معین: یکی از نقاط عطف انحراف در سیاست‌های کشور دوره هشت‌ساله احمدی‌نژاد بود

آوش/ وزیر علوم دولت اصلاحات در رابطه با مسائل هسته‌ای، مذاکرات، دولت چهاردهم، اصلاح‌طلبان، دانشگاه‌ها و چالش‌های سیاسی کشور با آوش به گفت‌و‌گو پرداخت.

مصطفی معین، وزیر علوم دولت اصلاحات، در گفت‌و‌گو با آوش در رابطه با  فشار تندروها بر دیپلماسی دولت در روزهای اخیر گفت: پرونده هسته‌ای ایران بیش از دو دهه، به یکی از اصلی‌ترین مسائل کشور و چالش‌های سیاست خارجی تبدیل شده است. در طول این سال‌ها شاهد بودیم که چگونه افراط و تفریط در این حوزه هزینه‌های سنگینی را به کشور تحمیل کرد؛ چه زمانی که نگاه ساده‌انگارانه‌ای به مذاکرات و طرف مقابل وجود داشت و چه آن هنگام که با شعارهای تند، فضای بین‌المللی علیه ایران بسیج شد. 

او افزود: این تصور غلط بود که طرف مقابل منتظر می‌ماند تا ما هرچه بگوییم همان را بپذیرد. مذاکرات هسته‌ای میدان پیچیده حقوقی، سیاسی و امنیتی بود که نیاز به تیمی منسجم، علمی و دیپلماتیک داشت. متأسفانه در مقاطعی افرادی در داخل با مخالفت‌های کورکورانه هم‌صدا با دشمنان برجام شدند؛ همان‌هایی که در زمان دولت باراک اوباما و سپس دونالد ترامپ علیه توافقی که می‌توانست بخش بزرگی از مشکلات کشور را کاهش دهد، موضع گرفتند. 

---

بازار

---

معین ادامه داد: باید بپذیریم برجام محصول اجماع ملی و مذاکره سخت و طولانی بود. برخی می‌پنداشتند با فشار و کارشکنی می‌توانند آن را بی‌اعتبار کنند. سیاست خارجی عرصه لجاجت و شعار نیست؛ عرصه عقلانیت، منافع ملی و تصمیم‌های حساب‌شده است.»

او تأکید کرد: ایران کشوری بزرگ با ظرفیت‌های فراوان است و نمی‌توان با تصمیم‌های هیجانی آینده آن را گروگان گرفت. در ماجرای برجام نیز هزینه‌هایی که به‌دلیل با بی‌تدبیری و کارشکنی داخلی بر کشور تحمیل شد، کم نبود. امروز اگر قرار است به نقطه‌ای روشن در روابط خارجی برسیم باید صادقانه با مردم سخن بگوییم و مسیر عقلانی مذاکره و تعامل را ادامه دهیم. 

معین در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: دولت آقای پزشکیان در شرایطی روی کار آمد که میراثی سنگین از گذشته بر دوش کشور باقی مانده بود؛ میراثی شامل تحریم‌های گسترده، بحران‌های اقتصادی و اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی. طبیعی است که در چنین فضایی هرگونه اقدام دولت باید بر پایه عقلانیت، تدبیر و شفافیت باشد. 

او افزود: مذاکرات هسته‌ای بار دیگر به دستور کار سیاست خارجی بازگشته است اما این بار باید درس‌های گذشته را در نظر گرفت. اگر در گذشته عده‌ای با نگاه‌های جناحی و تنگ‌نظرانه برجام را تضعیف کردند امروز نباید اجازه داد همان تفکر کشور را دوباره به بن‌بست بکشاند. دکتر پزشکیان و تیم دیپلماسی دولت او باید به صراحت اعلام کنند که راه تعامل سازنده با جهان، تنها مسیر ممکن برای عبور از بحران‌هاست.

معین ادامه داد: باید توجه داشت که فرصت‌ها همیشگی نیستند. اگر در مذاکرات امروز به‌درستی عمل نشود ممکن است کشور بار دیگر با تهدیدهای جدی روبه‌رو شود. باید واقعیت‌های بین‌المللی را بشناسیم و براساس منافع ملی تصمیم بگیریم و نه بر اساس شعارها یا مصالح جناحی. 

او خاطرنشان کرد: یکی از نقاط قوت دولت چهاردهم این است که شخص رئیس‌جمهور با صداقت، شجاعت و روحیه‌ای مردمی شناخته می‌شود. این ویژگی‌ها اگر با عقلانیت سیاسی و اجماع داخلی همراه شود، می‌تواند زمینه‌ساز خروج از بن‌بست‌های فعلی باشد. جامعه امروز ایران بیش از هر زمان دیگر نیازمند آرامش، ثبات و امید است؛ چیزی که تنها در سایه مذاکره، تعامل و اعتمادسازی به دست می‌آید. 

معین اظهار کرد: اصلاح‌طلبی نه یک شعار و نه یک پروژه کوتاه‌مدت است بلکه ضرورتی تاریخی و اجتماعی برای تداوم حیات ملی و تقویت سرمایه اجتماعی است. جریان اصلاح‌طلب اگر می‌خواهد همچنان نقش‌آفرین باشد باید با شجاعت و صداقت به مردم بازگردد و پاسخ‌گوی اعتماد ازدست‌رفته باشد

او افزود: یکی از مشکلات اساسی این است که بخشی از نیروهای اصلاح‌طلب به‌جای تمرکز بر آرمان‌های اصلی این جریان، گرفتار ملاحظات قدرت و رقابت‌های درون‌ساختاری شدند. نتیجه این روند، فاصله گرفتن از مردم و کاهش اعتماد عمومی بود. 

معین ادامه داد: اصلاح‌طلبان باید بازاندیشی جدی در رویکردها و عملکرد خود داشته باشند. بازگشت به مردم، شفافیت در مواضع و صراحت در بیان مشکلات و مطالبات جامعه تنها راهی است که می‌تواند این جریان را بار دیگر به جایگاه واقعی خود بازگرداند. اصلاح‌طلبی زمانی معنا دارد که بتواند زبان مردم باشد، نه زبان قدرت.

او خاطرنشان کرد: در شرایط بحرانی کنونی مسئولیت نیروهای اصلاح‌طلب بسیار سنگین‌تر است. آنها باید صدای مطالبات جامعه مدنی، دانشگاهیان، کارگران، زنان و جوانان باشند. اگر اصلاح‌طلبان نتوانند بار دیگر پل ارتباطی میان حاکمیت و مردم شوند، شکاف‌های اجتماعی عمیق‌تر خواهد شد و کشور آسیب بیشتری خواهد دید.»

دانشگاه‌ها و مسئله آزادی‌های اجتماعی

معین با اشاره به بحث آزادی اجتماعی در دانشگاه‌ها اظهار کرد: دانشگاه همواره موتور محرک توسعه و تغییر در ایران بوده است. از پیش از انقلاب تا امروز دانشگاه و دانشجو نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایفا کرده‌اند. متأسفانه در سال‌های اخیر فشارها، محدودیت‌ها و نگاه امنیتی به دانشگاه موجب شده است که این نهاد مهم از کارکرد اصلی خود فاصله بگیرد.»

او افزود: دانشگاه باید محل آزادی اندیشه، گفت‌وگو و نقد باشد. اگر دانشگاه از این رسالت فاصله بگیرد جامعه نیز از پویایی و خلاقیت محروم خواهد شد. متأسفانه برخوردهای سلبی با دانشجویان و استادان، محدود کردن فعالیت‌های علمی و فرهنگی و بی‌اعتمادی به نسل جوان، آسیب‌های جدی به سرمایه اجتماعی کشور وارد کرده است. 

معین ادامه داد: آزادی‌های اجتماعی به‌ویژه برای زنان و جوانان امروز به یک مطالبه اساسی تبدیل شده است. برخوردهای سخت‌گیرانه در حوزه سبک زندگی، حجاب و آزادی‌های فردی نه‌تنها مشکلات را حل نکرده بلکه شکاف میان نسل‌ها و نهادهای رسمی را عمیق‌تر کرده است. ما باید بپذیریم که جامعه ایران تغییر کرده و نیازهای نسل جدید با گذشته متفاوت است. 

او خاطرنشان کرد: اگر حاکمیت می‌خواهد مشروعیت خود را حفظ کند، باید به این واقعیت‌ها توجه کند. آزادی‌های اجتماعی و احترام به حقوق شهروندی بخشی جدایی‌ناپذیر از توسعه سیاسی و اجتماعی است. نادیده گرفتن این مطالبات تنها به انباشت نارضایتی‌ها و تعمیق بحران‌ها منجر خواهد شد. دانشگاه و جامعه مدنی باید به رسمیت شناخته شوند تا کشور بتواند مسیر اصلاح و پیشرفت را طی کند.

روزهای سیاه دولت احمدی نژاد

وزیر علوم دولت اصلاحات با اشاره به دوران احمدی‌نژاد گفت: یکی از نقاط عطف انحراف در سیاست‌های کشور دوره هشت‌ساله دولت احمدی‌نژاد بود. در آن سال‌ها با شعارهای پوپولیستی و تصمیم‌های غیرکارشناسی فرصت‌های بزرگ کشور از دست رفت و زمینه برای بحران‌های امروز فراهم شد. ادبیات سیاسی آن دوره، نوعی ماجراجویی در عرصه بین‌المللی و بی‌توجهی به واقعیت‌های داخلی و خارجی بود. 

او افزود: در همان زمان هشدار داده می‌شد که شعارهای عوام‌فریبانه و تصمیم‌های هیجانی کشور را با هزینه‌های سنگین روبه‌رو خواهد کرد. متأسفانه فضای تبلیغاتی و حمایت‌های بیرونی اجازه نداد این نقدها جدی گرفته شود. نتیجه آن شد که ایران در عرصه سیاست خارجی منزوی‌تر شد و در عرصه داخلی نیز فساد، بی‌ثباتی و بحران‌های اقتصادی افزایش یافت.

معین ادامه داد: احمدی‌نژاد با شعار بازگشت به اصول و عدالت روی کار آمد اما در عمل بیشترین آسیب‌ها را به اصول و عدالت وارد کرد. منابع ملی به‌گونه‌ای بی‌حساب‌وکتاب هزینه شد، روابط خارجی به سطحی از تنش و درگیری رسید که آثار آن هنوز ادامه دارد و اعتماد عمومی به‌شدت آسیب دید.

او خاطرنشان کرد: امروز برخی جریان‌ها با همان ادبیات افراطی در فضای سیاسی کشور نقش‌آفرینی می‌کنند. تجربه احمدی‌نژاد باید برای همه ما درس عبرتی باشد که هرگونه تصمیم‌گیری بر پایه هیجان، شعار و عوام‌فریبی می‌تواند آینده کشور را به خطر بیندازد. ایران بیش از هر چیز نیازمند عقلانیت، ثبات و برنامه‌ریزی علمی است چیزی که در آن دوره به‌شدت قربانی شد. 

معین اظهار کرد: ایران امروز در نقطه‌ای حساس قرار دارد. از یک‌سو فشارهای خارجی و تحریم‌ها ادامه دارد و از سوی دیگر مشکلات اقتصادی و اجتماعی در داخل کشور انباشته شده است. در چنین شرایطی تنها راه عبور از بحران‌ها بازگشت به مردم، شفافیت در حکمرانی و اعتمادسازی است. 

او با اشاره به رویکرد اصلاحی در جامعه افزود: اصلاحات نباید به معنای تغییرات سطحی یا شعاری باشد. ما نیازمند اصلاح در ساختار حکمرانی، قانون‌گذاری، سیاست خارجی و نظام اقتصادی هستیم. بدون اصلاح در این حوزه‌ها، مشکلات کشور حل نخواهد شد. مهم‌ترین سرمایه ایران، مردم آن هستند و بدون جلب مشارکت و اعتماد آنان هیچ برنامه‌ای موفق نخواهد شد. 

معین ادامه داد: راه‌حل‌های واقعی در گرو عقلانیت سیاسی، گفت‌وگوی ملی و ایجاد اجماع درون‌حاکمیتی است. ما باید به‌جای حذف و طرد به گفت‌وگو و تفاهم روی بیاوریم. جامعه امروز ایران دیگر تحمل سیاست‌های یک‌سویه و تصمیم‌های از بالا به پایین را ندارد. اگر به مطالبات مردم بی‌اعتنا باشیم، بحران‌های اجتماعی و سیاسی تشدید خواهد شد. 

او خاطرنشان کرد: تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که توسعه پایدار تنها در سایه دموکراسی، آزادی، عدالت اجتماعی و تعامل سازنده با جهان ممکن است. ایران با ظرفیت‌های عظیم انسانی و طبیعی می‌تواند جایگاهی شایسته در منطقه و جهان داشته باشد اما به شرط آنکه به‌جای شعار و هیجان عقلانیت و تدبیر بر سیاست‌ها حاکم شود. 

معین در پایان تأکید کرد: امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تصمیم‌های شجاعانه، اصلاحات واقعی و بازگشت به مردم هستیم. آینده ایران را نمی‌توان با روش‌های گذشته اداره کرد. اگر به خواست و اراده مردم تکیه کنیم، می‌توانیم از بحران‌ها عبور کنیم و کشوری آباد، آزاد و پیشرفته بسازیم. 

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله