برگزیده

بانک مرکزی برای حمایت از کارآفرینان آستین بالا زد

اطلاعات

بروزرسانی 1404/07/03 - 22:15

بانک مرکزی برای حمایت از کارآفرینان آستین بالا زد

اطلاعات/ رئیس کل بانک مرکزی آخرین تمهیدات برای ایجاد تسهیلات ریالی و ارزی در خصوص کارآفرینان و فعالان اقتصادی را تشریح کرد .

محمدرضا فرزین که در دیدار با جمعی از کارآفرینان کشور سخن می گفت، اظهار داشت: تسهیل فرآیند استفاده از منابع ارزی برای فعالان اقتصادی و تجار تسهیلات ارزی جدید برای صادرات محورها و عرضه اوراق صکوک تا ۲۰۰ میلیون یورو و تمهیدات ویژه برای جذاب شدن شیوه‌های نوین تامین مالی زنجیره‌ای برای حمایت از کارآفرینان در دستور کار بانک مرکزی است.
وی گفت: هم اکنون بانک مرکزی از منابع ارزی و طلای مطمئن و در دسترسی برخوردار است و منابعی که در بانک‌های خارج کشور قرار دارد، در دسترس است.
فرزین با اشاره به تناسب ناموزن میان روند توسعه شرکت‌ها و سرمایه بانک‌ها پیشنهاد کرد: اداره تسهیلات‌گیرندگان عمده در بانک مرکزی تشکیل شود تا مسائل این افراد متفاوت از سایرین مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.همچنین آیین‌نامه مورد نیاز در این زمینه پس از مشورت شورای هماهنگی بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی برای طرح در جلسه سه ماه آینده این کمیته آماده شود.

تسهیل فرایند استفاده از منابع ارزی
وی در ادامه با اشاره به ابهامات مطرح شده در برخی محافل در زمینه نحوه استفاده وارد کنندگان یا فعالان اقتصادی از منابع ارزی خارج برای واردات یا جذب سرمایه گذاری با تاکید براینکه هدف بانک مرکزی تسهیل این فرایند بدون ایجاد محدودیت با در نظر گرفتن ضوابط قانونی است، گفت: برای نمونه وارد کننده‌ای درصدد است تا کالایی را با ارز منشأ خارجی وارد کشور کند. در صورتی که این شخص به دنبال واردات کالایی با ارز با منشا خارجی باشد، محلی از ایراد نیست، اما در صورتی که با آن ارز رفع تعهد ارزی انجام دهد، می‌بایست بانک مرکزی به موضوع ورود کند و ضوابطی در این باره تعیین شده است. بدین معناکه واردکننده باید برای رفع تعهد، ارز خود را در مرکز مبادله ارز و طلا به فروش برساند. از طرف دیگر و در صورتی که به دنبال رفع تعهد ارزی نباشد، می‌بایست منشأ ارز تعیین شود.
رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: اخیراً آیین نامه‌ای تصویب شده که حتی برای مثال سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند در صورتی که تمایلی به ورود ارز (دلار) به کشور ندارد، طلا به کشور وارد کند. چراکه طلا سودآوری بیشتری دارد و می‌تواند با قیمت بالاتری به فروش برساند. برای این مهم هم می‌تواند طلا را در مرکز مبادله ایران (ارز و طلا) یا حتی در بورس کالا به فروش برساند و ریال را با همان نرخ دریافت و سرمایه‌گذاری کند. در چنین شرایطی بانک مرکزی محدودیتی را متوجه فعالان اقتصادی نکرده است .
وی با اشاره به دیگر شیوه‌های انتقال ارز به کشور گفت: در شیوه‌ای دیگر فعال تجاری به دنبال آن است که اسکناس را به کشور وارد کند. در چنین شرایطی حتی بانک مرکزی هم به دنبال خرید اسکناس از این افراد است. پس در چنین وضعیتی فعالان اقتصادی با محدودیت روبه‌رو نیستند.
فرزین ادامه داد: در نتیجه فعالان اقتصادی تنها در دو شیوه با برخی محدویت‌ها روبه‌رو هستند. نخست در رفع تعهد ارزی برای واردات و دوم تعیین منشأ ارز کالای وارداتی. چراکه باید بدانیم این ارز از کجا وارد شده است. در غیر این صورت یک چرخه باطل خروج ارز و ورود آن شکل می‌گیرد که موجب ایجاد تقاضا در بازار غیررسمی می‌شود.
به گفته وی، این بانک از شیوه‌های تأمین مالی فایننس، ریفاینانس، یوزانس و ... استقبال می‌کند و برای این شیوه‌ها هیچ محدودیتی قائل نیست و حتی اگر وزارت صنعت هم در این زمینه محدودیتی در این حوزه‌ها ایجاد کند، آماده رفع ان هستیم.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به درخواست کارافرینان برای تامین مالی طرح‌های پیشران از برنامه ریزی بانک مرکزی برای صدور ۲۵۰ هزار میلیارد تومان گواهی سپرده خبرداد.

تأمین مالی ارزی کارآفرینان
در ادامه این نشست، معاون ارزی بانک مرکزی با اشاره به مشکلات تامین مالی ارزی کارآفرینان بر عزم جدی بانک مرکزی برای حمایت ار آنها از روش‌های مختلف تاکید کرد و گفت: اکنون عملیات خرید و فروش به نمایندگی از فعالان اقتصادی توسط بانک‌ها انجام می‌شود و برای این منظور یک برنامه ۱۰ روزه برای ارز خریداری شده و ۱۰ روز دیگر برای کارگزاری و کارسازی این مبالغ نزد ذینفع نهایی در نظر گرفته شده است .
علیرضا گچ پززاده با اشاره به اینکه بعضی از شرکت‌ها به سمت استفاده از ال‌سی (اعتبار اسنادی) و بانک‌های خارج از کشور روی آورده‌اند، خاطرنشان کرد: اخیراً محدودیت‌های مربوط به تضامین و وثایق حل شده و در کشورهایی که قوانین اجازه می‌دهد، از ظرفیت بانک‌ها استفاده شده است.
وی با اشاره به گشایش‌های ایجاد شده در زمینه صدور ضمانت نامه‌های ارزی اظهار داشت: این سازوکار راه‌اندازی شده تا در ازای وثایق ریالی و اعتباری نزد بانک‌های ایرانی بتوان از طریق بانک‌های همکار در خارج از کشور، تسهیلات و ضمانت‌نامه دریافت کرد.
معاون ارزی بانک مرکزی با بیان اینکه تا ۲۹ شهریور بالغ بر ۳۳ میلیارد دلار ارز تخصیص داده شده و ۲۸ میلیارد دلار هم در صف تخصیص قرار دارد، تصریح کرد: از این میزان، وزارت صنعت به تنهایی ۲۲/۲ میلیارد دلار تخصیص ارز داشته است که در مقایسه با سال گذشته، میزان تخصیص ارز کمی بالاتر است.

رئیس هیأت مدیره مرکز مبادله ارز و طلای ایران هم در این نشست ضمن تشریح اقدامات این مرکزی برای تسهیل گری در تامین مالی ارزی طرح‌های توسعه‌ای صادرات محور گفت: برای طرح‌هایی که صادرات‌محور هستند، چنانچه متعلق به یک پروژه باشند اوراق صکوک مرابحه ارزی تا سقف ۲۰۰ میلیون یورو با مدت زمان ۴ ساله و نرخ تمام شده ارز به میزان حداکثر ۷/۵درصد به نرخ یورو تعیین شده است.
محمد آرام گفت: در ارتباط با این اوراق بر اساس تفاهمی که میان بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی به حجم حدود ۲ میلیارد یورو امضا شده است، این صندوق به عنوان بازارگردان حضور دارد.
وی با بیان اینکه میزان نوسان نرخ ارز در مرکز مبادله ارز و طلا در طول سال هیچ‌وقت بیشتر از ۱۰ تا ۱۵ درصد نخواهد بود، بیان داشت: با توجه به سیاست تثبیت که بانک مرکزی در پیش گرفته است، عملاً نرخ تمام شده به همان میزان نرخ‌های رسمی اعلام شده از سوی این بانک معادل ۲۴ درصد است. در نتیجه اگر کارآفرینان طرحی دارند که صادرات محور است با این تمهیدات بانک مرکزی کاملاً قابل اجرا خواهد بود.
رئیس هیأت مدیره مرکز مبادله ارز و طلا گفت: تاکنون حدود۴۶۰ میلیون یورو از این اوراق برای فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها منتشر شده است و در روزهای آینده اوراق پتروشیمی آسماری هم عرضه خواهد شد .
وی با تاکید بر اینکه شرکت‌هایی که صادرات دارند و عرضه‌های مداوم در مرکز مبادله انجام می‌دهند، می‌توانند بر اساس دستورالعملی که به زودی در بانک مرکزی نهایی و ابلاغ خواهد شد، پیش فروش ارز داشته باشند، گفت: بر این اساس پیش فروش ارز چون اعتبار نیست، مشمول ذی‌نفع واحد نمی‌شود. بر این اساس، عرضه ارز در مرکز مبادله می‌تواند ۶ ماهه، ۹ ماهه تا یک سال با قیمت مثلاً ۵۰ میلیون، ۸۰ میلیون و... پیش فروش شود .
پیش‌فروش ارز با تخفیف
آرام گفت: کسی که ارز پیش فروش را خریداری می‌کند، مشمول صف تخصیص و... نخواهد شد. همچنین به جهت اینکه اگر چنانچه در آینده تغییراتی در نرخ ارز ایجاد شد و افراد هم از این لحاظ متضرر نشوند، یک نرخ تخفیف را عملاً بانک مرکزی در نظر می‌گیرد و به مزایده می‌گذارد و در زمان سررسید نرخ ارز هر میزان که بود همراه با آن نرخ تخفیف مبادله خواهد شد .
وی افزود: بر اساس بررسی‌های انجام شده، پیش‌بینی می‌شود که هزینه تامین مالی، چون با ریال است بین ۱۵ تا ۲۵ درصد تمام می‌شود. به عبارتی به احتمال زیاد نرخ تخفیف بیشتر از ۱۵ درصد نخواهد بود و بر این اساس عملاً با ۱۵ درصد تامین مالی ریال به پشتوانه ارز انجام خواهد شد.
رئیس هیأت مدیره مرکز مبادله ارز و طلا با بیان اینکه پیش‌فروش ارز احتمالاً تا اوایل هفته آینده انجام خواهد شد، خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه مرابحه ارزی راه‌اندازی شده و تاکنون حدود ۴۶۰ میلیون یورو برای هفت پروژه انجام شده، چندین پروژه دیگر هم مصوب شده و در پروسه انجام شدن هستند. همچنین باید امسال حداقل ۲ میلیارد دلار صکوک ارزی منتشر شود. علاوه بر این، حدود ۲ تا ۳ میلیارد دلار هم باید پیش فروش ارز انجام شود.
همچنین معاون سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی در این نشست در تشریح اقدامات انجام شده برای صدور گواهی سپرده برای تامین مالی طرح‌های پیشران گفت: از سال گذشته ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برای این منظور در دستور کار قرار گرفت و براین اساس تاکنون ۷۵ طرح، معادل ۲۶۸ هزار میلیارد تومان سوی وزارت صنعت به شبکه بانکی معرفی شده که طرح‌های فعالان حاضر در این جلسه را هم دربرمی گیرد. همچنین ۱۴۲ طرح معادل ۴۱ هزار میلیارد تومان در حوزه کشاورزی از طرف وزارت جهاد کشاورزی، ۹ طرح معادل ۲/۵ هزار میلیارد تومان از سوی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و ۹ طرح هم از سوی وزارت راه و شهرسازی معادل بیش از ۲ هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی معرفی شده است .
محمد شریجیان گفت: ۲۵۰ هزار میلیارد تومان یاد شده برای وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و وزارت میراث در نظر گرفته شده بود که ۵۰ هزار میلیارد تومان هم بعدتر به عنوان مصوبه هیات دولت برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی افزوده شده است .
وی با بیان اینکه بانک‌ها می‌توانند با استفاده از ابزار گواهی سپرده خاص تا سقف ۶۱۷ هزار میلیارد تومان طرح‌های توسعه‌ای و ایجادی و البته سرمایه در گردش را تامین مالی کنند، تصریح کرد: البته هدف‌گذاری برای سال جاری ۳۳۰ هزار میلیارد تومان است و تاکنون و امسال مجوز لازم برای ۳۷ طرح یعنی بالغ بر ۲۱ هزار میلیارد تومان برایشان صادر شده که البته این تعداد مرتبط با چهار یا پنج ماه ابتدایی سال است. نرخ این اوراق ۲۵ درصد به صورت علی‌الحساب و ۶ درصد هم کارمزد است که بانک‌ها می‌توانند آن را تعدیل کنند و در مجموع نرخ این اوراق حدود ۳۱ درصد است.
معاون سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی با بیان اینکه تاکنون ۱۰۷ هزار میلیارد تومان از پروژه‌ها به واسطه اوراق گام تأمین مالی شده است، تصریح کرد: تأمین مالی از طریق این اوراق برای امسال حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان است و در سال جاری در کنار اوراق، ۱۰/۷هزار میلیارد تومان برات الکترونیک هم افزوده شده که از آن استقبال خوبی هم به عمل آمده است.
وی با اشاره به برخی چالش‌های مرتبط با اوراق گام و تمهیدات در نظر گرفته شده برای رفع آنها عنوان کرد: یکی از مباحث طرح شده در این زمینه نقدپذیر شدن اوراق گام بود که به موجب مصوبه چند روز پیش کمیسیون اعتباری، حلقه اول ۲۵ درصد، حلقه دوم ۵۰ درصد و حلقه سوم ۷۵ درصد بود که این موارد تعدیل شد و در حال حاضر حلقه اول ۵۰ درصد می‌تواند در بازار سرمایه تعدیل شود، حلقه دوم و حلقه سوم هم ۵۰ درصد در هر بار اوراق گامی که براساس میزان مانده اوراق در دست متقاضی است.

شیریجیان با بیان اینکه پیش از این اشخاص حقیقی نمی‌توانستند از طریق اوراق گام تامین مالی شوند، گفت: در حال حاضر اشخاص حقیقی هم به عنوان رکن متعهد افزوده شدند، چراکه اصناف تقاضای استفاده از این ابزار را داشتند و لذا اشخاص حقیقی هم می‌توانند به عنوان فرد تامین مالی شونده یا به عبارت دقیق‌تر رکن متعهد اوراق گام شوند.
وی خاطرنشان کرد: فردی که اوراق گام را دریافت می‌کرد و تعهداتش نکول می‌شد تا ۶ ماه از استفاده از این خدمات محروم می‌شد که در حال حاضر این مورد رفع شده و به محض اینکه فرد نکول اوراق گام خود را تسویه کند، بلافاصله محدودیت‌ها برداشته می‌شود و می‌تواند مجدد از خدمات مذکور استفاده کند.
معاون بانک مرکزی با بیان اینکه امهال اوراق گام هم به دستورالعمل‌های امهال تسهیلات افزوده شده است، گفت: اوراق گام همچنین مشمول ظرفیت دستورالعمل امهال تسهیلات ابلاغی بانک مرکزی می‌شود.
افزایش سقف کارت رفاهی
وی درباره کارت رفاهی متصل به اوراق گام گفت: سقف این اوراق پیش از این ۳۰۰ میلیون تومان بود که چند روز پیش با مصوبه کمیسیون اعتباری به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش داده شد؛ بدین معناکه فرد با مراجعه به بانک می‌تواند کارت رفاهی ۵۰۰ میلیون تومانی دریافت کند، این در حالی است که در حال حاضر سقف تسهیلات خرد ۴۰۰ میلیون تومان است.
شیریجیان با بیان اینکه امکان خرید محصولات از طریق درگاه پرداخت فراهم می‌شود، گفت: پیش از این فردی که کارت رفاهی متصل به اوراق گام دریافت می‌کرد، صرفاً می‌توانست به فروشگاه مراجعه کند و از پایانه‌های فروش برای خرید خود استفاده کند. اما در حال حاضر بر روی درگاه‌های اینترنتی هم این امکان فراهم شده است که افراد بتوانند در قالب کارت رفاهی خرید خود را انجام دهند .
وی تصریح کرد: تاکنون بانک رفاه به این کارت‌ها متصل بود. اما در حال حاضر بانک‌های ملت و کشاورزی هم افزوده شدند و از هفته آینده بانک ملی و تجارت به این ابزار متصل می‌شوند.
معاون بانک مرکزی ادامه داد: فردی که کارت رفاهی اوراق گام را دریافت می‌کرد هنگامی که تسهیلات را از بانک دریافت می‌کرد، در بازه زمانی ۲۴ ماهه اقساط خود را پرداخت می‌کرد؛ این در حالی است که سررسید اوراق گامی که تولیدکنندگان دریافت می‌کردند ۱۲ ماهه بود. در حال حاضر این نسبت به جای یک به دو به یک چهارم تبدیل شده است. به گونه‌ای که در حال حاضر دوره بازپرداخت اقساط کارت رفاهی اوراق گام همان ۲۴ ماه است و جذابیت برای مصرف کنندگان همچنان حفظ شده است. اما سر رسید اوراق گام را از ۱۲ ماه به ۶ ماه رساندیم. به این معناکه فردی که اوراق گام را دریافت می‌کند می‌تواند در بازه زمانی ۶ ماهه نسبت به نقد کردن این اوراق اقدام کند.
وی یادآور شد: در صورتی بانک‌ها با پذیرندگان تولیدی قرارداد منعقد کنند، از نظر بانک مرکزی در زمینه ریپو و نرخ ترجیحی اولویت با این موارد است. بدین معناکه در صورتی که بانکی ۲۰ هزار میلیارد تومان از پذیرنده‌های آن از واحد تولیدی خریداری کرد، بانک مرکزی ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق این مورد را در اولویت قرار می‌دهد و اوراقشان را خریداری می‌کند و نرخ ترجیحی می‌دهیم.
شیریجیان خاطرنشان کرد: علاوه بر این در صورتی که از واحد تولیدی بانکی دو هزار میلیارد تومان خرید کرد، بانک مرکزی می‌تواند معادل ۲ هزار میلیارد تومان مدل خط اعتباری برایش پیش‌بینی کند؛ لذا بانک مرکزی خرید از پذیرنده‌های تولیدی را از طریق این ابزارها برای بانک‌ها جذاب کرده است که این امر هم به نفع مصرف کننده و هم به نفع تولیدکننده است .
عملکرد برات الکترونیک
وی افزود: پیش‌بینی ما این است که عملکرد برات الکترونیک تا پایان سال به بالای ۷۰ هزار میلیارد تومان برسد. برای مثال در حال حاضر بانک تجارت ۸ هزار میلیارد تومان برات الکترونیک فروخته است و درخواست داشت که این سقف به ۴۰ هزار میلیارد تومان افزایش یابد که در نهایت این سقف به ۳۰ هزار میلیارد تومان از سوی بانک مرکزی افزایش یافت.