کیمیای تمرکز برای محصلان

خراسان/ یکی از اصلی‌ترین دلایل افت انگیزه و کاهش عملکرد دانش‌آموزان و دانشجویان در هفته‌های ابتدایی سال تحصیلی، ناتوانی در حفظ و تقویت تمرکز است؛ راهکار چیست؟ 
آغاز هر نیم‌سال تحصیلی برای دانشجویان فرصتی تازه است؛ فرصتی برای بازتعریف اهداف، سازمان‎دهی برنامه‌ها و شروعی منسجم‌تر نسبت به گذشته. با این حال، تجربه نشان می‌دهد بسیاری از دانشجویان در همان هفته‌های ابتدایی دچار افت انگیزه می‌شوند و مسیر مطالعه‌شان به تدریج از حالت برنامه‌ریزی‌شده به شکل پراکنده و غیرمؤثر تغییر می‌کند. یکی از اصلی‌ترین دلایل این مسئله، ناتوانی در حفظ و تقویت «تمرکز» است. تمرکز، مهارتی شناختی و روان‌شناختی است که کیفیت یادگیری و میزان بهره‌وری دانشجو را تعیین می‌کند. بدون آن، حتی ساعت‌های طولانی مطالعه نیز به نتیجه دلخواه نمی‌انجامد. بنابراین ضروری است که دانشجویان از همان ابتدای ترم، اهمیت تمرکز را درک کنند و راهکارهایی عملی برای تقویت آن به کار گیرند.
 ​​​​​​​
  ۵ راهکار افزایش تمرکز برای درس‌خواندن
۱ تعیین اهداف مشخص و قابل اندازه‌گیری| هیچ مطالعه‌ای بدون هدف روشن به نتیجه مطلوب نمی‌رسد. ذهن انسان برای متمرکز ماندن نیازمند مقصدی مشخص است؛ مقصدی که بداند چرا باید انرژی خود را صرف کند. وقتی دانشجو بدون برنامه و هدف سراغ کتاب می‌رود، افکار پراکنده مثل جریان‌های جانبی او را از مسیر اصلی دور می‌کنند. اما زمانی که هدفی مشخص و قابل اندازه‌گیری تعیین شود- مثلاً «خواندن یک فصل کتاب در دو ساعت» یا «مرور نکات مهم یک جزوه پیش از پایان روز» - ذهن به شکل طبیعی در همان مسیر باقی می‌ماند.
۲ ایجاد محیط مناسب و کنترل محرک‌های مزاحم| محیط مطالعه یکی از مهم‌ترین عوامل در کیفیت تمرکز است. اتاقی شلوغ، نور ناکافی یا حتی وجود وسایل شخصی نامرتب می‌تواند ذهن را ناخودآگاه درگیر کند. از منظر روان‌شناختی، هر محرک محیطی بخشی از ظرفیت توجه را مصرف می‌کند. بنابراین توصیه می‌شود دانشجو مکانی ثابت، آرام و منظم را برای مطالعه انتخاب کند تا ذهن به‌مرور به آن فضا شرطی شود.

---

بازار

---

۳ مدیریت زمان و استفاده از تکنیک‌های مطالعه| یکی از چالش‌های رایج دانشجویان، بی‌برنامگی در زمان مطالعه است. وقتی ساعات مطالعه پراکنده و نامنظم باشد، ذهن به‌سختی در حالت تمرکز عمیق قرار می‌گیرد. استفاده از تکنیک‌های مدیریت زمان کمک می‌کند تا ذهن در بازه‌های کوتاه اما مؤثر، بیشترین بازدهی را داشته باشد. مطالعه ۲۵ دقیقه‌ای همراه با ۵ دقیقه استراحت، نه تنها مانع خستگی می‌شود بلکه به مغز فرصت تثبیت مطالب را می‌دهد.
۴ توجه به سلامت جسم و سبک زندگی| تمرکز تنها محصول تلاش ذهنی نیست؛ بلکه به شرایط جسمانی فرد نیز وابسته است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که خواب ناکافی کیفیت توجه و حافظه را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. تغذیه نامناسب نیز باعث افت انرژی و کاهش توانایی مغز در پردازش اطلاعات می‌شود. مصرف غذاهای سرشار از ویتامین‌ها، پروتئین و امگا ۳، مانند ماهی، مغزها و سبزیجات تازه، می‌تواند سوخت مناسب برای عملکرد ذهنی فراهم کند.
۵ مدیریت اولویت‌ها و پرهیز از انجام همزمان چند کار| انجام همزمان چند فعالیت، تمرکز را کاهش می‌دهد و کیفیت یادگیری را پایین می‌آورد. بسیاری از دانشجویان تصور می‌کنند می‌توانند هم درس بخوانند، هم پیام‌ها را جواب دهند و هم شبکه‌های اجتماعی را دنبال کنند، اما در عمل ذهن توان تمرکز عمیق روی چند کار را ندارد. برای افزایش بازدهی، هر بار تنها روی یک فعالیت تمرکز کنید و کارهای خود را بر اساس اولویت‌بندی انجام دهید. تعیین زمان مشخص برای مطالعه و کنار گذاشتن امور غیرضروری باعث می‌شود ذهن آرام‌تر باشد و انرژی شناختی به جای پراکندگی، صرف یادگیری شود. این روش به دانشجو کمک می‌کند یادگیری عمیق‌تر و مؤثرتری تجربه کند و اضطراب ناشی از حجم زیاد کارها کاهش یابد.
نویسنده: زهرا فولادی | روان شناس و مدرس دانشگاه

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله