ممکن است چین و روسیه به تحریم ها علیه ایران پایبند نمانند

اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل امریکا، در پاسخ به پرسش «اعتماد» درباره امکان احتمال توقف ماشه در کمتر از یک هفته باقی‌مانده تا بازگشت قطعی تحریم‌های سازمان ملل، توضیح داد: واقعیت این است که اگر قرار باشد تحریم‌ها لغو شوند، ایران باید صریحا اعلام کند که آماده است هر آنچه ایالات متحده مطالبه می‌کند را انجام بدهد و فورا امکان راستی‌آزمایی را، نهایتا ظرف یک هفته، فراهم کند. بدان معنا که تهران باید لیستی از خواسته‌های حداکثری واشنگتن را اجرا کند و در قدم اول، توقف غنی‌سازی را اعلام کند تا بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتوانند این وضعیت را بررسی کنند. به باور ابوالفتح پس از اعلام توقف غنی‌سازی، تهران باید برنامه‌های موشکی خود را متوقف کرده و آماده راستی‌آزمایی در این زمینه نیز باشد. همزمان تمامی فعالیت‌هایی که به ادعای امریکا اقدامات «بدخواهانه» و توسط سپاه انجام می‌شوند، باید پایان یابند و این موضوع نیز در دسترس بررسی قرار خواهدگرفت. همکاری با گروه‌هایی که در فهرست واشنگتن تروریستی قلمداد می‌شوند، باید خاتمه یابد و قابل نظارت باشد. حتی توان دفاعی ایران نیز باید محدود شود و این محدودیت نیز باید قابلیت راستی‌آزمایی داشته باشد. تنها در چنین شرایطی احتمال بازگشت تحریم‌ها کاهش خواهد یافت و در غیر این صورت، هیچ اتفاق ویژه‌ای رخ نخواهد داد. در همین چارچوب، سخنان اخیر آقای پزشکیان که اعلام کرده‌اند ایران زیر بار زور نمی‌رود، نشان می‌دهد که تهران حاضر به کوتاه آمدن در برابر فشارها نیست و در مقابل، امریکایی‌ها نیز سیاست‌های گذشته خود را دنبال می‌کنند. بنابراین چرخه فشار و مقابله همچنان ادامه خواهد یافت. ابوالفتح همچنین درباره ادعای اخیر رسانه‌های غربی مبنی بر ارائه پیشنهادهایی از سوی ایران به امریکا نیز خاطرنشان کرد: واقعیت این است که این اقدامات باید در چارچوب دیپلماسی و توسط دیپلمات‌ها انجام شود و طبیعی است که این تلاش‌ها باید در بالاترین سطح پیگیری شود، اما طرف مقابل ایران یعنی ایالات متحده حاضر به پذیرش هیچ پیشنهادی نیست. این کارشناس مسائل امریکا در ادامه به «اعتماد» گفت: نکته دوم این است که مساله صرفا به اورانیوم 60 ‌درصدی ایران محدود نمی‌شود. دونالد ترامپ که خود مدعی است این اورانیوم‌ها زیر کوه دفن شده‌اند، اما از نگاه واشنگتن، همزمان مسائل دیگری نیز در میدان وجود دارد که به عنوان مولفه‌های مهم و غیرقابل تفکیک از پرونده کلان تلقی می‌شوند؛ از جمله برنامه‌های موشکی، به‌ویژه موشک‌های بالستیک. اخیرا نیز مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا، ایران را تهدید موشکی معرفی کرده است، در حالی که ایران از موشک‌های قاره‌پیمای خود رونمایی می‌کند و این موضوع پرونده اختلافات را پیچیده‌تر می‌سازد. به گفته ابوالفتح واقعیت این است که پیشنهادهایی که اخیرا در رسانه‌های غربی به ایران نسبت داده شده، صرفا می‌تواند بخشی از مشکلات کلان تهران و واشنگتن را آن هم موقتا حل کند. پس از حل این موضوع، ایالات متحده بلافاصله به سراغ مسائل منطقه‌ای بالاخص موضوع فلسطین خواهد رفت. این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین تصریح کرد: در نتیجه، در هفت روز باقی‌مانده، رخداد خارق‌العاده‌ای قابل انتظار نیست، چرا که اگر قرار بر وقوع تحول تازه‌ای بود، تاکنون رقم می‌خورد. پیشنهادهای ایران ذره‌ای از انتظارات و خواسته‌های طرف مقابل را برطرف نمی‌کند، زیرا مشکل صرفا هسته‌ای نیست و تمامی مسائل باید مورد مذاکره قرار بگیرد؛ به گونه‌ای که واشنگتن دیکته کند و تهران پاسخ بدهد. نگاه ترامپ اساسا این است که ایران  باید  بی‌قید و شرط تسلیم شود.

---

بازار

---

ابوالفتح در پاسخ به پرسش دیگر «اعتماد» درباره رویکرد احتمالی چین و روسیه در صورت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران خاطرنشان کرد: تصور من این است که چین از استراتژی کنونی‌اش پیروی می‌کند، زیرا پکن از واشنگتن بیش از سازمان ملل واهمه دارد. در چارچوب سازمان ملل، نهایتا یک کمیته با عنوان نظارت بر رعایت قطعنامه‌ها تشکیل می‌شود که گزارش‌هایی درباره تخلفات کشورها منتشر می‌کند، اما هیچ مجازات یا جریمه‌ای برای نقض‌کنندگان قطعنامه‌ها تعیین نمی‌شود. به باور ابوالفتح مشکل اصلی چین با امریکا است و در حال حاضر نیز پکن مراودات تجاری عادی با ایران ندارد. بدان معنا که همانطور که چین نفت عربستان را خریداری می‌کند، به همان شکل و با همان تسهیلات نفت ایران را خریداری نمی‌کند و پول آن را مانند عربستان به ایران نمی‌پردازد، زیرا اساسا سیستم مالی سوییفت برای این معاملات برای ایران قابل دسترسی نیست. وضعیت فعلی تجارت با ایران مشابه تجارت سیاه، انتقال زیرزمینی پول و معاملات کشتی به کشتی است که تحت عنوان دور زدن تحریم‌ها انجام می‌شود. هنگامی که چین تصمیم گرفت تحریم‌های امریکا علیه ایران  را دور بزند، طبیعی است که در برابر سازمان ملل نیز رویکرد مشابهی را دنبال خواهد کرد. ممکن است به ظاهر اعلام کند که مقررات شورای امنیت را رعایت می‌کند و از تحریم‌ها تمکین می‌کند، اما در عمل نه چین، نه روسیه و حتی سایر کشورها به تحریم‌ها پایبند نخواهند بود. این کارشناس مسائل امریکا در ادامه گفت‌وگویش با «اعتماد» خاطرنشان کرد: تجارت حتی در شرایط تحریمی برقرار است. کمااینکه در زمان صدام نیز همین وضعیت وجود داشت؛ پسر دبیرکل سازمان ملل با عراقی‌ها تجارت می‌کرد. لذا تجارت، ماهیت خود را دارد و کشورها برای کسب منافع اقتصادی همواره روش‌هایی برای ادامه فعالیت پیدا می‌کنند. در امریکا نیز شهروندان و شرکت‌ها تحریم‌ها را دور می‌زنند و فعالیت اقتصادی خود را ادامه می‌دهند. پس از فعال شدن مکانیسم ماشه نیز وضعیت ایران مشابه خواهد بود. ابوالفتح همچنین تأکید کرد: تحریم‌های سازمان ملل، به خودی خود، اتفاق خارق‌العاده‌ای نیست که بتوان گفت دنیا به دو دوره «پیش از تحریم» و «پس از تحریم ایران» تقسیم شده است. پس از مدتی، کشورها و بازیگران اقتصادی خود را با وضعیت جدید تطبیق داده  و به ساز وکارهای نوین عادت می‌کنند.

ابوالفتح در پاسخ به پرسش دیگری از «اعتماد» درباره احتمال تقویت گزینه نظامی با بازگشت مکانیسم ماشه علیه ایران تصریح کرد: واقعیت این است که اگر از منظر حقوق بین‌الملل نگاه کنیم، خطری متوجه ایران نیست، زیرا بازگشت تحریم‌های سازمان ملل کشورمان را دوباره ذیل فصل هفتم و ماده ۴۱ قرار می‌دهد. ماده ۴۱ اجازه می‌دهد کشورهای دیگر علیه بازیگران تهدیدکننده صلح و امنیت جهانی تحریم اعمال کنند و این ماده‌۴۲ است که مجوز استفاده از زور و جنگ را تعیین می‌کند. که البته هیچ‌یک از قطعنامه‌های پیشین علیه ایران، اشاره‌ای به ماده ۴۲ ندارند. با این حال نکته مهم این است که ایالات متحده و نه حتی اسراییل الزام عملی به رعایت حقوق بین‌الملل ندارد. اگر بخواهد به جایی حمله کند، می‌تواند این کار را انجام بدهد، همان‌طور که تل‌آویو بارها بدون توجیه صریح قطعنامه‌ای به کشورهای مختلف حمله کرده است. حتی حمله مشترک امریکا و اسراییل به ایران در خرداد‌ماه نیز نیز بدون وجود قطعنامه‌ای صورت گرفت. به گفته ابوالفتح بنابراین از نظر تئوری حقوقی، ایران تهدید مستقیمی ایجاد نمی‌کند و خطری متوجه کشور نیست، اما در عمل احتمال بروز جنگ همواره وجود دارد؛ چه با قطعنامه، چه بدون آن، چه با بازگشت تحریم‌ها و چه بدون آن. این احتمال و خطر همواره به عنوان یک واقعیت در معادلات امنیتی باقی می‌ماند.

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله