درخت هوشمند در مریخ “اکسیژن” تولید میکند
بيگ بنگ/ مريخنورد استقامت ناسا که چند روز پيش به سمت ِ مريخ پرتاب شد، به همراه خود يک دستگاه دارد که دي اکسيد کربن سياره سرخ را به اکسيژن تبديل مي کند.
کاوشگر مريخي استقامت داراي فناوريهاي پيشرفتهاي از جمله تجهيزات ويدئويي با کيفيت بالا و اولين هليکوپتر در يک سياره به غير از زمين خواهد بود که بعنوان گامهاي تجربي به مريخ ارسال شده است. اما اين مريخنورد دستگاهي به نام «آزمايش بهرهبرداري از منبع اکسيژن مريخ در محل يا MOXIE» دارد: تلاشي براي توليد اکسيژن بر روي سيارهاي که کمتر از 0.2 درصد جو آن را اکسيژن تشکيل داده است.
اکسيژن محمولهي سنگيني در ماموريتهاي فضايي است. اکسيژن فضاي زيادي را به خود اختصاص ميدهد و بعيد است که فضانوردان بتوانند مقدار کافي از آن را به مريخ ببرند تا انسان بتواند در آنجا نفس بکشد، چه برسد به اينکه سوخت فضاپيماها را براي يک سفر طولاني به خانه تأمين کند.
اين مشکلي است که MOXIE به دنبال حل آن است. اين روبات که باتري آن به اندازۀ يک خودرو است تقريباً مدل مقياس يک درصدي است که دانشمندان اميدوارند روزي به مريخ ارسال کنند، شايد در دهه 2030. ماکسي مانند يک درخت، با جذب دياکسيدکربن کار ميکند، اگرچه به طور ويژه براي جو نازک مريخ طراحي شده است. سپس بصورت الکتروشيميايي مولکولها را به اکسيژن و مونوکسيدکربن تقسيم ميکند و مولکولهاي اکسيژن را به O2 ترکيب ميکند.
اين دستگاه خلوصِ O2 را تجزيه و تحليل ميکند و در حدود 99.6 درصد O2 را رها ميکند. سپس هم اکسيژن قابل تنفس و هم مونوکسيدکربن را به درون جو سياره آزاد ميکند. با اين حال، دستگاههاي مقياسپذير آينده اکسيژن توليد شده در مخازن را براي بهرهبرداريِ نهايي انسان و موشکها ذخيره ميکنند.
به گفتهي مايکل هچت، محقق اصل MOXIE ، سميت مونوکسيدکربن توليد شده جاي نگراني نيست. اين گاز مجدداً جو مريخ را تغيير ميدهد اما نه خيلي زياد. “هچت افزود: «اگر مونوکسيدکربن را در جو مريخ آزاد کنيد، در نهايت با مقدار بسيار کمي از اکسيژن باقيماندۀ موجود در آن ترکيب ميشود و دوباره به دياکسيدکربن تبديل ميگردد.»
به همين دليل، مونوکسيدکربن همچنين نميتواند مانع از بيوسفر بالقوۀ موجود در مريخ شود – يک محيط بسته و مهندسي شده که زندگي زميني ميتواند در آنجا رشد کند. از آنجا که MOXIE يک آزمايش اثباتي کوچک است، اکسيژن زيادي توليد نميکند – اگر همه چيز به خوبي پيش برود، بايد حدود 10 گرم در ساعت توليد کند، يعني تقريباً برابر با مقدار اکسيژن در 1.2 فوت مکعب هواي زمين است. محض اطلاع، انسان به حدود 19 فوت مکعب هوا در روز نياز دارد.
طبق گفته ناسا، MOXIE قابليتهاي خود را با توليد اکسيژن متناوب با افزايشهاي يک ساعته در طول مدت مأموريت استقامت آزمايش ميکند. اين دستگاه بايد پس از فرود مريخنورد در 18 فوريه 2021 فورأ شروع به کار کند.