سالیوان: توافق احتمالی تهران-واشنگتن بسیار شبیه برجام خواهد بود

ایسنا/ مشاور امنیت ملی دولت «جو بایدن» با تمجید از روش تعامل «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا با ایران بر سر برنامه هستهای آن، گفت که توافق احتمالی آمریکا با ایران بسیار شبیه به توافق هستهای ۲۰۱۵ خواهد بود.
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، از راهبرد «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در تعامل با ایران درباره برنامه هستهای این کشور تمجید و پیشبینی کرد که دولت ترامپ به توافقی دست خواهد یافت که «بسیار شبیه به توافق هستهای سال ۲۰۱۵» (برجام) خواهد بود که در دوران ریاستجمهوری باراک اوباما انجام شد.
پایگاه خبری جوییش اینسایدر گزارش داد که سالیوان که پیشینه مشارکت در مذاکرات هستهای ۲۰۱۵ با طرفهای ایران را داشته، با حضور در پادکست آنهولی در پاسخ به این که چگونه دیپلماسی ترامپ با ایران را پس از خروج از برجام در دوره اول ریاستجمهوریاش ارزیابی میکند، اشاره کرد که ترامپ در گذشته برجام را «بدترین توافق تاریخ بشر» خوانده بود.
سالیوان گفت: طنز قضیه برای من پنهان نیست که حالا آنها در حال مذاکره برای توافقی هستند که در کلیات بسیار شبیه به برجام خواهد بود. من با هیچیک از مقامات دولت ترامپ در این باره صحبت نکردهام و نمیدانم که آیا آنها با سایر طراحان یا مذاکرهکنندگان دوره اوباما در ارتباط هستند یا نه. بخشی از این موضوع به این دلیل است که اگرچه آنها تا حدی از الگوی برجام پیروی میکنند، اما از نظر تبلیغاتی میخواهند از آن فاصله بگیرند و بگویند که «هر توافقی که ترامپ به دست آورد، بسیار بهتر از توافق اوباما خواهد بود». دیدن این که چگونه میخواهند این ادعا را مطرح کنند، برای من بسیار جالب خواهد بود.
ایران و آمریکا تاکنون پنج دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجیگری عمان انجام داده و با ادامه این مذاکرات توافق کردهاند. اگرچه هنوز جزئیات برگزاری دور ششم این مذاکرات اعلام نشده است.
طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را سازنده ارزیابی کرده و گفتهاند مسقط پیشنهادهایی را در این دور از مذاکرات برای برطرف کردن اختلافات در مواضع طرفین مطرح کرده است.
رئیسجمهور آمریکا به تازگی درباره توافق با ایران گفت: من فکر میکنم که ما به توافق با ایران نزدیک هستیم و فکر میکنم که در آیندهای نه چندان دور این اتفاق میافتد.
مشکل غنیسازی اورانیوم و اختلافات درون حزب جمهوریخواه
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا گفت که تحولات علنی مذاکرات فعلی درباره مسئله غنیسازی اورانیوم را زیر نظر دارد و گفت که این موضوع «هم مذاکرات را به بنبست کشانده و هم به صراحت، جنگ بزرگی درون حزب جمهوریخواه ایجاد کرده است.»
سالیوان با اشاره به خطر «اقدام تلافیجویانه احتمالی ایران علیه اسرائیل و آمریکا در منطقه»، گفت: همیشه فکر کردهام که یک راهحل دیپلماتیک که برنامه هستهای ایران را محدود کند، بهترین مسیر است. در این مورد، برخلاف بسیاری از مسائل دیگر در سیاست خارجی، به نظر میرسد که من و دونالد ترامپ همنظر هستیم.
مقامهای آمریکایی بهویژه پس از دور سوم مذاکرات مدعی شدند که ایران حق غنیسازی ندارد و اگر خواهان استفاده از انرژی هستهای است، میتواند سوخت مورد نیاز رآکتورهای خود را از کشوری ثالث وارد کند.
اگر چه مقامهای ایران تاکید کردهاند برخورداری ایران از انرژی هستهای صلحآمیز و حق غنیسازی ایران موضوعی قابل مذاکره نیست و ایران مقتدرانه از برنامه هستهای صلحآمیز خود در قبال هرگونه اقدام متجاوزانه دفاع خواهد کرد.
رویکرد ترامپ نسبت به رژیم صهیونیستی و شرکای منطقهای
مشاور امنیت ملی آمریکا در پاسخ به این که چرا ترامپ در سفر اخیر خود به غرب آسیا به اراضی اشغالی نرفت و آیا رویکرد کلی او در گرفتن امتیاز از «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی نشان میدهد که دولت جو بایدن، رئیسجمهور پیشین آمریکا هم باید موضع سختگیرانهتری نسبت به رژیم صهیونیستی اتخاذ میکرد، گفت که شباهتهایی بین رویکرد ترامپ و بایدن در قبال کشورهای خلیج فارس وجود دارد.
او توضیح داد: دونالد ترامپ به صلح و معامله علاقه دارد. این رویکرد اصلی او در منطقه است. او به نتانیاهو نگاه میکند و میپرسد: «آیا بیبی به من امکان صلح یا معامله میدهد؟ نه. آیا «محمد بن سلمان« (ولیعهد عربستان سعودی) این کار را میکند؟ بله. آیا «محمد بن زاید»(رئیس امارات) چنین میکند؟ بله. حتی شاید ایرانیها هم چنین کنند. یا شاید حوثیها(انصارالله یمن) حاضر به معامله باشند. بنابراین فکر میکنم او در واقع به این نتیجه رسیده که آیا نتانیاهو میتواند در اهداف او، یعنی کاهش تنش و انجام معامله شریک باشد یا خیر. و از آنجا که پاسخ را منفی دیده، ترجیح داده خودش مستقل عمل کند.
سالیوان ادامه داد: این یعنی او حاضر است با حوثیها توافقی امضا کند که در عین حال آنها را در موضعی قرار میدهد که همچنان به اسرائیل حمله کنند و کشتیهای مرتبط با اسرائیل را تهدید نمایند. همچنین ممکن است با ایران به رغم نگرانیهای اسرائیل توافق کند. و البته، به دنبال معاملات اقتصادی عظیم با عربستان و امارات است.
وجه مشترک رویکرد بایدن و ترامپ نسبت به کشورهای حاشیه خلیج فارس
سالیوان با اشاره به شراکتهای دولت بایدن با سعودیها و اماراتیها استدلال کرد که دولت بایدن «زمینه را برای تقویت روابط با کشورهای خلیج فارس فراهم کرد».
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا گفت: در برخی موارد، مانند موضوعات مربوط به هوش مصنوعی و فناوری، مثلا در مورد محدودیتهای مربوط به تراشههای ارسالی به این کشورها رویکرد ما متفاوت بود. اما در اصل، ایده ایجاد مشارکت فناوری بین امارات و آمریکا، یا بین آمریکا و عربستان، بخشی از رویکرد بایدن نیز بود. بنابراین فکر نمیکنم اختلاف زیادی در این زمینه وجود داشته باشد.
مخالفت نتانیاهو با ترامپ بر سر مسئله هستهای ایران
مشاور امنیت ملی پشین آمریکا در پاسخ به این سوال که حمله احتمالی رژیم صهیونیستی بدون تایید ترامپ به برنامه هستهای ایران چه پیامدهایی خواهد داشت، این احتمال را رد کرد که نتانیاهو بخواهد بر خلاف خواست رئیسجمهور آمریکا عمل کند.
سالیوان بیان کرد: شک دارم که نخستوزیر نتانیاهو برخلاف میل ترامپ در این زمینه اقدامی انجام دهد. به نظر من بسیار بعید است که یک نخستوزیر اسرائیلی دستور حمله بدهد در حالی که رئیسجمهور آمریکا صراحتا او را از این کار منع کرده باشد، بهویژه در مورد این رئیسجمهور و در این مقطع زمانی، آن هم وقتی که آمریکا در حال مذاکره دیپلماتیک با ایران برای دستیابی به نوعی توافق است.
اخیرا پایگاه خبری-تحلیلی آکسیوس در گزارشی به نقل از یک مقام کاخ سفید نوشت: ترامپ در تماس خود با نتانیاهو، به او گفت که نمیخواهد هیچ اقدامی مانع دستیابی به راهکاری دیپلماتیک با ایران شود.
این مقام به پایگاه خبری آمریکایی گفت پیام ترامپ این بود که او نمیخواهد در زمانی که او در تلاش برای حل مشکلات است، با نتانیاهو خصومت بورزد.