گام‌ بلند خراسان شمالی در توسعه صنایع تبدیلی بخش کشاورزی

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- خراسان شمالی سال‌ها از نبود صنایع تبدیلی رنج می‌برد؛ اکنون با صدور مجوزهای بی‌نام و تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری، مسیر توسعه پایدار این صنایع هموار شده و آینده روشنی پیش روی کشاورزان و فعالان اقتصادی استان قرار گرفته است.

به گزارش ایرنا، ضرورت توسعه صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی به عنوان مؤثرترین راهکار کاهش ضایعات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده و توسعه کسب و کارهای پربازده، موضوعی است که همواره مورد توجه کارشناسان، دولتمردان و فعالان بخش کشاورزی قرار داشته است.

---

بازار

---

صنایع تبدیلی و تکمیلی به فرآوری و عمل‌آوری محصولات نباتی و حیوانی می‌پردازد که شامل فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی، نگهداری، بسته‌بندی و توزیع می‌شود.

توسعه صنایع تبدیلی با رشد جمعیت و نیاز روزافزون به غذا و منابع غذایی محدود در روستاها بیش از پیش اهمیت یافته است و این صنایع با به کارگیری محصولات کشاورزی به عنوان مواد اولیه، نه تنها به کاهش خام‌فروشی کمک می‌کنند بلکه موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی نیز می‌شوند.

یکی از مشکلات محصولات کشاورزی، زمان محدود برداشت و طولانی بودن دوره مصرف آن‌هاست و صنایع تبدیلی این مشکل را با حفظ، نگهداری و فرآوری محصولات برطرف می‌کنند تا مصرف آن‌ها در طول سال امکان‌پذیر شود. بنابراین، این صنایع با جلوگیری از ضایعات و افزایش بهره‌وری به توسعه پایدار کشاورزی و اقتصاد استان کمک می‌کنند.

اگرچه صنایع تبدیلی در ایران موضوع نسبتا جدیدی است، اما خراسان شمالی که سال‌ها با کمبود شدید این صنایع روبرو بود، اخیرا جهش قابل توجهی در این حوزه داشته و حتی در برخی حوزه‌ها مانند صنعت مرغ، زنجیره تولید و فرآوری به طور کامل شکل گرفته است.

محمد محمدزاده، رئیس سازمان جهادکشاورزی استان با اشاره به این پیشرفت‌ها گفت: استان در سال‌های اخیر جهش بزرگی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی داشته است؛ به گونه‌ای که اکنون زنجیره کامل برخی محصولات مانند زعفران، پسته و گوشت مرغ شکل گرفته و علاوه بر ایجاد اشتغال، به افزایش درآمد خانوارها و ارزش افزوده کمک کرده است.

جهش قابل توجه در صدور مجوزها

از دیگر اقدامات مؤثر می‌توان به صدور ۲۵ مجوز بی‌نام در بخش کشاورزی اشاره کرد که فرصتی نو برای جذب سرمایه‌گذاری در حوزه‌های متنوعی از جمله پالایشگاه دام، گیاهان دارویی، صنایع کنسرو میوه، فرآوری زعفران، بسته‌بندی پسته و تولید فرآورده‌های لبنی فراهم کرده است.

این مجوزها بدون محدودیت خاص و پس از بررسی‌های کارشناسی دقیق صادر شده‌اند تا مسیر سرمایه‌گذاری تسهیل شود.

رییس سازمان جهادکشاورزی با تاکید بر فراهم بودن زیرساخت‌های لازم از جمله زمین، آب، برق و گاز، خاطرنشان کرد که تمامی دستگاه‌های اجرایی استان موظف به تسریع در تحقق تعهدات خود برای حمایت از سرمایه‌گذاران هستند.

این همکاری میان نهادهای مختلف تضمین‌کننده سرعت و کیفیت اجرای پروژه‌های صنایع تبدیلی است.

سال گذشته، ۱۷ فقره مجوز بهره‌برداری برای واحدهای صنایع تبدیلی با ظرفیت تولید ۶۷ هزار و ۴۰۰ تن صادر شد و این پروژه‌ها با اعتباری بالغ بر ۲ هزار و ۱۸۸ میلیارد ریال به بهره‌برداری رسیدند.

همچنین امسال ۲ واحد جدید شامل کارخانه خوراک دام در شهرستان سملقان و سردخانه در شهرستان اسفراین با سرمایه‌گذاری بیش از ۸۰۰ میلیارد ریال فعالیت خود را آغاز کرده‌اند که سالانه بیش از ۲۷ هزار تن مواد خام را جذب می‌کنند.

سید عباس آقامیری، مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی درباره توسعه کمی صنایع تبدیلی گفت: ۱۳۷ پروانه بهره‌برداری تاکنون صادر شده که ظرفیت تولید سالانه آنها به حدود ۹۷۴ هزار تن می‌رسد. با این حال، از بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن محصول کشاورزی استان تنها بخش کمی فرآوری می‌شود و مابقی به صورت تازه‌خوری مصرف یا صادر می‌شود.

وی با تاکید بر اهمیت افزایش صنایع تبدیلی افزود: با گسترش این صنایع، می‌توان علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، از هدررفت محصولات کشاورزی جلوگیری و ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد کرد.

چالش‌ها و برنامه‌های احیای واحدهای نیمه‌فعال

با وجود رشد، چالش‌هایی مانند واحدهای نیمه‌فعال و راکد نیز در استان وجود دارد؛ حدود ۴۷ درصد واحدهای صنعتی بخش کشاورزی یا راکد هستند یا با ظرفیت پایین فعالیت می‌کنند.

۱۱ واحد لبنی نیز به دلایل مختلف از جمله فرسودگی تجهیزات و مشکلات مالی غیرفعال شده‌اند.

آقامیری اظهارکرد: شناسایی این واحدها و برگزاری جلسات متعدد برای احیای آن‌ها در دستور کار است. برنامه‌های حمایتی شامل تامین تسهیلات سرمایه در گردش، نوسازی ماشین‌آلات و حمایت مالی برای بازگشت این واحدها به چرخه تولید طراحی شده است.

در نهایت، صنایع تبدیلی با فراهم کردن زمینه‌های افزایش صادرات غیرنفتی، توسعه پایدار روستاها و جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نقش مهمی در رونق اقتصادی خراسان شمالی ایفا می‌کنند.

خراسان شمالی با بیش از ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی و بیش از ۸۰ هزار بهره‌بردار، بیشترین سهم اشتغال در بخش کشاورزی را در کشور دارد. با توسعه مستمر صنایع تبدیلی و حمایت همه‌جانبه دولت، این استان در مسیر تبدیل شدن به یکی از قطب‌های مهم صنایع تبدیلی شمال شرق کشور گام برمی‌دارد؛ تحولی که می‌تواند اقتصاد روستاها را متحول کرده و آینده روشن‌تری برای کشاورزان و خانواده‌های آنان رقم بزند.