اصلاح نظام مالیاتی گامی برای محرومیتزدایی در خراسان جنوبی

ایرنا/ یک کارشناس مسایل اقتصادی معتقد است اصلاح نظام مالیاتی به عنوان یکی از ابزارهای مهم تحقق عدالت اجتماعی، در خراسان جنوبی نه تنها به افزایش شفافیت اقتصادی منجر شده بلکه با هدایت منابع به سمت مناطق کمتر برخوردار، زمینهساز توسعه متوازن و محرومیتزدایی میشود.
مالیاتها یکی از منابع درآمدی کشورها بوده و در کشور ما نیز در کنار درآمد نفتی، مالیاتها نقش مهمی در تامین منابع درآمدی دولت برعهده دارد. مالیاتها نقش حیاتی در اقتصاد هر کشور ایفا میکنند و به عنوان منبع اصلی درآمد دولت، در تأمین مالی خدمات عمومی، زیرساختها و اجرای سیاستهای اقتصادی نقش دارند. همچنین، مالیاتها ابزاری برای کاهش نابرابریهای درآمدی، کنترل تورم، و حمایت از تولید و سرمایهگذاری هستند.
خراسان جنوبی به عنوان یکی از مناطق کمتر برخوردار کشور، نیازمند توجه ویژه در زمینه تامین مالی پروژههای توسعهای است از همین رو مهدی فاطمی، خکارشناس اقتصادی با تاکید بر نقش حیاتی اصلاح قوانین مالیاتی و عدالت در تخصیص منابع، به بررسی راهکارهای موثر برای توسعه و ترویج فرهنگ مالیاتی پرداخت که گفت و گوی تفصیلی آن را در ادامه میخوانید:
پیشینه مالیات در نظام اقتصادی کشورها چگونه است و این موضوع چه اهمیتی در اقتصاد کلان دارد؟
فاطمی: مالیاتها از دیرباز نقش حیاتی در تأمین منابع مالی حکومتها و ارائه خدمات عمومی داشتهاند. در تمدنهای باستانی مانند بینالنهرین، مصر، یونان و روم، سیستمهای مالیاتی شکل گرفته و برای ساخت و سازهای عمومی و تأمین هزینههای دولتها مورد استفاده قرار میگرفت، به مرور زمان و با ظهور دولتهای ملی، نظام مالیاتی توسعه یافته و تبدیل به یکی از ستونهای اصلی درآمد دولتها در اقتصاد کلان شده است لذا امروز مالیات به عنوان منبعی پایدار، دولتها را قادر میسازد تا خدمات عمومی ارائه دهند، زیرساختها را توسعه دهند و به رشد اقتصادی پایدار دست یابند.
با توجه به اهمیت مالیات، وضعیت تحول نظام مالیاتی در ایران چگونه بوده است؟
فاطمی: ایران یکی از قدیمیترین کشورهایی بوده که مالیات را به صورت نظاممند دریافت کرده است. بر اساس اسناد تاریخی، سابقه مالیات در ایران به بیش از پنج هزار سال قبل بازمیگردد، در دورههای مختلف تاریخی مانند هخامنشیان، ساسانیان، اسلامی و قاجار، نظام مالیاتی ایران متناسب با شرایط زمانه تحول یافته است اما پس از انقلاب اسلامی، قوانین مالیاتی با اصلاحات فراوانی همراه بوده تا بتواند پاسخگوی نیازهای جدید کشور باشد، البته هنوز هم نیاز به بازنگری و اصلاحات اساسی در قوانین مالیاتی وجود دارد تا عدالت مالیاتی و کارایی نظام مالیاتی افزایش یابد.
نقش فرهنگ مالیاتی در ارتقای اقتصاد کلان کشور چگونه است؟
فاطمی: فرهنگ مالیاتی به معنای باورها و نگرش جامعه نسبت به پرداخت مالیات است لذا وقتی مردم به اهمیت پرداخت مالیات واقف باشند و این فرهنگ نهادینه شود، میزان مشارکت در پرداخت مالیات افزایش مییابد و این به معنای افزایش درآمدهای دولت و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. درآمدهای مالیاتی به توسعه زیرساختهای عمرانی و پروژههای راهبردی اختصاص مییابد که به بهبود کیفیت زندگی مردم و رشد اقتصادی منجر میشود. همچنین با توزیع عادلانه منابع مالیاتی، میتوان به توسعه مناطق محروم کمک کرد و عدالت اجتماعی را ارتقا داد.
به نظر شما برای تحقق عدالت اجتماعی و ترویج فرهنگ مالیاتی چه اقداماتی باید انجام شود؟
فاطمی: معافیتها و مشوقهای مالیاتی به صورت عادلانه تعریف و سازوکارهای مبارزه با فرار مالیاتی به طور جدی پیاده شود. ترویج فرهنگ مالیاتی،اصلاح قوانین و مقررات مالیاتی، شفافسازی هزینهکرد درآمدهای مالیاتی و ارائه خدمات پشتیبانی به مودیان مالیاتی از جمله راهکارهای مهم است.یکی از چالشهای جدی مناطق کم برخوردار، تمرکز منابع مالی در کلانشهرها و مناطق صنعتی بوده لذا مناطق کمتر توسعه یافته به دلیل کمبود صنایع بزرگ و پایین بودن سطح درآمدها ، معمولاً درآمد کمتری داشته و برای تکمیل پروژههای زیرساختی نیازمند منابع مالی هستند. به همین دلیل لازم است توجه ویژه ای به این مناطق صورت پذیرفته و از منابع مالیاتی برای تأمین مالی پروژههای مناطق کمتر توسعه یافته استفاده شود که این اقدام میتواند به تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی کمک شایانی کند.