برگزیده

ایران و آمریکا؛ دیپلماسی مستمر، اما بی‌رمق

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1404/08/27 - 10:50

ایران و آمریکا؛ دیپلماسی مستمر، اما بی‌رمق

دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشر در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

شبکه خبری الجزیره طی گزارشی به تاریخ ۱۷ نوامبر به آخرین تحولات در زمینه پرونده هسته‌ای ایران، پیش از برگزاری نشست شورای حکام در روز چهارشنبه پرداخت و عنوان کرد که تهران در وضعیت فعلی امیدی به پیشبرد دیپلماسی با غرب ندارد. در گزارش الجزیره در این‌باره آمده است: مقامات ایرانی معتقدند که ایالات متحده و متحدانش رویکردی قهرآمیز در قبال برنامه هسته‌ای این کشور دارند و بنابراین دورنمای مذاکرات چندان امیدبخش به نظر نمی‌رسد. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز یکشنبه در یک کنفرانس خبری در تهران گفت که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با ارائه مکرر ‌خواسته‌های حداکثری، جایی برای مذاکره باقی نگذاشته است. این در حالی است که مقامات ایران عنوان کرده‌اند که پیام‌هایی از کشورهای همسایه دریافت کرده‌اند که سعی در میانجی‌گری و حفظ صلح دارند. در آخرین تحولات در این رابطه، رسانه‌ها گزارش دادند که نامه‌ای از عراقچی نیز روز یکشنبه به شیخ محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، تحویل داده شد که به ایران، آتش‌بس در غزه و سایر مسائل می‌پردازد.

عراقچی طی سخنرانی در کنفرانس بین‌المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» گفت که کانال‌های ارتباطی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان باز است. همچنین طی روزهای اخیر، گزارش شد که نمایندگان ایران، روسیه و چین در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با یکدیگر دیدار کردند. تمامی این تحولات حاکی از آن بوده که تلاش‌ها برای یافتن راهکاری دیپلماتیک برای پرونده اتمی ایران به‌شکلی بی‌رمق، اما مستمر ادامه دارد.

توقف موقتی غنی‌سازی ایران
الجزیره در ادامه نوشت که تحولات فعلی و جلسه آتی شورای حکام از آن جهت اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده که هفته گذشته، آخرین گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته‌ای ایران به رسانه‌های غربی درز کرد. بنا به گزارش آسوشیتدپرس که به نسخه‌ای از این گزارش دست پیدا کرده بود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد که از زمان بمباران و آسیب شدید تاسیسات ایران توسط ایالات متحده و اسرائیل در ماه ژوئن، نتوانسته است ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰درصدی ایران را بررسی کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین گزارش کرد که به بازرسی‌ از هفت سایت مورد هدف در طول جنگ، از جمله فردو، نطنز و اصفهان، نیاز دارد تا بتواند درباره وضعیت برنامه اتمی ایران اظهارنظر کند.

این در حالی است که به تاریخ ۲۵ آبان‌ماه عراقچی طی نشستی تاکید کرد در حال حاضر غنی‌سازی در ایران انجام نمی‌شود. وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر وجود تاسیسات هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران گفت: «هیچ تاسیسات هسته‌ای غنی‌سازی اعلام‌نشده‌ای در ایران وجود ندارد و تمام تاسیسات هسته‌ای ایران تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند.» عراقچی با اشاره به اینکه در حال حاضر غنی‌سازی در ایران انجام نمی‌شود، گفت: «دلیل آن هم این است که به تاسیسات غنی‌سازی ما حمله شده است. پیام ما مشخص است؛ حق ایران برای غنی‌سازی و برای استفاده از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز شامل غنی‌سازی غیرقابل انکار است. ایران این حق را دارد و به تلاش برای برخورداری از آن ادامه خواهد داد.»

یک قطعنامه دیگر؟
الجزیره در ادامه گزارش خود عنوان کرد که سه قدرت اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) که بخشی از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ این کشور با قدرت‌های جهانی بودند، ممکن است برای ارائه یک قطعنامه دیگر با محوریت ایران به هیات‌مدیره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسیج شوند. ایران با تشدید غنی‌سازی اورانیوم به چندین قطعنامه انتقادی قبلی پاسخ داد و اسرائیل تجاوزات ژوئن خود به ایران را یک روز پس از تصویب قطعنامه اروپایی آژانس مبنی بر عدم پایبندی تهران به تعهدات پادمانی هسته‌ای خود آغاز کرد.

این در حالی است که کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل و حقوقی وزارت امور خارجه ایران، روز یکشنبه در تهران در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت که ایران حق تجدیدنظر در رویکردهای خود را در صورت تصویب قطعنامه جدید برای خود محفوظ می‌دارد. وی گفت که تلاش سه کشور اروپایی، اقدامی مورد حمایت آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، به‌رغم مخالفت شدید چین و روسیه در ماه گذشته بود و آنها را از عرصه گفت‌وگو و دیپلماسی با ایران حذف کرد.

در همین رابطه، روز دوشنبه ۲۶ آبان، کرملین از تماس تلفنی میان وزرای خارجه روسیه و ایران خبر داد. طی این تماس تلفنی، دو طرف به رایزنی درباره آخرین تحولات در زمینه پرونده برنامه اتمی ایران پرداخته و عراقچی بر ضرورت پایبندی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به صلاحیت‌های فنی این نهاد و پرهیز از رفتارهای سیاسی و اثرپذیری از فشارها و اعمال نفوذ سیاسی آمریکا و برخی از اعضای اروپایی، تاکید کرد. شواهد و تحولات موجود حاکی از آن بوده که تنش‌ها در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران همچنان بالاست و باید منتظر ماند و دید که طی روزهای آتی چه تحولاتی انتظار این پرونده پرچالش و پیچیده را می‌کشد.