خراسان‌شمالی در گرداب خشکسالی و گرما

ایرنا/ بررسی داده‌های اقلیمی نشان می‌دهد که خراسان شمالی در ۱۸ روز نخست اردیبهشت ماه جاری با ثبت افزایش ۶.۲ درجه‌ای دمای بیشینه نسبت به میانگین بلندمدت، بیشترین رشد دما را در میان استان‌های کشور تجربه کرده و زنگ خطر گرمایش اقلیمی را در این منطقه به صدا درآورده است.

بر اساس جدیدترین گزارش منتشرشده از سوی مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور، بررسی میانگین افزایش دمای بیشینه از ابتدای ماه جاری تا ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که استان خراسان شمالی با ثبت افزایش ۶.۲ درجه سلسیوس نسبت به میانگین بلندمدت بیشترین میزان رشد دما را در سطح کشور به خود اختصاص داده است.

---

بازار

---

این داده‌ها که در قالب نمودار رسمی تحت عنوان «مقایسه دمای بیشینه کشور و استان‌ها با بلندمدت» منتشر شده، گویای آن است که میانگین کشوری افزایش دمای بیشینه در بازه مذکور ۴.۵ درجه سلسیوس بوده، اما در برخی استان‌ها از جمله خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، مازندران، البرز و تهران این میزان به‌طور قابل توجهی بالاتر از میانگین کشوری قرار گرفته و نشانه‌ای نگران‌کننده از شتاب‌گیری روند گرمایش در نواحی شمالی و مرکزی کشور است.

خراسان شمالی، پیشتاز گرمایش بهاری کشور

آخرین پایش دمای کشور از ابتدای فصل بهار تا ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ که توسط سازمان هواشناسی جمهوری اسلامی ایران منتشر شده، نشان می‌دهد که خراسان شمالی با ثبت افزایش میانگین دمای ۴.۴ درجه سلسیوس نسبت به نرمال بلندمدت رکورددار گرمایش در میان ۳۱ استان کشور بوده است.

خراسان شمالی با ثبت افزایش میانگین دمای ۴.۴ درجه سلسیوس رکورددار گرمایش ۳۱ استان کشور است

این میزان افزایش نه‌تنها بالاتر از میانگین کشوری (۳.۱۵ درجه) است، بلکه از مرز هشدار در بسیاری از سناریوهای تغییر اقلیم نیز عبور کرده و می‌تواند پیامدهایی جدی برای محیط زیست، منابع آبی، و تولیدات کشاورزی منطقه به دنبال داشته باشد.

نمودار منتشرشده از سوی مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران مخاطرات جوی کشور، تغییرات دمای بیشینه استان‌ها را نسبت به دوره بلندمدت بررسی کرده است و در این نمودار؛ خراسان شمالی با افزایش ۴.۴ درجه‌ای صدرنشین و خراسان رضوی (۳.۹۹)، البرز (۳.۹۸)، و خراسان جنوبی (۳.۹۳) در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

استان‌های سردسیر و کوهستانی مانند اردبیل (۲.۲۶)، کردستان (۲.۶)، و آذربایجان غربی (۲.۶۶) کمترین میزان افزایش را داشته‌اند.

نکته قابل تأمل آن‌که فاصله میان خراسان شمالی با میانگین کشوری بیش از ۱.۲ درجه است که این اختلاف، نمایانگر شدت تغییرات اقلیمی در این استان و خروج آن از شرایط نرمال آب‌وهوایی طی فصل بهار است.

خراسان شمالی؛ داغ‌ترین بهار نیم‌قرن اخیر

طبق داده‌های منتشرشده توسط مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور، استان خراسان شمالی با افزایش ۶.۲ درجه سلسیوس در دمای بیشینه نسبت به میانگین بلندمدت، بالاترین میزان افزایش دما در کشور را تا ۱۸ اردیبهشت امسال ثبت کرده است.

خراسان شمالی با افزایش ۶.۲ درجه سلسیوس نسبت به میانگین بلندمدت، بالاترین میزان افزایش دما در کشور را دارد

این رقم نگران‌کننده حتی از میانگین کشوری که ۴.۵ درجه اعلام شده، ۱.۷ درجه بیشتر است و نشان از آغاز روندی بی‌سابقه در تغییرات اقلیمی این استان دارد.

استان‌ها بر اساس افزایش دمای بیشینه از ابتدای اردیبهشت تا ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ در این نمودار رتبه‌بندی شده‌اند و بر این اساس خراسان شمالی: ۶.۲ درجه (رتبه اول)، چهارمحال و بختیاری (۵.۴ درجه) و مازندران، البرز، خراسان رضوی، کهگیلویه و بویراحمد، تهران و ایلام در حدود ۵.۱ تا ۵.۳ درجه قرار دارند.

استان‌های جنوبی و غربی مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان و اردبیل بین ۳.۳ تا ۳.۵ درجه (پایین‌ترین میزان افزایش) را دارند.

این تفاوت شدید، بیانگر تاثیر مستقیم عرض جغرافیایی، توپوگرافی و میزان رطوبت منطقه در روند گرمایش است؛ اما تغییرات خراسان شمالی از مرز طبیعی عبور کرده و به‌نوعی حالت جهشی اقلیمی را نمایش می‌دهد.

پیامدهای احتمالی گرمایش خراسان شمالی

مدیرکل هواشناسی خراسان شمالی در این خصوص می گوید: افزایش دمای هوا با چنین شدت و سرعتی می‌تواند پیامدهای متعددی داشته باشد و در این مواقع افزایش مصرف منابع آبی و انرژی، افزایش گرما، تقاضا برای آب و برق را در بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی بالا می‌برد و در شرایط کم‌آبی کنونی، مدیریت منابع را دشوارتر می‌کند.

نوربخش داداشی اضافه می کند: آسیب به محصولات کشاورزی و بروز زودهنگام آفات مانند «سن گندم»، تغییر تقویم زراعی و کاهش کیفیت و کمیت محصولات از تبعات گرمای زودرس است و افزایش احتمال آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌ها، خشک شدن سریع پوشش گیاهی و کاهش رطوبت خاک، احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های وسیع را افزایش می‌دهد.

پیشنهادها و ضرورت‌ها

وی در ادامه ضمن ابراز نگرانی از این روند افزایشی می گوید: ادامه این وضعیت می‌تواند به الگوی بارندگی، منابع آبی و حیات طبیعی استان آسیب جدی وارد کند و لازم است کشاورزان و بهره‌برداران منابع طبیعی با رعایت توصیه‌های هواشناسی نسبت به مدیریت بهینه منابع و تغییر تقویم زراعی اقدام کنند.

احتمال آسیب به محصولات کشاورزی وآتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌ها وجود دارد

داداشی همچنین خواستار افزایش پایش‌های محیطی، مدیریت مصرف انرژی و منابع آبی و همچنین تدوین برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم در سطح استان شد.

افزایش ۴.۴ درجه‌ای دما در خراسان شمالی، تنها یک آمار خشک و بی‌روح نیست؛ بلکه نشانه‌ای جدی از زنگ خطر تغییرات اقلیمی در ایران و به‌ویژه مناطق شرقی و شمال‌شرقی کشور است.

گرمای زودهنگام، منابع طبیعی، معیشت روستایی و امنیت غذایی منطقه را تهدید می‌کند و اگر تدابیر جدی برای آن اندیشیده نشود، می‌تواند تبعات بلندمدت‌تری بر جای بگذارد.

آخرین خبر خراسان شمالی در اینستاگرام :
https://instagram.com/bojnord_today