سرمقاله اطلاعات/ امام حسن عسکری(علیه‌السلام) و مهندسی گذار و راهبری شیعه از امامت حاضر به امامت غائب

اطلاعات

بروزرسانی 1404/06/11 - 13:34

اطلاعات/ «امام حسن عسکری(ع) و مهندسی گذار و راهبری شیعه از امامت حاضر به امامت غائب» عنوان یادداشت روز در روزنامه اطلاعات به قلم عبدالرضا ایزد پناه است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

* بر تو باد به صبر و مقاومت و انتظار فرج، زیرا پیامبر اکرم(ص) فرمود:
«أفضل اعمال امتی انتظارالفرج».
****
آغاز می‌کنیم این دستورالعمل های گران‌سنگ و کمال‌بخش را با وصیت آسمانی امامی که پیچ حسّاس و خطیر تاریخ‌گذار رهبری شیعه را از امام حاضر به امامت غایب مهندسی و طراحی کرد و جامعه شیعه را برای شروع دوران غیبت و حرکت و تلاشی خودپسند، آماده نمود. هم امام(ع) دوران غیبت صغری و کبری حضرت صاحب‌الامر(عج) حفظ کرد و پرورید و هم شیعه را از وجود و حضور و امامت او که جلادان خلافت عباسی همانند سایه در جست‌وجویش بودند، آگاه کرد و خط و مشی و افق آینده حرکت تشیع را پس از خود و در دوران طولانی غیبت سازمند و ترسیم کرد. امامی که به خوبی و هوشمندانه رسالت امامتش را انجام داد و از درون پادگان و ارتش سامرا، وظایف شیعیان را در دوره غیبت معلوم کرد و چگونگی راهبری شیعیان را پس از خود و در دوره غیبت برنمود و خط امامت عصمت را از هر نوع انحرافی اعتصام بخشید. این دستورالعمل گواهی از رهبری خردمندانه و برنمودن وظایف جامعه شیعه در ایران آن روز می‌باشد، نامه‌ای منشورگونه به بزرگ عالم حوزه علوم دینی آن زمان قم، جناب صدوق اول.

در این نامه خط و مشی و راهبردهای زندگی و وظایف شیعیان و عالمان دینی را روشن کرد و وظیفه بزرگ انتظار فرج را خط حرکت شیعیان پس از غیبت و در درازنای آینده تاریخ می‌داند و از عالم بزرگ حوزه بزرگ شیعه می‌خواهد که هم به دستورالعمل‌های این منشور خود عمل کند و هم پیروان اهل بیت(علیهم‌السلام) را به طراحی زندگی‌شان براساس این صحیفه فرازمند و نجات‌بخش بدارد. جُستار و درس بزرگی که در این گهرنامه آمده است می‌تواند برای همه شیعیان به‌ویژه عالمان و طالبان علم و راهبران دینی سرمشق و راهنما باشد. توانایی رسیدن یک انسان و یک عالم به مقامی که صدوق اول به آن رسیده است. امام(ع) در این نامه هم منزلت و جایگاه بلند صدوق اول را به جوامع شیعه نشان می‌دهد و هم افق حرکت کمالی افراد را فرادید رهروان راه امامت، قرار می‌دهد. صدوق اول و رئیس حوزه علمیه قم آن زمان مکانت و منزلتی یافت که امام همام، حجّت و ولی خدا او را چنین خطاب قرار می‌دهد و او را با کنیه‌گرامی می‌دارد.
یا شیخی و معتمدی ابالحسن علی‌بن‌الحسن القمی. وفقک الله لمرضاته و جعل من صلبک اولاداً صالحین.
و برای ادامه راهش و استمرار راهبری حوزه و شیعیان از خدا برای او که فرزندی نمی‌آورد، فرزندانی از خدا درخواست می‌کند که پرچم‌دار تشیع، نگاهبان میراث شیعه و راهبران دینی شیعه پس از او باشند و در قالب این دعا خطّ درست و شاخص‌های حرکت آینده شیعه را فرادید آیندگان می‌نهد.
اینک گوش دل را به بازگردان فارسی گهر سخنانش می‌داریم و در پیاده‌سازی آن رهنمودهای بلند در زندگی خود و جامعه‌مان با آن وصیّ نبی و ولی و فرزندش، نجات‌بخش بشر و گسترش‌دهنده عدالت در هستی، امام زمان، ارواحنا له الفداه، پیمان می‌بندیم و از آن امام غایب حاضر، فروتنانه و عاجزانه درخواست توفیق و یاری می‌کنیم که او بهترین ولی و نیکوترین یاور و راهنماست.
متن دستورالعمل
حمد و سپاس ویژه پروردگار جهان و جهانیان است، فرجام نیک و آینده نیکو از آن پرواپیشگان و باتقوایان است. و بهشت برای موحدان و یکتاپرستان آتش جهنم، سهم ملحدان و دین ستیزان و عقوبت و دشمنی الهی نیست مگر برای ستم پیشگان و درود خدا بر بهترین آفریده هستی محمد (ص) و فرزندان پاکش باد؛ هیچ معبودی شایسته دلبری نیست مگر خدایی که نیکوترین آفریننده است.
اما بعد، ای کسی که در نزد من جایگاهی بلند و مقامی بزرگ داری و مورد اعتماد من هستی، جناب ابالحسن علی‌بن الحسین القمّی ـ که خداوند تو را به جلب خشنودی خود موفق دارد و از خوان و رحمت و لطفش فرزندانی شایسته ارزانی‌ات کند ـ سفارش می‌کنم تو را به:
۱ـ تقوا و خدامداری؛
۲ ـ برپاداشتن نماز با همه آداب و شرایطش و پرداخت زکات، زیرا نماز آن که زکات ندهد، نزد خدا پذیرفته نمی‌شود؛
۳ ـ نیز سفارش می‌کنم تو را به چشم‌پوشی کارهای ناخوشایند برادران دینی‌ات و بخشایش و فرو خوردن خشم و خودداری از هرگونه اقدام در حال ناراحتی؛
۴ ـ به دیدار پیوسته با خویشان و تلاش در برآوردن نیازهای آنان به گاه سختی و گرفتاری و به گاه گشایش و خوشی؛
۵ ـ به بردباری و حلم در برابر نادانی جاهلان؛
۶ ـ به دین‌شناسی و تفقّه در دین؛
۷ ـ به آرامش و استواری در انجام وظایف دینی؛
۸ ـ به پایداری در پیمان و تعهد به قرآن و انجام اوامر و نواهی آن؛
۹ ـ به نیک‌خویی و خوش‌رفتاری؛
۱۰ ـ به وادار کردن مردم به معروف و پیراستن جامعه از منکر، زیرا خدای کریم در قرآن می‌فرماید: «لا خَیرَ فِی کَثِیرٍ مِن نَجواهُم إلّا مَن أَمَرَ بِصَدَقَهٍ أَو مَعروفٍ أَو إصلاحٍ بَینَ النّاسِ.»
۱۱ ـ به دوری و پرهیز از زشتی‌ها و پلیدی‌ها در همه نمودها و مظاهرش؛
۱۲ ـ برتو باد به نماز شب، بر تو باد به نماز شب، بر تو باد به انجام نماز شب هرکسی نماز شب را سبک شمارد از ما نیست؛ پس این وصیت و سفارش‌ها را به کارگیر و فرادید خود بدار و همه پیروان و شیعیان من را برانجام آن بدار تا بدان عمل کنند؛
۱۳ ـ بر تو باد به صبر و مقاومت و انتظار فرج، چه پیامبر اکرم (ص) فرمود:«أفضل أعمال أمّتی انتظار الفرج».
بدان در دوران غیبت، پیروان و شیعیان ما پیوسته در اندوه خواهند بود تا فرزند من که خدا به ظهور و آمدن او مژده داده است، بیاید و زمین را لبریز از عدل و داد کند، پس از آن که مردم از جور و ستم ستم‌کاران صبرشان لبریز گردد.
شیخ من ای بزرگ مرد، مقاومت و صبر پیشه کن و همه پیروان و شیعیانم را به استقامت و پایداری فرمان ده، زیرا زمین از آن خداست و به هر که بخواهد ارث دهد و ببخشد و فرجام و آینده از آن باتقوایان و پروا پیشگان است.
سلام و درود خدا بر تو و شیعیان و پیروانمان باد. خدا ما را بس است و او بهترین وکیل وکمک‌کار و نیکوترین ولی و سرپرست و بهترین یار و یاور است.
* به نقل از کتاب «اربعین سالکان» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه