لسکوکلایه الگوی پسماند روستایی در شمال کشور

فارس/ در حالی که سایه سنگین بحران پسماند سالهاست بر سر استانهای شمالی کشور سنگینی میکند، بهرهبرداری از نخستین دستگاه زبالهسوز روستایی در لسکوکلایه در آستانهاشرفیه، نهفقط یک اقدام اجرایی، بلکه نشانهای از تغییر رویکرد مدیریتی در گیلان است.
در حالی که سالهاست استانهای شمالی کشور از جمله گیلان با بحران مزمن پسماند روبهرو هستند، بهرهبرداری از دستگاه زبالهسوز در مقیاس روستایی در روستای لسکوکلایه شهرستان آستانهاشرفیه، گامی عملیاتی و البته نمادین در جهت عبور از مدیریت سنتی پسماند به سمت رویکردهای نوین و بومیسازیشده تلقی میشود.
تا پیش از این، اغلب راهحلهای ارائهشده برای معضل پسماند در گیلان، از جنس پروژههای کلان شهری، مکانیابی محل دفن، یا واردات تکنولوژیهای گرانقیمت خارجی بود.
اما افتتاح این دستگاه زبالهسوز در مقیاس روستا، بهویژه با مشارکت مستقیم مردم محلی، نشاندهنده یک چرخش جدی در نگاه مدیران استان است؛ چرخشی از تمرکزگرایی به حکمرانی محلی با تکیه بر توان اجتماعی است.
نقش کلیدی بانوان؛ الگویی موفق در اقتصاد چرخشی روستا
بخش برجسته این پروژه، نقشآفرینی بانوان در قالب «بانک زباله» است. این رویکرد نهتنها از منظر محیطزیستی، بلکه از جنبه توانمندسازی زنان نیز حائز اهمیت است.
در وضعیتی که اشتغال روستایی و مشارکت زنان با چالشهای جدی مواجه است، مدل لسکوکلایه نمونهای از پیوند اقتصاد چرخشی، آموزش اجتماعی و مشارکت مدنی در دل یک روستای شمالی را به نمایش گذاشته است.
هادی حقشناس، استاندار گیلان در این مراسم اعلام کرد که میتوان این مدل را در ۱۱۳ دهستان استان توسعه داد، اما واقعیت این است که موفقیت پروژه در لسکوکلایه حاصل چند متغیر همزمان شامل مشارکت اجتماعی فعال، همکاری دهیاری، آموزش محلی و حمایت نهادی بوده است.
اجرای این مدل در مقیاس وسیع نیازمند چارچوب اجرایی منسجم، بودجه مشخص، زیرساخت فنی و شبکه آموزش گسترده است. در غیر این صورت، خطر شکست در مرحله توسعهیافتگی وجود دارد.
یکی از نکات تأملبرانگیز سخنان استاندار، هشدار صریح او درباره وضعیت بحرانی منطقه سراوان رشت است؛ منطقهای که سالهاست به نماد فاجعه پسماند در شمال کشور تبدیل شده و همچنان راهحلی کارآمد برای آن ارائه نشده است.
اینکه مقامات استانی هماکنون از سطح روستاها آغاز کردهاند، میتواند نشانهای از درک این واقعیت باشد که حل معضل سراوان بدون اصلاح سازوکار مدیریت پسماند در کل زنجیره ممکن نیست.
لسکوکلایه، نقطه آغاز یک آزمون بزرگ
پروژه زبالهسوز لسکوکلایه را نمیتوان صرفاً یک افتتاحیه نمادین دانست؛ این پروژه یک آزمون میدانی برای اثبات این نکته است که میتوان با الگوهای بومی، ساده و کمهزینه، به مقابله با یکی از مزمنترین بحرانهای زیستمحیطی کشور رفت.
اگر این مدل با مستندسازی دقیق، بازخوردگیری مداوم و حمایت عملی دولت محلی ادامه یابد، میتواند به عنوان الگویی برای کل کشور مطرح شود. در غیر این صورت، همانند بسیاری از طرحهای محیطزیستی، در همان نقطه آغاز متوقف خواهد شد.