پساب تصفیه‌شده؛ گزینه دولت برای نجات منابع آبی خراسان‌شمالی

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- انعقاد تفاهم‌نامه نیروگاه سیلکل ترکیبی برای بهره‌مندی از پساب تصفیه شیروان و بهره برداری از طرح انتقال پساب بجنورد به پتروشیمی خراسان برخی از گام‌های امیدبخش دولت برای بهره‌‍مندی از آب خاکستری با هدف حفظ منابع آبی و محیط زیست در خراسان‌شمالی است.

به گزارش ایرنا، بارندگی‌های خراسان‌شمالی همچنان از شرایط مطلوبی برخوردار نیست و مجموع بارش‌ها در سال آبی جاری ۴۵‌ درصد در مقایسه با سال گذشته کاهش‌ یافته است.

---

بازار

---

براساس برخی آمارها اکنون ۱۵ تا ۲۰ درصد از حجم آبدهی قنات ها کاهش یافته، برخی روستاها تنش آبی دارند و هشت دشت از ۱۱ دشت خراسان شمالی نیز در زمره دشت های بحرانی قرار گرفته است.

بسیاری از صنایع با کمبود آب مواجه هستند و کشاورزی نیز حال و روز خوبی ندارد به گونه ای که اخیرا به دلیل بی آبی ۶۲ هزار هکتار گندم از چرخه تولید خارج شد.

در این شرایط کم آبی به نظر می رسد تنها یک راه برای سازگاری و زیست‌پذیری با شرایط کم‌بارشی و خشکسالی موجود در خراسان‌شمالی وجود دارد؛ جلوگیری از هدر رفت آب، مراقبت از آب در دسترس و مدیریت بهینه مصرف آب که در واقع راهکار عملی آن در جمله «بازچرخانی آب خاکستری» خلاصه می‌شود.

خراسان‌شمالی نیز در راستای بهره مندی از این ظرفیت و برای بریدن بند ناف صنایع مختلف نظیر نیروگاه سیکل ترکیبی، سیمان و پتروشیمی از منابع زیرزمینی اقدامات امیدبخشی انجام داده است که آینده آبی این استان را دیگر نه تاریک بلکه روشن خواهد کرد.

احداث تصفیه خانه شیروان با سرمایه گذاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال و انعقاد قرارداد نیروگاه سیکل ترکیبی برای بهره مندی از پساب و بهره برداری از طرح استفاده از پساب بجنورد در پتروشیمی خراسان بخشی از این اقدامات امیدبخش برای بهره‌مندی این خطه از آب خاکستری در شرایط کم آبی است.

بازچرخانی پساب راهکار گذر از چالش کم آبی

یکی از کارشناسان محیط زیست خراسان‌شمالی می گوید: تغییرات آب و هوایی بسیاری از شهرها و روستاهای خراسان‌شمالی را با تنش آبی مواجه کرده است و اکنون بسیاری از مناطق با کمبود آب مواجه هستند.

علی میرزایی می افزاید: همچنین هشت دشت استان در زمره دشت های ممنوعه قرار گرفته بنابراین در وضعیت کنونی خشکسالی، محدودیت‌های برداشت از سفره‌های آب زیر زمینی و تنگناهای موجود بر سر تامین آب شرب، تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از پساب فاضلاب در چرخه آب یکی از راهکارهای علمی و منطقی برای مقابله با این بحران است.

وی ادامه می دهد: تجربیات بسیاری از کشورها گویای این مطلب است که استفاده مجدد از آب خاکستری، بخش مهمی از مشکل جوامع را حل می‌کند و برخلاف روش‌های کوتاه‌مدت در آینده‌ای دور به‌ عنوان روشی ضروری باقی خواهد ماند.

میرزایی خاطرنشان می کند: همانگونه که گفته شد، خراسان‌شمالی در فهرست استان های خشک و کم‌ آب است و با توجه به منابع محدود آب، باید راهکارهای مناسبی برای استفاده بهینه از منابع اجرا کند؛ استفاده مجدد از آب خاکستری با رعایت ملاحظات اقتصادی آن می‌تواند برای رفع مشکلات کم‌آبی، در این استان بسیار کارآمد باشد.

وی یادآور می شود: از سوی دیگر براساس برخی برآوردها، بخش زیادی از پساب‌های فاضلاب کشور بدون تصفیه و استفاده دوباره به محیط زیست بازمی‌گردد که این امر در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند به گسترش بیماری‌هایی منجر شود در حالی که با تصفیه و بازچرخانی می توانیم جدای از حفظ محیط زیست به راحتی آب صنایع استان را تامین کنیم.

تفاهم‌نامه نیروگاه شیروان برای بهره‌مندی از آب خاکستری

عملیات اجرایی طرح تصفیه خانه فاضلاب شیروان از سال ٩۴ با سرمایه گذاری بخش خصوصی آغاز شد و فروردین ماه امسال بهره برداری شد.

حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال برای اجرا و ساخت تصفیه خانه فاضلاب این شهر ۸۵ هزار نفری استان هزینه شده است.

حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال برای اجرا و ساخت تصفیه خانه فاضلاب این شهر ۸۵ هزار نفری استان هزینه شده استظرفیت تصفیه در چهار سال اول بهره‌برداری این طرح ۶ هزار مترمکعب در شبانه‌روز و از سال چهارم به بعد ۱۲ هزار مترمکعب افزایش می‌یابد و همچنین ظرفیت این تصفیه خانه در افق سال ۱۴۱۵ نیز تا ۲۴ هزار مترمکعب در شبانه‌روز قابل افزایش است.

با توجه به کم آبی های شدیدی که در این منطقه وجود دارد، آب خروجی از تصفیه خانه می‌تواند در زمینه صنعت و کشاورزی مورد استفاده مجدد قرار گیرد.

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان‌شمالی در این باره می گوید: تفاهم نامه ۱۵ ساله برای واگذاری پساب تصفیه خانه فاضلاب شیروان به نیروگاه سیکل ترکیبی شمال شرق کشور اخیرا امضا شد.

رضا عطایی با اشاره به ضرورت حفظ منابع آبی خراسان شمالی می افزاید: این تفاهم نامه در راستای اجرای بند ث ماده ۳۹ قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی و سیاست‌های کلان مدیریت بهینه منابع آبی و با هدف تامین نیاز آبی پایدار صنایع امضا شده است.

وی ادامه می دهد: بر اساس این تفاهم نامه، ۷.۵ میلیون متر مکعب پساب تصفیه‌شده این تصفیه خانه در مدت ۱۵ سال به نیروگاه سیکل ترکیبی شیروان واگذار می شود.

بر اساس این تفاهم نامه، ۷.۵ میلیون متر مکعب پساب تصفیه‌شده این تصفیه خانه در مدت ۱۵ سال به نیروگاه سیکل ترکیبی شیروان واگذار می شودعطایی خاطرنشان می کند: این اقدام در پی افزایش فشار بر منابع آبی تجدیدناپذیر و توجه به مخاطرات زیست محیطی انجام شده و گامی موثر برای استفاده مجدد از آب، کاهش برداشت از منابع زیرزمینی و تحقق اهداف توسعه پایدار است.

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان شمالی تصریح می کند: واگذاری پساب به صنایع نه‌ تنها باعث حفظ منابع آب شیرین برای مصارف شرب و کشاورزی می‌شود بلکه به ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی و کاهش آلودگی‌ها نیز کمک می‌کند.

بهره‌برداری از طرح استفاده از پساب بجنورد در پتروشیمی

این طرح بزرگ زیست محیطی نیز با هدف استفاده از آب خاکستری در صنایع تیرماه ۱۴۰۱ کلید خورد و در سفر دی ماه سال گذشته رییس جمهور به خراسان‌شمالی بهره برداری شد.

استفاده از پساب بجنورد در پتروشیمی خراسان به عنوان بزرگترین طرح زیست محیطی شمالشرق کشور با بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال اعتبار از مصوبات سفر رییس جمهور شهید بود.

بررسی ها نشان می دهد که اجرای این طرح بیش از ۲۰ سال متوقف شده بود که در سفر استانی دولت سیزدهم به خراسان شمالی مصوب شد و در دولت چهاردهم افتتاح می شودسالانه هفت میلیون مترمکعب در شهر بجنورد مرکز استان پساب فاضلاب در تصفیه خانه تولید که در حاشیه شهر رها می شود و پتروشیمی در طرح های توسعه ای خود نیاز به آب بیشتری دارد و در این خصوص چاره ای جز استفاده از آب خاکستری نداشت.

بررسی ها نشان می دهد که اجرای این طرح بیش از ۲۰ سال متوقف شده بود که در سفر استانی دولت سیزدهم به خراسان شمالی مصوب شد و در دولت چهاردهم افتتاح می شود.

به استناد آمار شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) ؛ ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای اجرای طرح انتقال پساب بجنورد به پتروشیمی خراسان اختصاص یافت است.

هدف از احداث تصفیه خانه تکمیلی توسط پتروشیمی خراسان رسیدن به درجه خلوص بهتر از آب تصفیه بجنورد است و بعد از این مراحل آب توسط ۱۱ کیلومتر خط لوله انتقال به بند رسوبگذاری روستای قارلق منتقل می شود پس از آن آب تصفیه شده نیز از محل این بند به طول پنج کیلومتر خط انتقال به پتروشیمی می رسد.

ظرفیت تصفیه خانه تکمیلی پتروشیمی سالانه ۱۳ میلیون متر مکعب است و در طرح های توسعه ای آینده پتروشیمی نیز کاربرد خواهد داشت.

خوشبختانه این طرح بزرگ زیست محیطی در دولت چهاردهم شتاب گرفت و در سفر نیمه اول دیماه رییس جمهور به خراسان شمالی به بهره برداری می رسد.

خراسان شمالی در شمال شرق کشور واقع است و حدود ۴۰۰ واحد صنعتی در آن دایر است؛ صنایع بزرگ استان شامل پتروشیمی، فولاد، سیمان، آلومینا است.