال ناباوري از سال 1995 تاکنون توسط تويوتا توليد ميشود. اين خودرو در سال 1995 به بازار ژاپن معرفي شد و در حقيقت پاسخ تويوتا به محصولاتي همانند نيسان Crew و سدريک بود که بازار سدانهاي تشريفاتي متوسط را در دست داشتند. پلتفرم اين تويوتا با سدان لوکس Crown مشترک بود، اما در آن پيشرانه 2 ليتري 4سيلندر به همراه گيربکس 4 دنده اتوماتيک مورد استفاده قرار گرفت. تويوتا به لطف هزينه پايين نگهداري، سواري بسيار نرم و راحت و خرابي اندک، به يکي از محبوبترين خودروها براي شرکتهاي تاکسيراني در ژاپن، سنگاپور و هنگکنگ بدل شد و توانست بازار رقيبش يعني سدريک را در هنگکنگ تقريبا از بين ببرد. علاوه بر اين در ساير کشورهاي آسياي جنوب شرقي همانند اندونزي و مالزي نيز کامفورت به يکي از خودروهاي مناسب براي تاکسيها بدل شد. موفقيت کامفورت در حدي است که در سال 2010، مديرعامل تويوتا از آن تقدير به عمل آورد و آن را عنصري حياتي در گسترش بازار اين خودروساز به آنسوي مرزها تلقي کرد. نيسان Cedric Y31 نيسان هم مانند رقيب هموطن خود يعني تويوتا، هنوز هم يک محصول قديمي را در خط توليد خود نگه داشته است. اين سدان بزرگ که در ژاپن با نام سدريک شناخته ميشود، در برخي بازارها نيز با نام گلوريا عرضه شد. توليد نسل Y31 اين خودرو که در حقيقت آخرين نسل آن نيز محسوب ميشود، در سال 1987 آغاز شد. اين سدان بزرگ مجهز به پيشرانههاي آرام، نرم و قدرتمند 6 سيلندر خورجيني، به لطف سواري بسيار نرم و راحت طرفداران زيادي در ژاپن و کشورهاي آسياي شرقي داشت و توانست به يکي از خودروهاي محبوب براي هتلها و تشريفات ساير مراکز بدل شود. اما بهتدريج سدريک جاي خود را به عنوان تاکسي در کشورهايي همانند ژاپن، سنگاپور و هنگکنگ تثبيت کرد و توانست به گزينهاي مورد اعتماد براي مردم اين کشورها بدل شود. سري دوم اين خودرو در سال 1991 معرفي شد. در اين سال يک فيسليفت کلي، ظاهر سدريک را بهشدت مدرنتر کرد، اما پلتفرم و متعلقات فني آن تغيير خاصي نداشت. در ابتدا فروش بالاي اين خودرو در ژاپن، هنگکنگ، سنگاپور و اندونزي به عنوان تاکسي، سودي سرشار نصيب نيسان کرد. در سالهاي آتي اما شرکتهاي تاکسيراني در هنگکنگ به سراغ تويوتا کامفورت رفتند و اندونزي نيز تصميم گرفت تا مرسدس بنز کلاس E و تويوتا کمري را جايگزين آن کند. درنهايت اما هنوز هم نيسان سدريک در ژاپن و سنگاپور يکي از محبوبترين خودروهاي شرکتهاي تاکسيراني است. لادا ريوا لادا ريوا يا آنچه در شوروي تحت برند VAZ و با کدهاي متفاوتي ازجمله 2104، 2105 و 2107 عرضه شد، در حقيقت حيات خود را در سال 1966 به عنوان فيات 124 آغاز کرد. در سال 1970 اما نمونه روس آن به عنوان VAZ 2101 معرفي شد و اين سرآغاز افسانه لادا بود. پس از موفقيت اين نمونه، در سال 1972 نمونه بهروز شده آن با نام 2103 معرفي شد. اما اين نمونه بعدي آن بود که با معرفي در سال 1980، بهطور جدي بازار جهاني را با لادا آشنا کرد. تعداد قابلتوجهي از اين خودرو در شوروي سابق توليد شد و به سراسر جهان (حتي کانادا) صادر شد و لادا ريوا (نامي که براي نمونه صادراتي در نظر گرفته شد) توانست به خودرو ملي و نماد شوروي سابق بدل شود. با فروپاشي شوروي در ابتداي دهه 90 ميلادي اما لادا با آنکه از بازار صادراتي کشورهاي مدرن و غربي حذف شد، اما در برخي کشورهاي ديگر و روسيه به حيات خود ادامه داد. در اين ميان شايد آغاز مونتاژ آن در سال 2002 در مصر بود که دوباره نظرها را به اين خودرو سي و اندي ساله جلب کرد. در حقيقت در همان زماني که در ايران زمزمههاي خروج پيکان از خط توليد شنيده ميشد، همتاي روس آن در مصر جاني تازه گرفت. با آنکه در سال 2012 بالاخره توليد لادا ريوا در روسيه قطع شد، اما اين روند هنوز هم در مصر ادامه دارد. شايد اصليترين دليل عدم مرگ لادا ريوا را بايد در دوام بالا و قيمت پايين آن دانست.