پایان یک امپراتوری نفتی در هرمزگان

فارس

بروزرسانی 1404/03/13 - 15:09

فارس/ کلاهی و کرگان نام دو روستای ساحلی هرمزگان هستند که به باراندازهایی برای قاچاق سوخت در سال‌های اخیر تبدیل شده بودند اما بالاخره معمای ثروت‌های عجیب در این منطقه با خانه‌های لاکچری و خودروهای لوکس حل شد.

هفته پیش رئیس کل دادگستری هرمزگان از موضوع عجیبی سخن گفت که توجه همه ایرانیان را به خود جلب کرد. در روستایی در جنوب ایران به اندازه تولید یک پالایشگاه، مخازن ذخیره سوخت قاچاق کشف و منهدم شده است. چیزی معادل 22 میلیون لیتر سوخت قاچاق که حتی اگر 10 هزار نیسان حاوی مخازن سوخت قاچاق هم به این روستا می‌آمدند، هنوز جا برای ذخیره‌سازی وجود داشته است!

سیستم قاچاق سوخت چگونه است؟

قاچاق سوخت از منطقه کلاهی و کرگان هم سیستم پیچیده‌ای داشته است. به این شکل که سوخت‌های قاچاق از سراسر ایران یعنی حتی از مسافت‌هایی بیش از 600 تا 700 کیلومتر به این دو منطقه حمل و از این جا با شیلنگ‌هایی با قطرهای مختلف از درون مخازن با پمپ‌هایی بزرگ به چند کیلومتر آن‌سوتر در درون دریا پمپ می‌شده است.
حتی برای استفاده از پمپ‌های بزرگ که به برق زیادی نیاز داشته، قاچاقچیان ترانس‌های برق مخصوص نیز با استفاده از برق دزدی از شبکه ایجاد کرده بودند و به گفته اهالی و مشاهدات عینی، روزانه تا بیش از 2 هزار نیسان و خودروی حامل سوخت قاچاق به این روستا تردد داشته است.

پیرزنی با گردش حساب 4 هزار میلیاردی

چنین کار بزرگ و متراکمی به گردش مالی بالایی نیز نیاز داشته است و این شبکه بزرگ از قاچاق سوخت، راهکارهای حرفه‌ای برای فریب سیستم قضایی و انتظامی و نیز جلوگیری از برخوردهای ثانویه تدارک دیده بوده است. در نمونه‌ای از انتقال پول این شبکه‌ها، حساب پیرزنی مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد و مشخص می‌شود وی به طور ناگهانی از گردش حساب سالی 10 میلیون تومان به ناگاه به گردش حساب سالی چند هزار میلیارد تومان رسیده است.
این دست از افراد با چنین حساب‌هایی در واقع شبکه‌ای برای پوشش دادن گردش مالی بالای قاچاق سوخت به حساب می‌آمده است.

مگر قاچاق سوخت چقدر درآمد دارد؟

تفاوت بسیار فاحش نرخ سوخت در دو سوی مرز سبب شده تا انگیزه‌های بسیاری در افراد برای انجام قاچاق سوخت به‌وجود آید. البته این کار به شبکه‌ای از افراد و عناصر متعدد نیاز داشته که به تدریج ایجاد شده است. حساب کنید بتوان کالایی را در داخل با نرخ 500 یا یک هزار تومان تهیه و آن را در خارج از کشور تا 50 هزار تومان بفروشید! چنین حاشیه سود بزرگی هر فردی را به طمع می‌اندازد.
قاچاقچیان در شبکه قاچاق سوخت در کلاهی و کرگان و دیگر مناطق ساحلی جنوبی، سوخت قاچاق شده را تا لیتری 15 هزار تومان از حمل‌کنندگان خریداری و سپس عملیات قاچاق را به صورت شبانه انجام می‌دادند. حتی در کلاهی و کرگان که اخیرا دو عملیات بسیار بزرگ جمع‌آوری و برخورد صورت گرفته، فرآیند انتقال قاچاق سوخت با مشک و لوله به صورت شبانه‌روزی انجام می‌گرفته است.

عزم و انسجام ملی در کنار درایت استانی برای مهار قاچاق سوخت

طی یک ساله اخیر در سایه عزم و انسجام ملی و درایت استانی در مبارزه جدی و قاطعانه با قاچاق سوخت، کارهای بزرگی انجام گرفت تا بتوان نابودی این ثروت ملی را در جایی متوقف کرد.
- نظارت شدید بر جایگاه‌های سوخت؛ یکی از اولین نقاط تمرکز پلیس و دستگاه قضایی، نظارت شدید بر جایگاه‌های سوخت به عنوان یکی از حلقه های قاچاق سوخت بود.
_ رصد مناطق دریایی؛ قاچاقچیان باید سوخت قاچاق را به جایی در دریا می‌رساندند و با دستور قضایی در هرمزگان و همت مرزبانی، سواحل منطقه مورد رصد دقیق راداری و گشت‌زنی متراکم قرار گرفت.
_ نصب میتر در پالایشگاه‌ها؛ ظن اولیه این بود که برخی از سوخت‌های یافت شده از اختلاف سوخت تحویلی با سوخت دریافتی حاصل می‌شود و لذا دادستانی هرمزگان با بازدید چندین باره از پالایشگاه‌ها و مخازن سوخت، نصب میتر در تمامی فرآیندهای تولید و تحویل و انبارداری را الزامی و بر نصب دقیق آن نظارت کرد.
_ کار اطلاعاتی برای یافتن سرقت از خط لوله؛ دادگستری هرمزگان با همکاری پلیس در نقاط مختلفی از استان که سوخت کشور با خط لوله به کانون کشور منتقل می‌شود، سرقت‌های کلان از خط لوله را کشف کرد. در یک مورد یک شبکه سازمان‌دهی شده، روزانه تا 80 هزار لیتر سوخت از خط لوله سرقت می‌کردند. طی یکی دو ساله اخیر بیش از 6 شبکه سرقت از خط لوله در هرمزگان کشف شد.
_ الزام دستگاه‌ها به انجام وظیفه قانونی؛ دادگستری هرمزگان طی چندین نوبت رصد مستمر، وظیفه حراست از خط لوله را به دستگاه مورد نظر گوشزد و ترک فعل‌ها در این زمینه را با دقت احصا و بیان کرد و در عین حال آنان را مجبور کرد تا برای یافتن دزدی از شبکه به تجهیزات نوین و حسگرها مجهز شوند تا دزدی از خط لوله به صفر برسد.

داستان چگونه به کلاهی رسید؟

انگیزه انجام قاچاق سوخت و درآمد بسیار بالای حاصل از آن موجب شده بود تا رفتار اجتماعی بسیاری از دست اندرکاران و مردم پیرامون این منطقه نیز تغییر کند. فخر فروشی به کار قاچاق سوخت، تأثیر فرهنگ قاچاقچیان بر جوامع پیرامون از ترک تحصیل کودکان گرفته تا وادار ساختن بانوان به انجام قاچاق سوخت برای جلوگیری از برخورد قهری پلیس، ساخت خانه‌های بسیار لوکس در منطقه و گردش حساب‌های ده‌ها و صدها میلیاردی افراد درگیر در قاچاق سوخت عملا شرایط مناطقی از هرمزگان را بحرانی ساخته بود. کانون این دو رخداد، منطقه کرگان و کلاهی در شرق هرمزگان بود. جایی که پلیس در یک عملیات یک هفته‌ای و البته با اخطارهای از پیش داده شده، بیش از 600 کیلومتر خط لوله غیرقانونی زیرزمینی، بیش از 22 میلیون لیتر مخزن، 330 محل نگهداشت با مخازن شبکه شده، هزاران پمپ و دیگر تجهیزات قاچاق سوخت را کشف و منهدم و جمع‌آوری کرد.
عملیات پلیس در کلاهی بزرگ‌ترین عملیات مبارزه با قاچاق سوخت در تاریخ نام گرفت!

هوش مصنوعی هم به کمک آمد!

مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری هرمزگان می‌گوید: در یافتن همه ابعاد و زوایای قاچاق سوخت در منطقه کلاهی، از هوش مصنوعی نیز بهره برده شده است.
به گفته قهرمانی، برای نخستین بار در کشور، شناسایی دقیق و مهندسی‌شده این شبکه قاچاق با استفاده از فناوری هوش مصنوعی انجام شد. تحلیل تصاویر ماهواره‌ای، گراف‌های مالی و مدل‌سازی مسیرهای احتمالی انتقال، به شناسایی دقیق چهارگوشه مخازن و لوله‌های قاچاق منجر شد.
این اطلاعات سبب شد تا پلیس و دستگاه قضایی بداند که ۱۰ تیپ مختلف مخزن از ظرفیت ۲ هزار تا ۷۰ هزار لیتر در روستا موجود بوده و قابلیت تخلیه بیش از ۱۰ هزار دستگاه نیسان سوخت در یک روز در این محل فراهم شده بود. اتصال مستقیم برخی خطوط لوله به خورها و مناطق ساحلی بدون نظارت، امکان انتقال سریع دریایی را فراهم می‌کرده است.

دستگیری صدها تبعه بیگانه در منطقه کرگان و کلاهی

در جریان عملیات در منطقه کرگان و کلاهی بیش از 250 نفر از اتباع بیگانه نیز که به طمع درآمد بالا در این منطقه در فرآیند قاچاق سوخت مشارکت داشتند نیز دستگیر شدند. ده‌ها حساب بانکی متعلق به شبکه قاچاق سوخت در کشور شناسایی و توسط وزارت اطلاعات، پلیس و دستگاه قضایی با دقت رصد و مسدود و توقیف شد. ده‌ها خانه لاکچری، صدها خودروی لوکس و صدها کیلو طلا و جواهر و ... نیز که با درآمد حاصل از قاچاق سوخت به دست آمده در حال بررسی و رصد و توقیف است تا این اموال به چرخه اقتصادی سالم کشور بازگردد.
در ماجرای کلاهی حتی مشاهده شد که قاچاقچیان سوخت به شبکه‌های رسان‌ ای معاند و سیستم‌های اطلاع‌رسانی ویژه‌ای دسترسی دارند که برای مهار عملیات گسترده پلیس، خبرسازی جعلی به راه انداخته و بار دیگر ارتزاق مرزنشینان و فقر و ... را عامل قاچاق سوخت معرفی می‌کردند اما اقدام درست و اصولی دستگاه قضایی و پلیس در نشان دادن چهره واقعی عوامل قاچاق سوخت و نیز پیوست رسانه‌ای در این موضوع سبب به حداقل رسیدن این جوسازی‌ها شد.