سازمان استاندارد ایران چرا جلوی تولید خودروهای پرمصرف را نمی‌گیرد؟

آخرین خودرو/سازمان استاندارد ایران استاندارد مصرف سوخت دارد اما جلوی تولید خودروهای پرمصرف را نگرفته و میانگین مصرف سوخت ناوگان کنترل نمی‌شود.

در اتحادیه اروپا اگر شرکتی خودرویی با مصرف ۹ لیتر تولید یا عرضه کند باید ۲ خودروی برقی یا چند خودروی کم مصرف به بازار عرضه کند تا میانگین  CO₂  تولیدی تمام محصولات آن شرکت کمتر از ۸۱ گرم  باقی بماند. سازمان استاندارد ایران اما نظارت بر میانگین ناوگان ندارد و جریمه‌ها ناچیز است. خودروهای پرمصرف همچنان تولید می‌شوند زیرا تحریم فناوری محدود است و بنزین ارزان مردم را بی‌تفاوت کرده است. سازمان استاندارد ایران استانداردی برای مصرف سوخت وضع کرده اما اجرای آن ضعیف است و هیچ شرکتی مجبور به جبران پرمصرف‌ها با خودروهای کم‌مصرف نیست.

رابطه مستقیم مصرف سوخت و آلایندگی
۱-هر چه خودرو سوخت بیشتری مصرف کند؛ آلایندگی بیشتری تولید می‌کند.
۲-هر ۱ لیتر بنزین تقریبا ۲۳ گرم CO₂ در هر کیلومتر ایجاد می‌کند.
۳-هر ۱ لیتر گازوئیل تقریبا ۲۶ گرم CO₂ تولید می‌کند.
 
بنابراین افزایش مصرف سوخت به شکل بدیهی آلایندگی را افزایش می‌دهد. در دنیا معیارهای متعددی برای سنجش آلایندگی وجود دارند که مستقیم بر مصرف سوخت تاثیر می‌گذارند. ارتباط آلایندگی و مصرف سوخت در استانداردهای جهانی کاملا مشخص است و سازمان استاندارد ایران نیز باید این رابطه را در نظر بگیرد.

نظارت جهانی بر مصرف سوخت و آلایندگی
روش‌های گوناگونی برای نظارت وجود دارد اما استانداردهای اروپایی رایج‌تر هستند. سازمان استاندارد هر کشور برای برقراری نظم تمام خودروهای یک شرکت را به شکل ناوگانی بررسی می‌کند. قانون اروپا می‌گوید میانگین ناوگان باید نهایتا ۸۱ گرم گاز کربن دی‌اکسید تولید کند. اگر بیشتر باشد شرکت ابتدا جریمه می‌شود سپس ملزم به توقف تولید می‌گردد. تمام خودروها آلایندگی یکسانی ندارند بنابراین شرکت‌ها یک محصول پرمصرف را با دو محصول برقی یا چند محصول کم‌مصرف جبران می‌کنند.

جریمه سنگین عدم رعایت نکته کلیدی است. به ازای هر یک گرم آلایندگی اضافه ۹۵ یورو جریمه ضرب در تعداد خودروها می‌شود. این هزینه میلیون یا میلیارد یورویی شرکت‌ها را ملزم به رعایت می‌کند. سازمان استاندارد ایران می‌تواند از این الگو استفاده کند اما فعلا چنین سیستمی ندارد. نظارت ناوگانی در جهان جلوی تولید خودروهای پرمصرف را می‌گیرد.

وضعیت متفاوت سازمان استاندارد ایران
در ایران فرایند کاملا متفاوت است. به ظاهر استاندارد آلایندگی یورو ۵ است اما واقعیت چیز دیگری است. خودروها با پیشرانه‌هایی عرضه می‌شوند که توانایی تطبیق کامل با یورو ۵ ندارند. بنزین کشور نیز چنین استانداردی ندارد. خودروهای وارداتی در ایران مصرف سوخت بیشتری نسبت به مدل‌های مشابه در کشورهای دیگر دارند. دلیل آن نیاز خودرو به بنزین مرغوب است اما با بنزین ایران باید سوخت بیشتری برای توان مشابه مصرف شود.

سازمان استاندارد ایران استاندارد مصرف سوخت دارد اما جلوی خودروهای پرمصرف را نگرفته است. میانگین ناوگان بررسی نمی‌شود و جریمه‌ها ناچیز هستند. خودروسازان داخلی آزادانه پیشرانه‌های قدیمی تولید می‌کنند. سازمان استاندارد ایران باید نظارت سخت‌گیرانه‌تری اعمال کند تا مصرف سوخت کاهش یابد.

پیشرانه‌ های قدیمی چرا حذف نمی‌شوند؟
این سوال سال‌هاست مطرح است که چرا پیشرانه‌ های قدیمی حذف نمی‌شوند. پیشرانه‌ هایی مانند TU3 یا XUP که ارتقا یافته XU7 است همچنان تولید می‌شوند. پیشرانه خانواده‌های سایپا که از موتور پراید آغاز شد نقش کلانی در مصرف سوخت کشور دارد. عدد مصرف سوخت این موتورها به نسبت کمتر به چشم نمی‌آید اما در کل ناوگان تاثیرگذار است. سازمان استاندارد ایران برنامه مدونی برای حذف این پیشرانه‌ها ندارد.

خودروساز تولید خودرو با چنین پیشرانه‌هایی را ادامه می‌دهد چون عجیب نیست. اما نبود برنامه اجرایی جدی از سوی سازمان استاندارد کشور و وزارت صمت سوال بزرگی است. اگر برنامه‌ها جدی بود خانواده موتور پراید یا XU7  با ارتقاهای جزئی مجوز تولید نمی‌گرفت. سازمان استاندارد ایران باید پیشرانه‌های قدیمی را ممنوع کند.

راه‌حل‌ های عملی برای سازمان استاندارد ایران
افزایش کیفیت بنزین مطالبه ملی است و متولی آن دولت است. تنها تولیدکننده بنزین در کشور دولت است بنابراین مسئولیت با نهادهای حاکمیتی است. در بحث تولید خودرو اما موضوع متفاوت است. سازمان استاندارد ایران می‌تواند خودروسازان را ملزم به تولید خودروهای جدیدتر کند. عرضه خودروهای برقی یا هیبریدی میانگین آلایندگی را به تعادل می‌رساند.

حتی اگر توقف تولید پیشرانه‌ های قدیمی انجام نشود می‌توان روش اروپا را پیاده کرد. الزام به رعایت میانگین ناوگان خودروسازان داخلی را مجبور به جبران پرمصرف‌ها می‌کند. سازمان استاندارد ایران استاندارد مصرف سوخت دارد اما اجرای آن نیاز به جریمه سنگین و نظارت ناوگانی دارد. این تغییرات مصرف سوخت و آلایندگی را کاهش می‌دهد.

سازمان استاندارد ایران باید مانند اروپا عمل کند تا خودروهای پرمصرف جای خود را به مدل‌های کارآمد بدهند. تحریم و بنزین ارزان موانع هستند اما با برنامه‌ریزی قابل حل‌اند. در نهایت سازمان استاندارد ایران کلید تغییر است و باید استاندارد مصرف سوخت را جدی بگیرد.

---

بازار

---

به پیج اینستاگرامی «آخرین خودرو» بپیوندید
instagram.com/akharinkhodro.ir