
هشدار رئیس جمهور درخصوص محیط زیست و آب؛ اگر مدیریت نکنیم آینده خطرناکی رقم خواهد خورد
ایرنا/ رییس جمهور در نشست با فرهیختگان و فعالان فرهنگی قزوین گفت: چرا باید محیط زیست ما تخریب شود؟ چرا نباید آب داشته باشیم و نتوانیم آن را مدیریت کنیم؟ اگر این مسائل را جدی نگیریم، آینده بسیار خطرناکی پیش روی ما خواهد بود.
بخشی از اظهارات مسعود پزشکیان به شرح زیر است:
* اگر میخواهیم مملکت و شهر و جامعه درست شود باید دنبال حرف درست باشیم باید با مردم شفاف و صادق باشیم.
* اگر مشکل داریم برای این است که آن چیزی را که مدعی هستیم در عمل نتوانستیم نشان دهیم، امکان ندارد ما با علم با دانایی و با کسانی که عالماند و دانشمندند با حرف و نگاه و با جهت گیری آنها حرکت کنیم.
* هر کسی که می تواند کاری برای این کشور کند این گوی و این میدان، بیاید کمک کند که مشکلات را حل کنیم.
* در برابر هر دانشی ممکن است صاحب آن دانش ظاهر یا اعتقادی متفاوت از من داشته باشد. اما حقیقت و عدالت، آن چیزی نیست که من میگویم یا بر اساس ظاهر مذهبی یا قالبی که برای خودم ساختهام تشخیص میدهم؛ حقیقت همان است که خدا میخواهد، نه آنچه من تصور میکنم. قرآن میگوید: هر کسی میگوید من درست میگویم.
* در حالی که معیار درستی، شواهد علمی و مستند و اثرگذار است. فرقی نمیکند چه کسی آن را ارائه کرده باشد؛ حق با کسی است که شواهد معتبر دارد. فهم دانش و تحلیل علمی هم کار پیچیدهای نیست؛ ابزار فهم و شناخت وجود دارد و میشود با دلایل روشن تشخیص داد که کدام مسیر درستتر است. پس چرا باید دعوا کنیم؟ در برابر حقیقت باید سر فرود آورد.
* اگر مدیران، سیاستمداران و هر صاحب قدرتی فقط همین اصل ساده را بپذیرند، بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد.
* من همیشه وقتی فیلمهای تاریخی را میدیدم یا از گذشته میخواندم — حتی درباره مغولهایی که به خشونت مشهور بودند — به این نکته توجه میکردم که آنها در عین قساوت، بهدنبال دانشمندان و نخبگان جامعه میگشتند و از آنها مشورت میخواستند. نگاه کنید: چه درباره ابنسینا، چه خواجه نصیرالدین طوسی، و چه بسیاری دیگر؛ همیشه این گردنکلفتها و دیکتاتورها محتاجِ انسانهای بافهم و باشعور بودند و برای حضورشان منت میکشیدند تا بتوانند کشور را اداره کنند.
* در دربارشان، مشاورانشان افراد عاقل، خردمند و دانشمند بودند، نه کسانی که از عرصه دانش و عقلانیت دور باشند. به همین دلیل هم میتوانستند کشور را اداره کنند.
* من تصور میکنم در دانشگاه، وقتی استاندار محترم، امامجمعه عزیز که محور وفاق و همدلی هستند، نمایندگان و دانشگاهیان کنار هم مینشینند، باید از خود بپرسند: چرا باید محیط زیست ما تخریب شود؟ چرا نباید آب داشته باشیم و نتوانیم آن را مدیریت کنیم؟ وقتی میگوییم زمین روزبهروز ۳۰ سانتیمتر فرونشست میکند، این یعنی فاجعه؛ یعنی موضوعی که باید هر روز برایش جلسه گذاشت، برنامهریزی کرد و دربارهاش نقشه داشت. اگر این مسائل را جدی نگیریم، آینده بسیار خطرناکی پیش روی ما خواهد بود.
* اگر این تعادل را بههم بزنیم و درست مدیریت نکنیم، اگر اجازه بدهیم در بالادستها ویلاسازی شود و آب پاییندست قطع گردد.
* استاندار محترم، مدیران، نمایندگان و همه مسئولان میتوانند کمک کنند؛ اگر نکنند، در حقیقت آیندهای تیره برای مردم رقم خواهد خورد.
* حفظ محیط زیست شوخیبردار نیست؛ بیتوجهی به آن یعنی امضای نابودی خودمان. شاید امروز لذت یا منفعتی داشته باشد، اما حتماً فردایی تلخ برای خودمان و نسلهای بعد خواهد ساخت.
* توسعه تهران، توسعه قزوین، انتقال آب از این نقطه به آن نقطه… امروز دعوا بر سر آب است. باید بنشینیم، مسئله را دقیق بررسی کنیم و راهحل پیدا کنیم.
* زمانی که ما گفتیم باید پایتخت را منتقل کنیم، حتی بودجه کافی نداشتیم؛ اگر داشتیم شاید انجام میشد، اما همان زمان هم میگفتند این حرفها شدنی نیست. اما واقعیت این است که دیگر انتخابی نداریم؛ اجبار است. نمیتوانیم بیش از این جمعیت و ساختوساز را در این منطقه بارگذاری کنیم. میتوانیم توسعه بدهیم، اما نمیتوانیم مشکل آب آن را حل کنیم.
* بله، میتوان از خلیج فارس آب آورد، اما هر مترمکعب آب حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
* آیا منطقی است برای یک مترمکعب آب چنین هزینهای بپردازیم؟ کدام منطق این را تأیید میکند؟ پس باید یکبار برای همیشه یک نقشه جدید، علمی و جامع برای آینده کشور طراحی کنیم. باید بدانیم که اگر تناسب میان منابع و مصارف را بر هم بزنیم، یعنی خودمان فاجعه ایجاد کردهایم.
* قرآن میفرماید، کسی که دین را تکذیب میکند، آن کسی نیست که ادعا نکند؛ بلکه کسی است که به یتیم و نیازمند نمیرسد. نمیشود انسان ادعای دین و مسلمانی داشته باشد اما کنار دستش کسی گرسنه باشد، گرفتار باشد، و او تنها به نماز خواندن خود اکتفا کند. وای بر آن نمازگزارانی که ریا میکنند؛ آنها که به معیشت مردم توجه ندارند.
* برای منِ مسئول سخت است که ببینم مردم مشکلات دارند و نتوانم به آنها برسم. ما داریم تمام تلاشمان را میکنیم تا این مشکلات را حل کنیم؛ باید هم حل کنیم اما این کار بدون مشارکت مردم امکانپذیر نیست. بدون حضور مردم نمیشود.
* اگر منِ مسئول کاری را نتوانم انجام بدهم، آن مسلمانی که در مسجد نماز میخواند چه میشود؟ چرا به فکر محلهاش، مسجدش، و آدمهایی که در همان محله زندگی میکنند و مشکل دارند نیست؟ چرا بیتفاوت باشد؟
* اگر مردم وارد میدان شوند و این باور شکل بگیرد که «ما باید اقدام کنیم»، اعتماد و سرمایهٔ اجتماعی مثل آب خوردن به دست میآید به شرط اینکه به دین و اعتقادمان در عمل پایبند باشیم، نه در شعار.
* حرفزدن که کاری ندارد؛ گاهی حرف بعضیها حال آدم را هم به هم میزند! بهتر است اصلاً حرف نزنند اگر عمل نمیکنند. مرد آن است که عمل کند، نه اینکه فقط بنشیند و حرف بزند.
* مشکل امروز ما در اجراست. اگر باور و اعتقادمان را در رفتارمان نشان بدهیم، سرمایه اجتماعی بهراحتی به دست میآید؛ چون سرمایه اجتماعی همان رفتار من و شماست.
* هر کاری میتوانید انجام دهید حکمرانی را علمی و مدیریت را اصولی پیش ببرید. ما گفتهایم استاندار، رئیسجمهور منطقه است.
* حکمرانی درست به معنای آن است که گام نخست در این مسیر، ایجاد تناسب و تعادل است. حکمرانی درست همچنین به مفهوم شفافیت، عدالت، مشارکت و همراهی است.
* در حال حاضر، ما در تلاش هستیم که مسائلی از قبیل محلهمحوری و مسجدمحوری را راهاندازی کنیم، به گونهای که همه افراد در سرنوشت و رفتار خود مداخله و مشارکت کند. هر محله میتواند برای خود یک ساختار فکری هماهنگ ایجاد کند که به سرنوشت، رفتار، اخلاق و سکنات آن تعلق دارد.
* آموزش کودکان از جمله اولویتهایی است که هماکنون به آن توجه داریم. بیشترین جلسات ما در مدارس برگزار میشود تا روند ساخت و سازها را بررسی کنیم و ببینیم چه اقداماتی انجام شده است. پس از آن، به تجهیز فضاها و روشهای آموزشی و تربیتی کودکان میپردازیم.
* اگر در خیابان رفتارهایی را مشاهده میکنیم که مورد پسند ما نیست، باید بدانیم که این رفتارها ناشی از تربیتی است که در مدارس، کودکستانها و دانشگاهها شکل گرفته است. دانشگاهها، به ویژه، زمانی که به این مسائل پرداخته میشود، دیگر خیلی دیر است؛ زیرا تربیت باید از همان مدرسه و کودکستان آغاز شود.
* چقدر برای این مسائل سرمایهگذاری کردهایم و چقدر به آنها فکر کردهایم؟ اکنون که این موارد را نادیده گرفتهایم، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که با مداخله در خیابان، مشکلات را حل کنیم.
* ریشهیابی و طراحی صحیح تربیت، کلید حل این مسائل است. اگر بتوانیم ریشهها را به درستی آبیاری کنیم، درختی که رشد میکند، میوههایی ماندگار و ثابت خواهد داشت.
* اگر مسجدی که در آن باورها وجود دارد، به درد مردم بخورد و با اخلاق و همدلی همراه باشد، میتواند پایگاه و پناهگاه بسیاری از افرادی باشد که در حال حاضر در شرایط دشواری قرار دارند.
* موضوع هوش مصنوعی هم که مطرح شد، در حال کار و پیگیری آن هستیم؛ البته بحث مفصلی است.
* به هیچ وجه نباید اجازه دهیم محیطزیست تخریب شود؛ این یک خط قرمز جدی است و من از نظر اعتقادی بر آن تأکید دارم. به هر شکل ممکن باید جلوگیری کنیم که محیطزیست آسیب ببیند.
* در مورد تالار هم باید بیشتر بررسی کنیم که قرار است چهکار انجام دهید. واقعاً برای من سؤال است که چرا این تالار به این مقدار هزینه نیاز دارد؛ میگویند سه همت لازم است و هنوز هم کارهای زیادی باقی مانده. میگویند همت بدهید تا درستش کنیم.
* انشاءالله که بتوانیم کمک کنیم و کارها پیش برود، اما نه به شکل لاکچری و غیرضروری. درست و بهصرفه انجامش دهید.
مشروح اظهارات رئیس جمهور را در ادامه بخوانید:
مسعود پزشکیان که امروز پنجشنبه به استان قزوین سفر کرده است، در نخستین بخش از برنامههای دولت وفاق ملی به قزوین، در نشستی با فرهیختگان، فعالان اجتماعی و فرهنگی استان، بیان کرد: آنچه امروز به عنوان مسایل و چالشها مطرح میشود، واقعیتهای موجودی است که شکل گرفته و ما وارث این وضعیت هستیم. وضعیت آب، محیط زیست، مدیریت، مسایل اقتصادی و فرهنگی، یکروزه به این نقطه نرسیده است و اگر قرار به حل آن باشد، باید مسیر علمی و منطقی را که ممکن و در دسترس است، پیش گرفت.
پزشکیان افزود: از سالهای دانشگاه تا امروز، باورم بر این است که قدم نخست برای حل مشکلات کشور، ایجاد وحدت و انسجام ملی است. اگر وحدت و انسجام وجود داشته باشد، بسیاری از معضلات برطرف خواهد شد. قاری محترم جلسه در آغاز، این آیه را قرائت کرد که خداوند میفرماید همه شما یک امت واحدید، اما واقعیت این است که گاه هر گروه، راه خود را بر حق دانسته و با دیگران اختلاف میکند، به آنچه نزد خود دارد، شادمان است و راه خود را بهترین میپندارد.
رئیسجمهور اظهار داشت: هر روز نماز میخوانیم و از خداوند راه مستقیم میخواهیم، اما اگر مسیر بر اساس شواهد و مستندات باشد، دیگر نباید دعوا کرد. قرآن میفرماید، چه کسی ستمکارتر از آن است که به خدا دروغ ببندد، یعنی به مردم دروغ بگوید؛ هیچ ظلمی بالاتر از دروغ گفتن به مردم و نبود شفافیت نیست.
پزشکیان تصریح کرد: بر اساس شواهد علمی و مدیریتی، اگر حرف درست ارائه شود و کسی آن را تکذیب کند، قرآن میگوید جایگاهش جهنم است، نه شایسته مؤمنین. خداوند در آیات متعدد هشدار داده که تکذیب حق، گناهی بزرگ است؛ بسیاری در گذشته نیز چنین کردند و تکذیب موجب نابودی آنان شد.
رئیسجمهور تأکید کرد: دلیل بیشتر دعواها، نبود علم و آگاهی است. وقتی کسی سخن درست را بر اساس شواهد بیاورد و آن را نپذیریم، یا دانش آن را نداریم یا تفسیرش را نمیدانیم. قرآن راهحل را مشخص کرده است؛ برای اصلاح کشور و جامعه باید دنبال حرف درست رفت و با مردم شفاف، صادق و بیپرده سخن گفت. این اصول بدیهی هستند و جای بحث ندارند.
پزشکیان در ادامه سخنان خود روند حکمرانی را بر اساس آموزههای قرآن تبیین کرد و اظهار داشت: خداوند در قرآن میفرماید، از پیامبران پیمان گرفتیم، از نوح، از ابراهیم، از موسی و از عیسی بن مریم؛ پیمان سختی که بر آنان مقرر شد این بود که از راستگویی و درستی آنان سؤال شود و برای کافران عذاب دردناک آماده شده است. این پیمانی سنگین بر صداقت و پایبندی عملی به حقیقت است.
رئیسجمهور یادآور شد: اگر ما در کشور مشکل داریم، برای این است که آنچه را ادعا میکنیم، در عمل نشان ندادهایم. امکان ندارد با علم و دانایی و همراهی با عالمان و دانشمندان و با نگاه و جهتگیری صحیح، به وضعیتی گرفتار شویم که امروز هستیم. بسیاری از اختلافات ما به جای رقابت بر سر خدمت، بر سر جایگاه و صندلی است. میدان خدمت به کشور باز است و هر کس توان دارد باید به میدان بیاید و مشکل مملکت را حل کند.
پزشکیان تأکید کرد: در این استان و شهرستان، دانشگاهها و اساتید حضور دارند و ظرفیت علمی قابلتوجهی وجود دارد. چه بسا آنچه را که از بیگانگان طلب میکنیم، خودمان در اختیار داریم. دیروز روی صندلی مجلس کنار برادری نشسته بودم که با همدیگر نقد و بحث میکردیم؛ یکی میگفت تو راست نمیگویی، دیگری پاسخ میداد؛ حالا من شدهام رئیسجمهور، اما همان انسان پیشین هستم. ما باید علم، دانایی و کارشناسی را بپذیریم و در برابر تخصص سر خم کنیم، حتی اگر آورنده حق ظاهر یا اعتقادی متفاوت از ما داشته باشد.
رئیسجمهور افزود: حق و عدالت آن چیزی است که خدا میخواهد، نه آنچه من بر اساس ظاهر یا قالبی که به خود گرفتهام، حق میپندارم. درستی همان سخن و مسیری است که شواهد علمی و مستند مؤید آن و در عمل اثرگذار باشد؛ در این صورت فرقی ندارد که آورنده آن چه کسی باشد.
پزشکیان خاطرنشان کرد: فهم مسیر علمی و دانشگاهی کار سختی نیست و ابزار شناخت آن موجود است. وقتی دلایل روشن نشان میدهد این راه درستتر است، دعوا معنا ندارد و باید در برابر راه درست سر خم کرد. اگر مدیران، سیاستمداران و همه کسانی که قدرت دارند، این اصل را بپذیرند، بخش بزرگی از مشکلات کشور قابلحل خواهد بود.
رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تجربههای تاریخی و اهمیت جایگاه دانشمندان و نخبگان در اداره کشور گفت: در تاریخ، حتی حاکمان مقتدر و فرمانروایان سختگیر مانند مغولها، هنگام ورود به سرزمینها به دنبال دانشمندان و نخبگان میگشتند و از آنان مشورت میگرفتند. ابنسینا، خواجه نصیرالدین طوسی و بسیاری دیگر در دوران خود مشاور دربار بودند و به دلیل خرد و دانش، مورد احترام قدرتهای زمانه قرار داشتند. آنان از عقلای بافهم و دانا بهره میبردند تا بتوانند امور کشور را سامان دهند.
پزشکیان افزود: امروز استاندار محترم، امام جمعه عزیز، نمایندگان مردم و جامعه دانشگاهی میتوانند محور وفاق و همدلی باشند. باید نشست و پرسید چرا باید محیط زیست تخریب شود و چرا نباید منابع آب را مدیریت کرد؟ وقتی زمین تا 30 سانتیمتر دچار فرونشست میشود، این یک فاجعه است. چنین مسئلهای نیازمند جلسات مستمر و تدوین نقشههای عملیاتی است، چرا که بیتوجهی به آن آینده خطرناکی برای کشور رقم میزند.
رئیسجمهور هشدار داد: اگر اجازه دهیم در مناطق بالادست ویلاسازی شود و آب مناطق حیاتی قطع گردد، نتیجه آن تاریکی و نابودی آینده خواهد بود. حفظ محیط زیست به معنای حفظ خود و نسل آینده است. ممکن است برخی اقدامات در لحظه لذتبخش باشد، اما عواقب بلندمدت آن تلخ و غیرقابل جبران است. توسعه تهران یا توسعه قزوین بدون مدیریت آب، به بحران منجر خواهد شد؛ اختلافات آینده بر سر آب شکل میگیرد و همین امروز باید راهکار بیابیم و مشکل را حل کنیم.
پزشکیان یادآور شد: زمانی که پیشنهاد انتقال پایتخت مطرح شد، حتی منابع مالی لازم برای اجرای آن نبود. برخی مسایل انتخابی نیستند، بلکه اجبار شرایط و محدودیت منابع ما را به تصمیمات سخت مجبور میکند. بارگذاری جمعیتی و شهری در مناطق بحرانزده آبی، حتی اگر ممکن باشد، عاقلانه نیست، مگر آنکه مشکل آب به صورت اساسی حل شود.
رئیسجمهور ادامه داد: میتوان آب را از خلیج فارس به داخل کشور منتقل کرد، اما هر متر مکعب آن حدود 500 هزار تومان هزینه دارد. اگر چنین هزینهای منطقی و قابل پرداخت باشد، باید اقدام کرد، اما عقل و منطق حکم میکند در کنار این گزینهها، یک نقشه جامع و تازه برای آینده کشور طراحی شود. اگر تناسب میان منابع و مصارف از بین برود، به معنای ایجاد یک فاجعه خواهد بود که آثار آن بر نسلهای بعدی نیز باقی میماند.
پزشکیان حکمرانی درست را تناسب میان شفافیت، عدالت، مشارکت و همراهی دانست و بیان کرد: در بسیاری از مسایل جاری، پیگیریها در راستای راهاندازی ساختارهای محلهمحور و مسجدمحور انجام میشود تا همه در سرنوشت و رفتار خود مداخله کرده و با همکاری و مشارکت، آینده محله و جامعه خود را بسازند. هر محله میتواند ساختار فکری هماهنگ برای تعیین مسیر، رفتار، اخلاق و سکنات خود شکل دهد.
رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: آموزش فرزندان نیز جزو اولویتهای مهمی است که دولت وفاق ملی هماکنون پیگیری میکند. برگزاری بیشترین جلسات در مدارس برای بررسی روند تکمیل ساختمانها، تجهیز و تعیین روشهای آموزشی و تربیتی در دستور کار است تا از همان مراحل اولیه، پایههای رفتار و فرهنگ جامعه ساخته شود و از بروز مشکلات رفتاری در مراحل بعد جلوگیری شود.
رئیس جمهور ریشه و آغاز تحول را از مدرسه و مهدکودک دانست و افزود: ورزش، فرهنگ و هرگونه تربیت پایدار از همانجا شکل میگیرد و اگر این ریشه درست آبیاری شود، درختی که حاصل میشود ماندگار و ثابت خواهد ماند، زیرا ریشه محکم است. کودکان باید در مسجد و محله با فرهنگ خود رشد کنند تا تعصب مثبت نسبت به هویت و ارزشهای خود پیدا کنند و با مطالعه و بر اساس دلیل و برهان از انتخابها و باورهای خود دفاع نمایند. اگر مسجد بر پایه باورهای صحیح، اخلاق، همراهی و همدلی با مردم فعالیت کند، میتواند به پایگاه و پناهگاه بسیاری از افراد گرفتار تبدیل شود و نقشی فراتر از محل نماز در زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه ایفا کند.
پزشکیان با اشاره به نشست شورایعالی انقلاب فرهنگی و قرائت آیاتی از قرآن کریم گفت: ادعای دینداری بدون رسیدگی به نیازهای اساسی مردم، بیارزش است و مسئولیت اداره کشور زمانی معنا دارد که مشکلات معیشتی و اجتماعی مردم برطرف شود.
رئیس جمهور اظهار داشت: حل مشکلات سخت امروز بدون مشارکت فعال مردم ممکن نیست و اگر باور و اعتقاد راستین با عمل همراه شود، سرمایه اجتماعی به آسانی به دست خواهد آمد. سرمایه اجتماعی حاصل رفتار درست در جامعه است، نه حاصل شعار و گفتار. آنکه مسئولیت بر عهده دارد باید به وعدهها و باور خود عمل کند تا اعتماد و همراهی مردم شکل گیرد.
پزشکیان در پایان با تأکید بر نقش ویژه استانداران در حکمرانی مطلوب اظهار داشت: حکمرانی باید علمی باشد و در همین چارچوب استانداران، بهعنوان رؤسای جمهور منطقه، با اختیارات کامل برنامههای دقیق را همراه با نمایندگان و مدیران استانی تدوین کنند تا دولت بتواند پشتیبانی کامل ارائه کند. تشکیل گروههای تخصصی در موضوعات کلان، از جمله هوش مصنوعی، حفظ باغستانهای سنتی و صیانت از محیط زیست ضروری است و هیچ خط قرمزی جدیتر از جلوگیری از تخریب محیط زیست وجود ندارد. با همافزایی، مدیریت علمی و حکمرانی خوب، مسایل و چالشهای کشور به حول و قوه الهی حل خواهد شد.










