برگزیده

زاکانی بر لبه تیغ

هم ميهن

بروزرسانی 1404/02/15 - 19:12

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

پریسا هاشمی| روز گذشته و در سیصدوبیست‌ودومین جلسه شورای شهر تهران اختلافات بالا گرفت و دیوار مابین حامیان علیرضا زاکانی، شهردار تهران و منتقدان عملکرد او در شورای شهر تهران ضخیم‌تر و بلندتر شد. شکاف اختلاف بین اعضای شورای شهر تهران در دوره ششم از زمان انتخاب علیرضا زاکانی برای شهرداری به وجود آمد و در 4 سال گذشته عمق آن بیشتر شده است. زمان انتخاب زاکانی به عنوان شهردار پایتخت، صدای مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران منتشر شد که از وجود فشارهای بسیار برای انتخاب او به عنوان شهردار پرده بر می‌داشت.

برخی معتقد بودند که مهدی چمران آن زمان نیک می‌دانست که صدایش پخش می‌شود و برخی دیگر می‌گویند ناخواسته این صدا منتشر شده است. حتی برخی ریاست او را زیر سوال می‌برند که نمی‌تواند در آخرین سال، شورای پایتخت را به خوبی اداره کند و اعضای شورای شهر تهران کمتر از او حرف‌شنوی دارند. اما واقعیت این است که یک لیست برای حضور در پارلمان شهری پایتخت انتخاب شد اما این لیست، آنقدر که نشان می‌داد واحد نبود و برخی در مقابل این فشارها سر خم نکردند و بخش دیگری از شورای شهر وادادگی و همراهی با این فشارها را انتخاب کردند؛ وادادگی‌ای که به جنجال در صحن علنی تبدیل شد و مهدی اقراریان از آن با عنوان «سینه‌چاکان شهردار تهران در شورای شهر» یاد کرد و با واکنش حامیان زاکانی در شورای شهر تهران روبه‌رو شد.

یک نطق و شروع جنجال
روز گذشته یک نطق و دو تذکر در سیستم شورای شهر تهران به ثبت رسیده بود اما همین نطق و دو تذکر باعث شد که تذکرات افزایش یابد.

سیدجعفر شربیانی، عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور گفت: «تصمیم گرفتم گزارشی جامع، علمی و تحلیلی بر اساس آمار و مستندات درباره «طرح پیگیر کار مردم تهران» ارائه کنم. این طرح که به‌عنوان نتیجه‌ای از یک ایده ابتکاری و نوآورانه با عنوان «یک چالش، یک راه‌حل» شکل گرفت، به یکی از موفق‌ترین اقدامات در راستای حل مشکلات شهروندان جنوب تهران تبدیل شد.» او در تشریح رویکرد برخی مدیران شهرداری نسبت به اعضای شورای شهر تهران نیز پرداخت: «در این تفکیک، شورای شهر به دو دسته تقسیم می‌شود؛ یا با ما هستی یا بر ما. با این معیار تعدادی در گروه اول قرار می‌گیرند و دسته دوم اعضایی هستند که مانند گروه اول نیستند.

همین که نعل به نعل مانند گروه اول نباشید دسته و گروه مغضوبان قرار می‌گیری. قرار گرفتن در این دسته تنها نظریه تقسیم‌بندی و نظریه کلامی نیست. تبعات و نتایج ایجابی و سنگینی در پی خواهد داشت. برای گروه اول، امپراتوری عظیم رسانه‌ای شهرداری هر روز دستاورد می‌سازد و حتی اگر ایده‌ای تکراری و کپی‌برداری را ارائه کنند، تمام عوامل مدیریتی و اجرایی شهرداری در مناطق، شرکت‌ها و سازمان‌ها در خدمت آنهاست. برای آنها سازه و ساختارهای اجتماعی با امکانات و منابع مردم می‌سازند و نامه‌ها و کارهای آنها در کسری از ثانیه پاسخ داده می‌شود. اما برای گروه دوم همه چیز برعکس است.»

مردم براساس شعارها ما را قضاوت نمی‌کنند
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران نیز در تذکر پیش از دستور با نمایش تصاویری از وضعیت تلمبار شدن زباله‌ها از نظافت شهر انتقاد کرده و گفت: «یکی از مهم‌ترین و اولین وظایف شهرداری، تنظیف شهر، معابر شهر و انهار شهر است. در بودجه امسال به خاطر این مأموریت، شورای اسلامی شهر مبلغ قابل توجهی هم به سقف بودجه شهرداری و هم به سقف بودجه حوزه خدمات شهری اضافه کرده است. این تصاویر از مناطق بالای شهر تهران گرفته شده نه مناطق جنوب. می‌خواهم بگویم تفاوتی بین جنوب و شمال شهر تهران نیست. مردم هم با دیدن این صحنه‌ها در مورد ما قضاوت می‌کنند و بعد به شعارها و حرف‌هایی که می‌زنیم و ادعای ما نمره می‌دهند و قضاوت می‌کنند.»

اجرای نمایش موفقیت شهرداری تهران؟
پس از تذکر پیش از دستور مهدی اقراریان، عضو شورای شهر تهران اما حامیان زاکانی را به واکنش واداشت. اقراریان در تذکر خود گفت: «پاسخ این سوال که چرا شهر اینطور است؟ بسیار مشخص است. من فکر می‌کنم آقای زاکانی بدون سابقه اجرایی شهردار تهران شد و از طریق وعده‌های بزرگ و رنگی و آزمون و خطا خواست که شهر را اداره کند. اما من می‌گویم ایشان موفق نبود. البته آقای زاکانی طرفداران سینه‌چاکی در شورای شهر تهران دارد که ممکن است نظر دیگری داشته باشند.» او افزود: «آقای زاکانی! شهر تهران محل آزمون و خطا نیست.

تغییر 5 مدیر در مترو؛ آن‌هم برای یک دوره سه سال و نیم حاکی از آن است که حتی در انتخاب مدیران خود هم نمی‌توانید یک مشی منطقی را طی کنید. قرار بود آقای زاکانی حداکثر 4 سال شهردار تهران باشد. البته شاید اگر شورای شهر می‌توانست الان آقای زاکانی شهردار تهران نبود. وعده‌های آقای زاکانی 4 سال اعتبار دارد. در پایان دوره 4 سال بعد از جابه‌جایی‌های مکرر وضعیت شهر در این 4 سال اینگونه است. فکر می‌کنید با بسیج امپراتوری رسانه‌ای می‌توانید نمایشی از موفقیت برای خود ایجاد کنید؟ حاشا و کلا.»

مطالبات تند پشت پرده
علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران در واکنش به نطق شربیانی و تذکر اقراریان گفت: «اگر در مورد شخص بنده چیزی می‌گفتید، حرفی نمی‌زدم اما اینکه می‌گویید این ۱۰ نفر افراد سینه‌چاک شهردار هستند، حرف خوبی نیست. در برخی موارد ما از اقداماتی مثل توسعه حمل و نقل عمومی و خدمت‌رسانی به شهروندان حمایت می‌کنیم. نباید در سخنان خود ستمگری کنیم. در مواردی حتی پشت تریبون هم تذکر ندادیم اما مطالبه‌های تند در جلسات از مدیران شهرداری داشته‌ایم. اینگونه سخن گفتن درست نیست. اینکه بگوییم برخی مدیران در شهرداری چه کار می‌کنند و چگونه شروع کرده‌اند، باعث می‌شود ارتباطات درست و صمیمانه کاری از بین برود.»

حمایت از رانت و فساد
اما برخی از اعضای شورای شهر تهران معتقد بودند که نباید حرف‌ها را از تریبون شورای شهر تهران زد بلکه باید در خفا و جلسات هم‌اندیشی آنها را مطرح کرد. در حقیقت دنبال آن هستند که جلسات شورای شهر تهران نمایشی باشد و حرف‌های اصلی در جلسات غیرعلنی هم‌اندیشی مطرح شود.

احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران ازجمله آنها است که صحبت‌های اقراریان و شربیانی را نقض غرض دانسته و گفت: «متاسفانه برخی از حرکات و سخنان ما نقض غرض است؛ متاسفانه برخی اصرار دارند که بین اعضای شورا شکاف ایجاد و اعضای شورا را دسته‌بندی کنند و اعضای شورا را درجه یک و دو، بنامند. آیا این غیر از آب به آسیاب دشمن ریختن است.

آیا آب به آسیاب دشمن ریختن، نقض غرض در خدمت‌رسانی به مردم نیست؟» او افزود: «برخی مدام دم از امپراتوری رسانه‌ای می‌زنند؛ اما یک نمونه بیاورند که این امپراتوری رسانه‌ای، یک مطلب بر علیه مخالف‌ترین اعضای شورا با شهردار منتشر کرده باشند. حتی یک نمونه، اما بارها و بارها بر علیه اعضایی نظیر من و امثالهم مطلب منتشر می‌شود؟ حال اینکه بیاییم و بگوییم چه کسی را مورد هجمه قرار می‌دهند؛ آیا دردی از مسائل مردم حل می‌کند؟ اینها نقض غرض است. این، ناامید کردن مردم، مخالف نظر مقام معظم رهبری است.

مسائل و مشکلات را باید از مسیر درست پیگیری و رفع نماییم.» شربیانی در پاسخ او گفت: «شکاف هست. از حضرت آقا مایه نگذار. من انگیزه این همه دفاع از رانت، فساد و ناکارآمدی را نمی‌فهمم. سالی یکبار حرف می‌زنیم به آقایان برمی‌خورد.» مهدی اقراریان هم تاکید کرد: «ما با آقای زاکانی نیستیم.» چمران پاسخ داد: «این هنر نیست.» اقراریان گفت: «کنار زاکانی ایستادن هم هنر نیست.» چمران پاسخ داد: «روش پارلمانی را یاد بگیرید.» شربیانی تاکید کرد: «روش پارلمانی را هم خنثی کردند.»

ابراز نگرانی از برداشت رقیب سیاسی
محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از دریچه سیاسی به این موضوعات نگاه کرده و نگران برداشت رقیب بود و گفت: «کار بزرگ همراه با انتقاد است. اما اینکه برای انتقاد از شهرداری دوستان و همکاران خود را تخریب کنیم حتماً اشتباه است. چرا ما که با یک فهرست وارد شورای شهر شدیم، باید اینطور صحبت کنیم؟ آقای چمران! مدیریت کنید؛ در این وقت اضافه که به ما دادند از این تریبون برای مسائل انتخابات استفاده نکنیم. تا انتخابات خیلی مانده و باید مسائل آن را برای جای دیگری بگذاریم. کام مردم را تلخ نکنیم.»

او افزود: «اگر فکر کنیم که دو دسته کردن و تخریب یک بخش و شهردار تهران که منتخب ماست، آورده انتخاباتی برای ما دارد؛ حاشا و کلا. مردم به ما رای نخواهند داد. این برای آنهایی است که بیرون نشسته‌اند، برخی دوربین‌هایشان در این شورا صحبت‌های دوستان را خیلی خوب و با انرژی ضبط و سایت‌هایشان منتشر می‌کند، به ما می‌خندند و از این اختلاف خوشحالی می‌کنند.»

به فریادهای این پیرمرد گوش کنید
تذکر آخوندی به چمران برای مدیریت شورا به مذاق آقای رئیس خوش نیامد. او تاکید کرد: «گاهی اوقات ما فراموش می‌کنیم کجا هستیم و نتیجه کارمان چه خواهد بود. شاهد بودم کسانی وارد شورا شدند و برای آینده خود تبلیغ کردند اما رای نیاوردند. اگر برای خدا کار کنیم خداوند کمک می‌کند؛ اگر برای اسم و رسم و گروه و دسته کار کنیم هیچ هنری نیست.» او با بغض، فریاد برآورد: «بیش از یک سال دیگر عمر شورا هم به پایان می‌رسد و معلوم نیست مردم چه قضاوتی بکنند ولی می‌بینیم از این درگیری‌ها کسی رضایت ندارد.

اختلاف نظر نباید این میزان عمیق باشد که برهم بتازیم. این درست نیست. نمونه آن هم شورای دوره اول است که با انحلال آبروی خود و گروه (جناح)شان را بردند. مردم می‌گویند شما که سر و کول هم می‌زنید، نمی‌توانید خودتان را اداره کنید، چطور شهر را اداره می‌کنید؟ درست می‌گویند و اگر نپذیریم مسئول هستیم، مقابل خدای بزرگ و خون شهدا مسئول هستیم. اگر می‌خواهید ادامه دهید اما جز بدنامی چیزی باقی نخواهد ماند. به خودمان بیاییم فریادهای این پیرمرد را بشنوید. بازیچه نیست هر ساعت و ثانیه که در این شورا نشستیم بر گُرده این ملت هزاران میلیون تحمیل می‌کنیم و باید جوابگو باشیم.» حربه همیشگی آقای رئیس باز هم جواب داد و آرامش به شورای شهر تهران بازگشت تا اختلافات به آتش زیر خاکستر تبدیل شود.

زندگی آکواریومی برخی از مسئولان
مهدی اقراریان، عضو شورای شهر تهران پس از اتمام جلسه شورای شهر تهران در گفت‌وگو با هم‌میهن به تشریح استدلال‌های اعضای شورای شهر تهران پرداخته و تاکید کرد: «امروز با دو نسل از مدیران روبه‌رو هستیم. نسل مدیرانی که براساس نگاه سنتی به عرصه حکمرانی بر این باور است که پشت درهای بسته و در پستوها باید به مسائل پرداخت. به نظر من این روش تا زمانی خوب است که منتج به حل مسئله شود و اگر تذکری دادیم و هیچ اثری نداشت باید کماکان سکوت پیشه کنیم؟ بارها افرادی که امروز به ما انتقاد می‌کنند، در خصوص انتصابات مکرر به شهردار تهران تذکر دادند.

پیامد این بود که شهردار تهران به کار خود ادامه داد. برداشت من این است که نگاه آقای زاکانی به شورای شهر تهران مبتنی بر این است که من کار خودم را می‌کنم. معتقدم آقای زاکانی و مدیران شهرداری با حوزه نظارت چالش جدی دارد. در مقابل این تفکر وجود دارد که ما با یک لیست واحد وارد شورای شهر شدیم پس باید چشم خود را بر خطاها و اشتباهات شهردار منتخب خود ببندیم. اگر خطاها را اعلام کنیم فرصتی می‌شود برای رقیب سیاسی ما برای آنکه در انتخابات آینده پیروز شود و مدیریت شهری از دست ما بیرون می‌آید. این استدلال در جلسات آشکار و غیرآشکار وجود دارد.»

او افزود: «باور دارم که امروز نسل دیگری را در مدیران داریم که به شدت با این نسل قبلی در تضاد اندیشه و نگاه هستند. اگر اشتباهی دیدیم باید تذکر دهیم اما اگر اشکال برطرف نشد حتماً باید آن را با مردم در میان بگذاریم. اگر درباره بصیرت و آگاهی صحبت می‌کنیم، وظیفه داریم که به آگاهی جامعه کمک کنیم نه آنکه با پنهانکاری اشکالات موجود را مطرح نکنیم.

اگر ما این اشکالات را مطرح نکنیم حتماً رسانه بیگانه آن را مطرح می‌کند. اگر صداوسیما در بخشی از جامعه مرجعیت خود را از دست داده، به دلیل نگاه غیرواقعی در برخی از مسائل است. امروز صداوسیما، برخی از رسانه‌ها و نسلی از مدیران کیلومترها با واقعیت‌ متن جامعه فاصله دارند. چون در آکواریوم‌ها زندگی می‌کنند و تصمیم‌گیری‌های آکواریومی دارند. شاید این نگاه متفاوت به حکمرانی من به دلیل حضور در دانشگاه و صحبت با دانشجویان است که صدای نسل نو را در محیط‌ دانشگاه می‌شنوم. آنها نقد جدی به عملکرد مدیران سنتی دارند.»

اقراریان با بیان اینکه نقد همیشه با هزینه همراه است،گفت: «اگر آماده نباشیم که برای کشورمان هزینه دهیم، به انسان‌هایی تبدیل می‌شویم که محافظه‌کاریم. من از شهدا یاد گرفتم که باید برای کشورم هزینه بدهم؛ هرچند که این هزینه به کام آقازاده‌ها، دامادها و... خوش نیاید. امروز نمی‌توانیم چشم خود را بر کاهش سرمایه‌های اجتماعی ببندیم. دو نگاه در کشور وجود دارد؛ نگاه اول این است که همه چیز در کشور را خوب و گل و بلبل نشان می‌دهد و نماینده این تفکر امروز شهر را با تهران دوست‌داشتنی کاغذ دیواری می‌کنند.

نگاه دوم در راستای نجات تهران است که معتقد است باید واقعیت‌های شهر مانند زلزله را دید که می‌تواند جان هزاران نفر را در تهران بگیرد. اما تفکر اول چشم خود را بر واقعیت‌ها بستند و ما امروز مبارزه سختی را با نگاهی داریم که بخش‌هایی از حکمرانی را در اختیار دارد و فکر می‌کنم موفقیت و پیروزی متعلق به کشور است. مردم ما بهترین مردم دنیا هستند و نباید سرمایه اجتماعی را برای انسان‌های ناکارآمد هزینه کنیم.»

زاکانی لبه تیغ رای اعتماد و عدم اعتماد
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با هم‌میهن به این موضوع پرداخته و تاکید کرد: «اختلاف‌نظرها موضوع جدیدی نیست که در پایان دوره بروز پیدا کرده باشد. از همان روز اول رای‌گیری، 9 نفر به آقای زاکانی رای ندادیم. بیش از 90درصد مسائلی که در طول این 4 سال مطرح کردیم نیز تخصصی و بر مبنای مشکلات مردم بوده است. ما معتقدیم که نماینده مردم هستیم و باید حرف آنها را بزنیم و شهرداری هم به اندازه کافی تریبون در اختیار دارد که از عملکرد خود دفاع کرده و آن را تبلیغ کند. هیچ ایرادی هم ندارد. به هر حال این موضوع در تمام دوران وجود داشته است.»

او افزود: «ما باید مشکلات مردم را بازگو کنیم و برای آن راه‌حل پیدا کنیم. بنابراین از ابتدای دوره دو نوع تفکر در شورای شهر تهران وجود داشته است. اما بعضی می‌گویند اگر مشکلات مردم را مطرح کنید هم آب به آسیاب دشمن ریختن است و بهانه به دست آنها دادن است. اما اگر اینطور باشد که فلسفه نمایندگی به طور کامل از بین می‌رود. مردمی که رای دادند توقع دارند که مسائل را به شهرداری منعکس کنیم.

البته به اعتقاد من نباید مسائل را سیاسی کنیم. من سعی کردم هر تذکری که در شورای شهر می‌دهم یا موضوعی که مطرح می‌کنم عمدتاً از دید کارشناسی و تخصصی باشد. اما بعضی این تصور را ندارند و رفتار ما را سیاسی تحلیل می‌کنند. در مجلس هم همیشه از این تذکرات و سوالات وجود دارد و با آن که در دوره گذشته مجلس همسو با دولت شهید رئیسی بود بیشترین انتقادات و تذکرات را شاهد بودید. در شورای شهر تهران هم اینطور است.»

امانی در پاسخ به این سوال که اگر قرار بر رای اعتماد مجدد باشد، زاکانی رای می‌آورد یا خیر؟ گفت: «نمی‌توان آن را پیش‌بینی کرد. اگر تفسیری که ما از قانون داریم درست باشد؛ «مصوبه مجلس به معنای تمدید دوره شهرداران و دهیاران نیست و آنها باید پس از 4 سال دوباره رای اعتماد بگیرند.» طبیعتاً با این تفسیر شرایط متفاوت است و آقای زاکانی در لبه اعتماد و عدم اعتماد قرار می‌گیرد.»

او در پاسخ به این سوال که تمدید دوره شهرداران و دهیاران به معنای دخالت و ورود مجلس در اختیارات شوراها نیست؟ تاکید کرد: «مجلس نهاد بالادستی است و طبیعتاً وقتی موضوعی را به عنوان قانون تصویب کرده باشد ما تابع آن قانون هستیم. همانطور که انتخابات این دوره را به تعویق انداخته و عملاً 10 ماه به عمر این دوره مدیریت شهری اضافه کرده، اگر دوره شهرداران و دهیاران را هم افزایش داده باشد، حق قانونی مجلس است و ما نمی‌توانیم به آن ایراد بگیریم. اما دو نوع برداشت از مصوبه مجلس وجود دارد.»

این عضو شورای شهر تهران بیان کرد: «یکی از انتقادات ما به شهرداری این است که وعده‌هایی داده که یا محقق نشده یا یک بخش جزئی از آن تحقق پیدا کرده است. به عنوان مثال گفته شد تا پایان سال گذشته 5500 دستگاه اتوبوس فعال در تهران خواهیم داشت. طبق آمارهای شهرداری (که هنوز راستی‌آزمایی نشده است) 3500 دستگاه اتوبوس فعال است. یعنی 2000 دستگاه نسبت به وعده سال گذشته اتوبوس کمتری در شهر فعال است. از این وعده‌ها زیاد داده شده است. موضوع این است که یا وعده ندهند یا حداقل بالای 70درصد آن را اجرایی کنند.»

امانی در پاسخ به این سوال که چقدر عملکرد شهرداری تخصصی یا چقدر سیاسی است؟ گفت: «هر کسی در شهر تهران با هر انگیزه‌ای به مردم خدمت کند ما آن را ستایش می‌کنیم. اصل خدمت به مردم است. اگر این خدمت انگیزه سیاسی داشته باشد ما نمی‌توانیم نیت‌خوانی کنیم. حرف ما این است که برابر برنامه این دوره مدیریت شهری و بودجه سالانه پایتخت باید عمل می‌کردیم اما بررسی عملکرد بودجه سال‌های گذشته حاکی از آن است که بسیاری از وعده‌ها تحقق پیدا نکرده است.»