تکمیل سامانه گرمسیری با هدف رونق کشاورزی کرمانشاه در دستور کار دولت

ایرنا/ سامانه گرمسیری به عنوان یکی از طرح‌های مهم در حوزه آب و کشاورزی کشور در سال ۱۳۹۸ در غرب استان کرمانشاه به بهره‌برداری رسید اما بخش‌هایی از آن تاکنون تکمیل نشده است. برنامه دولت چهاردهم تکمیل این طرح و تخصیص آب مورد نیاز بخش‌های مختلف در مسیر اجرای این سامانه است.

مسوولان استان کرمانشاه در نشستی تخصصی موضوعات مربوط به سامانه گرمسیری را به عنوان یک طرح تحول آفرین، پیشران و کلیدی برای توسعه استان به خصوص غرب کرمانشاه بررسی کرده و بر تلاش‌ برای تکمیل و اجرای شبکه‌ها و تخصیص آب به منظور استفاده کشاورزان از این موهبت و هدیه نطام به مرزنشینان تأکید کردند.

---

بازار

---

طبق گفته‌ کارشناسان سامانه گرمسیری غرب کشور یک ابر پروژه با بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد ریال هزینه است که قطعه اول آن در استان کرمانشاه قرار دارد و شامل مجموعه سدهای هیروی، شهدای ازگله، جامیشان، شرفشاه و تونل نوسود است که اشتغالزایی و رونق بخش تولید، افزایش سرانه درآمد، کمک به معیشت مرزنشینان و همچنین سیراب نمودن منطقه و مهار آب ها از مزایای بزرگ این طرح است.

بخشی از سامانه بزرگ گرمسیری در سال ۱۳۹۸ به بهره برداری رسید که در مجموع از رودخانه سیروان در شمال غربی کرمانشاه تا موسیان دهلران در استان ایلام و مرز دشت عباس در استان خوزستان ۵۰۰ کیلومتر طول دارد که این طرح از محل صندوق توسعه ملی به بار نشست.

بر اساس افق ترسیم شده برای این طرح، اجرای سامانه گرمسیری حدود ۹۰۰ میلیون متر مکعب آب در اختیار استان های کرمانشاه و ایلام قرار می دهد و ۵۰ هزار هکتار از زمین های دیم شهرستان های سرپل ذهاب، گیلانغرب و قصرشیرین در قالب این طرح به آبی تبدیل می شود ضمن اینکه از این میزان، ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب نیز سهم بخش صنعت است.

سهم ۵۵ درصدی استان کرمانشاه از سامانه گرمسیری

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه در نشست تخصصی سامانه گرمسیری غرب کرمانشاه با حضور فرمانداران شهرستان های، سرپل ذهاب و گیلانغرب در قصرشیرین افزود: استان کرمانشاه از منابع آب طرح گرمسیری سهم ۵۵ درصدی دارد که باید پیگیری‌های تخصصی و لازم به منظور تخصیص آب برای بخشی از زمین‌های جامانده و دیگر حوزه‌ها فراهم شود.

طهماسب نجفی، کشاورزی هوشمند را یک ضرورت برای کاهش بحران خشکسالی دانست و تاکید کرد: گزارش های رسمی بیانگر تداوم خشک‌سالی ها و کاهش بارندگی‌ها است و در این شرایط ضرورت دارد جهاد کشاورزی در راستای استفاده بهینه از منابع آبی موجود، یک برنامه عملیاتی برای توسعه کشاورزی هوشمند در استان تدوین کند.

وی عنوان کرد: سامانه گرمسیری یکی از بزرگترین طرح‌های عمرانی کشور است که با هدف ایجاد رونق اقتصادی، رفاه بیشتر و کمک به معیشت مردم در شهرستان‌های مرزی اجرا شده است.

نجفی ادامه داد: قطعه یک سامانه ۲۳ هزار هکتار و قطعه دوم هم ۱۱ هزار هکتار از اراضی منطقه را زیر پوشش قرار می‌دهد.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه به موضوع تامین آب منطقه آزاد تجاری و صنعتی قصرشیرین اشاره کرد و گفت: تاکنون ۲ میلیون متر مکعب آب به منطقه آزاد قصرشیرین تخصیص قطعی یافته و تخصیص ۱۸ میلیون لیتر دیگر از محل سامانه گرمسیری در سطح استان مصوب شده و برای تایید نهایی به شورای عالی آب کشور ارسال شده و ۹ میلیون متر مکعب باقی مانده هم از طریق بازنگری در سهم آب صنعت سد تنگ حمام قرار است تامین شود.

نجفی ادامه داد: رودخانه‌ها و آب‌های سطحی یکی از منابع مهم برای کشاورزی است اما حجم زیادی از این آب‌ها هدر می‌رود و از این رو شرکت آب منطقه‌ای باید با یک برنامه ریزی مناسب بستری را فراهم کند تا کشاورزان منطقه علاوه بر منابع سامانه گرمسیری بتوانند از این منابع آبی این رودخانه برای کشت های متعارف استفاده کنند.

وی ادامه داد: ۷۱۲ هکتار از دشت لیک ۱ در سومار زیر پوشش سامانه گرمسیری قرار دارد که خط انتقال و شبکه آن اجرا شده و باید پس از بررسی به کشاورزان یا سرمایه گذاران واگذار شود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه همچنین بر ضرورت اجرای خطوط انتقال و شبکه‌های مرتبط با سامانه گرمسیری توسط وزارت نیرو و جهاد کشاورزی در شهرستان گیلانغرب تاکید کرد و گفت: این حق طبیعی مردم شهرستان گیلانغرب است که از برکات طرح گرمسیری بهره مند شوند.

در این نشست وضعیت خطوط انتقال شبکه های پایین دستی در محدوده سامانه گرمسیری و سدهای منطقه در شهرستان‌های قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب مورد بررسی کارشناسی قرار گرفت.

سامانه گرمسیری منافع زیادی برای غرب کرمانشاه دارد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه نیز با اشاره به وضعیت پروژه‌های مرتبط با سدها و شبکه‌های آبی در استان و سه شهرستان قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب گفت: سامانه گرمسیری منافع زیادی برای منطقه دارد که آب آن از داریان و پاوه تا خروجی به سمت ازگله وارد سامانه گرمسیری قطعات یک و ۲ می‌شود.

مرتضی حسن‌آبادی به میزان اراضی و پیشرفت پروژه‌ها افزود: قطعه یک شامل ۲۳ هزار هکتار است که در آن حدود ۱۳ ایستگاه پمپاژ فعال است و ۱۲ ایستگاه آن در سرپل ذهاب و یک ایستگاه در قصرشیرین قرار دارد.

وی ادامه داد: قطعه ۲ با ظرفیت ۵۰ میلیون متر مکعب در داخل قصرشیرین است و در انتظار موافقت نهایی مدیریت منابع آب ایران است تا تکمیل شود.

وی اضافه کرد: همچنین در قطعه ۲ میزان سه هزار و ۱۰۰ هکتار در تعاونی گندمان در انتظار تخصیص است.

حسن‌آبادی همچنین در رابطه با سد تنگه حمام گفت که منابع و مصارف بررسی می‌شود؛ منابع آن حدود ۲ میلیون متر مکعب است که در اختیار منطقه آزاد تجاری قرار دارد و تلاش می‌شود این مقدار افزایش یابد تا نیازهای منطقه برآورده شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمانشاه اضافه کرد: بخش شیلات و پرورش ماهی، برای حدود ۴۰۰ هکتار مورد طراحی قرار گرفته، اما کمبود آب در قطعات مختلف باعث شده که از سهم گرمسیری ۲۱.۷ میلیون متر مکعب برای جبران کمبودهای آبی تخصیص داده شود که در حال حاضر در حال اجرا است.

وی اضافه کرد: در منطقه گیلانغرب، سه هزار و ۶۰۰ هکتار، شبکه آبی اجرا شده، اما حجم آب موجود پاسخگوی نیازهای کشاورزی نیست و ۱۴.۱ میلیون متر مکعب از سامانه تخصیص یافته است، در حالی که نیازهای منطقه ۲۸.۱ میلیون متر مکعب است.

حسن‌آبادی گفت: در این زمینه، درخواست تبادل آب بین ۲ سد زاگرس و بازی دراز مطرح شده؛ به طوری که آب از زاگرس به بازی دراز منتقل و به اراضی پایاب گیلانغرب تخصیص یابد تا مشکل کمبود آب حل شود و این تبادل می‌تواند کمک شایانی به تامین آب اراضی پایاب و رفع مشکل کمبود آب در منطقه کند.

وی در بخش دیگری از سخنانش به پروژه‌های در حال اجرا و مطالعات مربوط به انتقال آب اشاره کرد و گفت که ۶.۴ میلیون متر مکعب آب از سامانه در فازهای مختلف قصرشیرین و از منابع الوند در حال انتقال است، ‌همچنین، در رابطه با تامین اعتبار، اعلام شده که مبلغی حدود یک میلیارد دلار برای پروژه‌ها اختصاص یافته و در صورت نیاز، اعتبارات جدید از طریق شرکت مدیریت منابع آب ایران ابلاغ می‌شود.

وی در پایان، بر اهمیت پیگیری و نظارت بر اجرای پروژه‌ها و تخصیص به موقع اعتبارات تاکید کرد و گفت: نیاز است که اقدامات اساسی در جهت رفع مشکلات کشاورزان و تحقق طرح‌های آبی صورت گیرد ضمن اینکه پیشنهاد شده که جدول دقیقی از اقدامات و وضعیت اعتبارات تهیه و ارائه شود تا روند پروژه‌ها شفاف‌تر و کارآمدتر دنبال گردد.

سامانه گرمسیری از بزرگترین پروژه های آبیاری

«علی چاله‌چاله» رییس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه نیز با اشاره به اینکه طرح سامانه گرمسیری در قالب شبکه های آبیاری غرب و شمال غرب کشور از بزرگترین پروژه های کشاورزی است، گفت: بخش زیادی از این طرح در شهرستان سرپل ذهاب در حال اجرا است.

وی افزود: این طرح به دلیل عدم منابع مالی از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ متوقف شده بود که اکنون اعتبار جدیدی به این طرح تخصیص یافته و مربوط به ۶ استان است که باید تلاش کنیم سهم خوبی از این اعتبار را برای استان جهت پیشرفت طرح جذب کنیم.

اقدامات انجام شده در حوزه‌ گیلانغرب

جانشین معاون اجرایی طرح سامانه گرمسیری در رابطه با وضعیت آب‌رسانی در شهرستان گیلان غرب نیز گفت: پروژه‌ای در دشت لیگ یک در سومار به پایان رسیده و منتظر شروع عملیات بستن شیرآلات توسط جهاد کشاورزی است تا این دشت به بهره‌برداری برسد. این پروژه یکی از فعالیت‌های مهم در حوزه کشاورزی شهرستان است که مدت‌ها است در انتظار بهره‌برداری قرار دارد.

مازیار موحد افزود: علاوه بر این، در زمینه پخش آب بازی دراز، قرار است شبکه سد زاگرس تامین آب اراضی پایین‌دست در سمت قصرشیرین را بر عهده گیرد که تخصیص مابقی آب از سد زاگرس به گیلانغرب در حال انجام است، اما هنوز طرح مشخصی برای تامین آب شرب و صنعت این شهرستان ارائه نشده و پیشنهاد شده که این تخصیص‌ها از طریق مدیریت منابع آب انجام و به آب نیرو ابلاغ شود تا عملیات اجرایی آغاز گردد.

وی ادامه داد: در مجموع، فعالیت‌های انجام‌شده در حوزه آب شهرستان گیلانغرب شامل تخصیص تقریبی ۵۰ میلیون مترمکعب آب است که از این مقدار، حدود ۱۴ میلیون مترمکعب برای مصارف شرب و صنعت در نظر گرفته شده و مابقی مربوط به کشاورزی است.

وی اضافه کرد: پروژه‌های مربوط به آب پخش بازی دراز نیز در حال حاضر در مرحله آماده‌سازی آبگیر سامانه زاگرس قرار دارد.

جانشین معاون اجرایی سامانه گرمسیری گفت: عملیات اجرایی این پروژه در یکی ۲ ماه گذشته آغاز شده و در حال اجرا است که این سامانه در فاصله بین روستای امام حسن و کرکهرک قرار دارد و قرار است از سد زاگرس تغذیه کند، اما در حال حاضر تغذیه آن از سمت گرمسیری انجام می‌شود.

موحد اضافه کرد: در مجموع، تمام این فعالیت‌ها نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای تامین آب مورد نیاز شهرستان گیلانغرب در حوزه‌های کشاورزی، شرب و صنعت است که با توجه به پیشرفت‌های فیزیکی و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، انتظار می‌رود در آینده نزدیک به بهره‌برداری برسد.

گیلانغرب بی بهره از سامانه گرمسیری

سرپرست فرمانداری گیلانغرب گفت که باوجود تلاش‌های صورت گرفته و پیشرفت حاصله هنوز این شهرستان یک لیتر آب از طرح سامانه گرمسیری بهره نبرده است.

صادق خدادادی اظهار کرد: کشاورزی یکی از ظرفیت‌های اصلی گیلانغرب است و هدف از اجرای طرح بزرگ و ملی سامانه گرمسیری تامین آب مورد نیاز کشاورزان در دشت‌های غرب کرمانشاه است اما عملا مردم گیلانغرب از این مزیت تاکنون بهره نبرده اند.

وی با بیان اینکه ۱۱ سال از تصویب طرح سامانه گرمسیری می‌گذرد، تصریح کرد که گیلانغرب تاکنون یک لیتر از این طرح بهره‌برداری نکرده است و باید هرچه زودتر سهمیه گیلانغرب از این طرح مشخص شود.

تاکید بر تکمیل خطوط انتقال سامانه گرمسیری در قصرشیرین

فرماندار قصرشیرین نیز با اشاره به اجرای ناقص شبکه آبیاری زمین‌های کشاورزی پایین دست سدهای تنگ حمام، زاگرس و شرفشاه بر تکمیل خطوط انتقال و تامین آب مورد نیاز کشاورزان ناراضی از سوی ادارات جهاد کشاورزی و آب منطقه ای تاکید کرد.

محمد شفیعی ادامه داد: اجرای سامانه گرمسیری و تکمیل شبکه های آبیاری در یک هزار و ۶۵۰ هکتار از زمین های جامانده روستاهای قصرشیرین هرچه زودتر اجرایی شود.

وی اظهار کرد: شهرستان قصرشیرین از نظر کشاورزی یکی از نقاط مستعد و حاصلخیز است و می طلبد از طریق آب نیرو و وزارت جهاد کشاورزی با تخصص آب و اجرای شبکه از طریق سامانه گرمسیری شاهد برخورداری کشاورزان روستاهای جامانده از این اقدام ارزشمند نظام باشیم.

آخرین خبر کرمانشاه در اینستاگرام :
https://www.instagram.com/kermanshah.today