مرگ چهره افسانهای سینما

روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
کلودیا کاردیناله ستاره عصر طلایی سینمای ایتالیا درگذشت
کلودیا کاردیناله، ستاره برجسته و محبوب سینمای ایتالیا که با بازی در شاهکارهای سینماگرانی چون فلینی، ویسکونتی و سرجیو لئونه و در فیلمهای کلاسیکی همچون «هشتونیم» فلینی، «روکو و برادرانش» و «پلنگ» ساخته لوکینو ویسکونتی، وسترن اسپاگتی «روزی روزگاری در غرب» سرجیو لئونه و نیز «پلنگ صورتی» بازی کرده بود و در تاریخ سینما جاودانه شد، در ۸۷ سالگی در فرانسه درگذشت. او یکی از آخرین بازماندگان ستارگان بیبدیل سینما بود که جایگزینی ندارند و تکرارناپذیرند.
این بازیگر از ابتدای جوانی به دلیل چهره زیبایش، عنوان ملکه زیبایی را دریافت کرد و به همین خاطر هم به سینما وارد شد اما مهارتش در بازیگری و توانایی فوقالعاده در اجرای نقشهایی که به او سپرده میشد و البته فعالیتهای اجتماعی و جسارتش در واکنش به معضلات از او چهرهای متفاوت ساخت که دیگر تنها به خاطر زیباییاش مورد توجه نبود. سخنان بیپرده در مورد حقوق زنان و حقوق همجنسگرایان در طول سالیان متمادی موجب شد که وی به عنوان سفیر حسننیت یونسکو در دفاع از حقوق زنان از مارس سال ۲۰۰۰ انتخاب شود. نماینده این بازیگر به خبرگزاری فرانسه گفت که او در شهر نمور نزدیک پاریس درگذشته است و در بیانیهای اظهار کرد: «او میراثی از زنی آزاد و الهامبخش چه بهعنوان یک زن و چه بهعنوان یک هنرمند برای ما بجا گذاشت».
کلودیا کاردیناله در آثار ماندگار سینمای اروپا، همکاری خود را با کارگردانانی برجسته همچون لوچینو ویسکونتی در فیلمهایی مانند «روکو و برادرانش» و «یوزپلنگ» آغاز کرد. همچنین حضور در فیلمهای «هشتونیم» به کارگردانی فدریکو فلینی و بازی در شاهکارهای فیلیپ دو بروکا و سرجیو لئونه نظیر «روزی روزگاری در غرب» جایگاه او را به عنوان یک چهره بینظیر تثبیت کرد. او طی دوران حرفهای خود در بیش از ۱۵۰ فیلم بازی داشت.
در فیلم کمدی کلاسیک «پلنگ صورتی» ساخته بلیک ادواردز در سال ۱۹۶۳ او نقش پرنسس دالا را بازی کرد و در فیلم وسترن «حرفهایها» ساخته ریچارد بروکس در سال ۱۹۶۶ در نقش همسر یک مرد ثروتمند جلوی دوربین رفت. این فیلم با بازی برت لنکستر و لی ماروین نامزد اسکار کارگردانی، فیلمنامه و فیلمبرداری شد. در فیلم وسترن اسپاگتی «روزی روزگاری در غرب» ساخته سرجیو لئونه نیز بازی وی در نقش زنی که اجساد فرزندان مردهاش را پیدا میکند به یادماندنی بود. وی همچنین بازیگر فیلم «فیتزکارالدو» ورنر هرتسوگ در سال ۱۹۸۲ بود و سال ۱۹۸۴ در اقتباس سینمایی مارکو بلوچیو از «انریکو چهارم» (هنری چهارم) اثر پیراندلو در مقابل ماسترویانی بازی کرد.
کاردیناله، زاده کشور تونس، پدرش ایتالیایی سیسیلی و مادرش فرانسوی بود. او سال ۱۹۵۷ در مسابقهای برای «انتخاب زیباترین دختر ایتالیایی ساکن تونس» برنده جایزه شرکت در «جشنواره فیلم ونیز» شد و در جشنواره، نظر دهها تهیهکننده و فیلمساز را جلب کرد و وارد سینما شد. زبانهای اصلی او فرانسوی، عربی تونسی و زبان سیسیلی والدینش بود و تا زمانی که شروع به بازی در فیلمهای ایتالیایی نکرده بود، ایتالیایی صحبت کردن را یاد نگرفت. او اولین حضور سینمایی خود را در فیلم «گوها» ساخته ژاک باراتیه در سال ۱۹۵۸ تجربه کرد که در مقابل عمر شریف، نقشآفرینی کرد.
وی همچنین بازیگر فیلم «معامله بزرگ در خیابان مدونا» ساخته ماریو مونیچلی در سال ۱۹۵۸ با بازی ویتوریو گاسمن و مارچلو ماسترویانی بود که نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد و وی را به سرعت به بازیگری بسیار پرکار در صحنه سینمای ایتالیا بدل کرد و سال ۱۹۵۹ با ۶ فیلم و سال ۱۹۶۰ با ۴ فیلم ظاهر شد.
کاردیناله زمانی که بیش از ۷ دهه از زندگیاش میگذشت در سال ۲۰۱۷ به ورایتی گفت؛ در دوران نوجوانی مورد تجاوز قرار گرفت و پسرش پاتریک را به دنیا آورد که تا ۷ سال بعد که حقیقت آشکار شد بهعنوان برادرش بزرگ شد. کاردیناله گفت: «مجبور شدم این دروغ را بپذیرم تا جلوی رسوایی را بگیرم و از حرفهام محافظت کنم».
فرانکو کریستالدی، مالک شرکت تهیهکنندگی ویدز به او یک قرارداد انحصاری ۷ ساله پیشنهاد داد. کریستالدی، مدیریت دوران اولیه حرفهای او را برعهده داشت و آنها از سال ۱۹۶۶تا ۱۹۷۵ با یکدیگر زن و شوهر بودند.
این بازیگر که در طول ۵ دهه به طور مداوم کار کرد، وقتی ۷۹ ساله بود، گفت: چیزی که این روزها بیشتر از همه نگرانکننده میدانم، این است که به محض اینکه یک بازیگر زن به ۶۰ سالگی میرسد به سطل زباله انداخته میشود البته به جز موارد بسیار کمی. من هنوز به کار کردن ادامه میدهم اما به پول اهمیتی نمیدهم. چیزی که برایم مهم است، کمک به کارگردانانی است که تازه شروع به کار کردهاند.
این بازیگر سال ۲۰۰۲ جایزه خرس طلایی افتخاری جشنواره فیلم برلین، سال ۱۹۹۳ جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز و سال ۱۹۹۷ جایزه دیوید دی دوناتلو ایتالیا را دریافت کرد. پیش از آن او در سال ۱۹۶۱ برای بازی در فیلم «دختری با چمدان» ساخته والریو زورلینی، جایزه ویژه دیوید و سال ۱۹۶۸ برای فیلم «مافیا» ساخته دامیانو دامیانی و سال ۱۹۷۱ برای فیلم «دختری در استرالیا» ساخته لوئیجی زامپا، جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرده بود.
این بازیگر سال ۲۰۰۲ جایزه خرس طلایی افتخاری جشنواره فیلم برلین، سال ۱۹۹۳ جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز و سال ۱۹۹۷ جایزه دیوید دی دوناتلو ایتالیا را دریافت کرد. پیش از آن او در سال ۱۹۶۱ برای بازی در فیلم «دختری با چمدان» ساخته والریو زورلینی، جایزه ویژه دیوید و سال ۱۹۶۸ برای فیلم «مافیا» ساخته دامیانو دامیانی و سال ۱۹۷۱ برای فیلم «دختری در استرالیا» ساخته لوئیجی زامپا، جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد.