وطن، آغل نیست

روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
“محمد قوچانی”، رئیس کمیته سیاسی حزب کارگزاران سازندگی ایران به سخنان “وحید جلیلی” قائممقام صداوسیما پاسخ داد
گلاویژ نادری| پنجشنبهشب، حضور محمد قوچانی در «ویژهبرنامه وعده صادق ۳» تبدیل به محملی برای تاختن به قائممقام سازمان صداوسیما، وحید جلیلی شد. شاید حتی خود جلیلی هم تصور نمیکرد، دعوت از قوچانی به یک برنامه زنده در شبکه خبر چنین پاسخی را به او همراه داشته باشد اما مقصر اصلی این غائله، خودش بود. چنانچه پیش از قوچانی هم برخی افراد در رسانههای دیگر به او بهعنوان قائممقام مدیر صداوسیما تاخته بودند و صحبتهایش را در برنامه زنده شبکه افق مورد انتقاد شدید قرار دادند.
وحید جلیلی در این برنامه گفته بود: «برخی میخواهند به اسم همبستگی ملی و وحدت ملی فقط از وطن بگوییم و اسم خدا و پیغمبر را نیاوریم و میگویند همه باشند؛ در حالی که ماهیت و وجود ما از هویت ما جدا نیست و کشور، با هویت آن تعریف میشود. همبستگی ملت ما بر گِرد معرفت ما و معنویت ماست. وطن برای ما صرفا یک مفهوم جغرافیایی نیست. یک مفهوم تاریخی است. بعضیها میخواهند، وطن را به آغل تبدیل کنند. ما انسانیم. وطن برای ما با هویت و ماهیت و افتخارات و رشتههای معنوی و نسبت با پروردگار تعریف میشود».
تشبیه وطن به آغل، آن هم از سوی یکی از مدیران بلندپایه سازمان صداوسیما در شرایطی که همه از همدلی و همبستگی میگویند و یکدیگر را از ایجاد دوقطبیسازی و شکاف میان آحاد مردم و جناحهای مختلف برحذر میدارند، اشتباهی جبرانناشدنی است که طبیعی است، جنجال و مخالفتهای بسیاری در پی داشته باشد؛ آن هم در این روزها که تلویزیون پر شده از تصویر زنان کمحجاب و مردانی با تیپهای مختلف که از علاقه به وطن و عشق به این خاک میگویند؛ صدای محمدرضا شجریان با «ایران، سرای امید» از تلویزیون پخش میشود، معین و یاس هم جای خود را در برنامههای این سازمان پیدا کردهاند و خبرنگاران خارجی با کمترین حجاب برای بازدید از ساختمان شیشهای به صداوسیما برده میشوند.
جلیلی که همراه برادرش از سردمداران دوقطبیسازی شناخته میشوند حتی در این چند روزی که از حمله اسرائیل به کشورمان گذشته است هم نمیتواند، حفظ ظاهر کند و حداقل در کلامش در شیپور دوگانهسازی این مملکت ندمد؛ گویی دست خودش نیست. گوشت و پوستش با این تصور درآمیخته که عدهای لامذهب، خائن و وطنفروش در این مملکت هستند که باید تصفیه شوند تا کشور به سمت خالصسازی برود؛ این همان ایدهای است که همنظران با آن در دولت قبل در بسیاری از نهادها و سازمانها پیاده کردهاند؛ بهخصوص نهادهای فرهنگی مانند صداوسیما که خود در رأس آن بودند و وزارت ارشاد، شهرداری و… .
وحید جلیلی از زمانی که به صداوسیما آمد و مشاور عالی فرهنگی و قائممقام صداوسیما شد هم همین سیاست را در این سازمان بهاجرا درآورد؛ بسیاری از چهرهها را از رسانه راند و بهطور علنی و مشخص از نهضت ضدسلبریتی گفت؛ تا جایی که تماشاگران رسانه ملی را به کمترین میزان خود در ۲۰ سال گذشته رساند. این سیاستها بهگونهای به میزان مخاطبان این سازمان آسیب وارد کرد که مورد انتقاد بسیاری از مقامات بلندپایه قرار گرفت و تا جایی پیش رفت که جبلی و جلیلی را مجبور به عقبنشینی از مواضع خود و بازگرداندن تعدادی از چهرههای شاخص رسانه کرد. اما در «ویژهبرنامه صادق ۳» محمد قوچانی که معلوم بود دل پری از صحبتهای وحید جلیلی دارد، از همان ابتدا سخنانش را با طعنه به او آغاز کرد و گفت: «به نام خدا. من این را برای این میگویم که همکار عزیز شما آقای جلیلی فرمودند این روزها معلوم نیست افرادی که معلوم هم نیست چه کسانی هستند، میگویند که به نام وحدت ملی نباید از خدا صحبت کرد، اتفاقا محکم میگویم به نام خدایی که ایران را نجات داد».
اما پاسخ قوچانی محدود به همین نشد. او در بخش دیگر، طعنهای به آغل نامیدن وطن توسط جلیلی زد و گفت: «جامعه ایران به نقطهای رسیده که تفکر اینکه فکر کنند، میهن آغل است در آن جواب نمیدهد. میهن، خانه است؛ میهن، زندگی ماست. در این شرایطی که با دلی خونین صحبت میکنیم، ما باید ابتهاج داشته باشیم که دشمن نتوانسته این وحدت ملی را بشکانیم. در این شرایط آقای کروبی، آقای خاتمی، آقای روحانی، بیانیه دادند. آقای سروش که ممکن است با نظرات فکری و فلسفیاش هم خیلی موافق نباشیم، چنان بیانیهای داد که هیچکس انتظار نداشت. آقای علیرضا رجایی که جسمش در زندان رنجور شد و آسیب دید از تمامیت ارضی جمهوری اسلامی دفاع کرد و این جنگ را یک جنگ میهنی دانست. به هیچکدام از این افراد نه امتیازی داده شد، نه باجی داده شد، نه در آینده امیدی دارند که به لحاظ سیاسی برای آنها اتفاقی رخ بدهد».
طعنههای قوچانی به جلیلی مورد استقبال بسیاری در فضای مجازی قرار گرفت و بسیاری از او به خاطر این صحبتها تقدیر کردند. بخشهای دیگری از صحبتهایش هم که بر حفظ همبستگی ملی و جلوگیری از ایجاد شکاف میان دیپلماسی و میدان قرار گرفت، بازتاب بسیاری در رسانهها داشت. هرچند مدیران صداوسیما تلاش کردند با دعوت از چهرههای اصلاحطلب، مخالفتها درباره دعوت از اعضای جبهه پایداری را کاهش دهند اما تصورشان، این نبود که این دعوت بهضرر خودشان تمام میشود و خود تبدیل به سیبل انتقادات میشوند. در این شرایط که همبستگی ملی از اوجب واجبات است، پرهیز از دوقطبیسازی تنها با نشان دادن تصاویر و ترانههای تازه میسر نمیشود. این کار را باید با اعتقاد و ایمان به کنار گذاشتن اختلافات و دشمنی با هموطنان انجام داد و تمام توان و انرژی خود را برای دشمنی با دشمنان واقعی گذاشت.