بزرگترین گوشتخوارسان جهان: این غول ۳۶۰۰ کیلویی از خودرو شما سنگینتر است

زومیت/ بزرگترین گوشتخوارسان جهان نه شیر است و نه ببر، فک فیلی جنوبی با وزن چند خودرو، غول واقعی دریاست که حتی تولههایش هم از خطر وزنش در امان نیستند.
آیا شیر واقعاً پادشاه حقیقی گوشتخواران سیاره است، یا ببرها؟ شاید هم خرسها؟ اما در حقیقت موجود دیگری وجود دارد که باید بیشتر از آن ترسید؛ البته اگر کمی به محل زندگیاش نزدیکتر باشید. این حیوان هراسانگیز چیزی نیست جز فک فیلی جنوبی (Mirounga leonina) که بهعنوان بزرگترین گوشتخوارسان دنیا شناخته میشود.
پرسشی که ممکن است پیش بیاید این است: مگر نهنگهای آبی گوشتخوار نیستند؟ پاسخ مثبت است؛ نهنگهای آبی، بزرگترین موجوداتی که تاکنون روی زمین زیستهاند، از کریل تغذیه میکنند و بنابراین گوشتخوار محسوب میشوند. بااینحال، باید میان گوشتخوار (carnivore) و گوشتخوارسان (carnivoran) تفاوت قائل شد.
بهنقلاز آیافالساینس، واژهی گوشتخوار به هر جانداری اطلاق میشود که رژیم غذایی آن عمدتاً بر پایهی بافتهای جانوری باشد. در مقابل، گوشتخوارسانها گروهی از پستانداران هستند که به راستهی زیستی گوشتخوارسانان (Carnivora) تعلق دارند. ویژگی اصلی آنها، داشتن دندانهای تیغهای به نام کارناسال است که برای بریدن و تکهتکه کردن گوشت تخصص یافتهاند؛ هرچند برخی از این جانوران گیاهخواری نسبی هم دارند. نهنگهای آبی به این راسته تعلق ندارند و در گروه آببازسانان (Cetacea) قرار میگیرند؛ در حالی که فک فیلی جنوبی عضوی از راستهی گوشتخوارسانان است.
انسانها ممکن است با یک غلتیدن سادهی این حیوان عظیمالجثه جانشان را از دست بدهند.
اکنون که تفاوت گوشتخوار و گوشتخوارسان روشن شد، نوبت به پرسش اصلی میرسد: فک فیلی جنوبی تا چه اندازه بزرگ است؟ این موجود بهطرز شگفتانگیزی عظیم است. مادهها حدود ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارند، اما نرهای بالغ معمولاً به حدود ۳٬۶۰۰ کیلوگرم نیز میرسند. این یعنی چیزی بیش از دو برابر وزن خودرویی مانند نیسان قشقایی (و البته خودروهای مشابه دیگر) یا تقریباً ۵۳ برابر وزن سنگینترین فکهای خزری (Pusa hispida) که جزو کوچکترین گونههای فک به شمار میروند.
بااینحال، ۳٫۶ تن هنوز هم بیشینهی وزن فک فیلی نیست. بر اساس رکوردهای جهانی گینس، سنگینترین فک فیلی جنوبی که تاکنون با دقت اندازهگیری شده، وزنی معادل ۴ هزار کیلوگرم و طولی نزدیک به ۶٫۸۵ متر داشته است؛ عددی که از یک غول دریایی واقعی حکایت دارد.
زیستگاه اصلی فک فیلی جنوبی، در نیمکرهی جنوبی و اطراف سواحل جنوبگان قرار دارد و چهار کلونی اصلی جفتگیری آن در جزایر جورجیای جنوبی، کرگولن، هرد و مککواری قرار دارد. این جانوران در فصل جفتگیری روی سواحل ماسهای یا سنگریزهای میمانند و برای دفاع از قلمرو و جلبتوجه مادهها فعالیت میکنند، سپس برای پوستاندازی به سواحل بازمیگردند.
سنگینترین فک فیلی جنوبی وزنی معادل ۴ هزار کیلوگرم دارد.
فکهای فیلی جنوبی در طول سال بخش زیادی از زندگی خود را در اقیانوسهای اطراف جنوبگان میگذرانند و قادرند به عمق بیش از هزار متر شیرجه بزنند و ماهیها و نرمتنان را شکار کنند. با وجود اینکه در گذشته بهدلیل چربی و روغن بدنشان شکار میشدند، امروزه تحت حفاظت هستند و نقش مهمی در اکوسیستمهای دریایی نیمکرهی جنوبی ایفا میکنند.
وزن عظیم فک فیلی، پیامدهای خطرناکی نیز به همراه دارد؛ نه تنها برای انسانهایی که ممکن است با یک غلتیدن سادهی این حیوان عظیمالجثه جانشان را از دست بدهند، بلکه برای تولههای خودشان هم خطرناک هستند. در فصل جفتگیری، نرخ مرگومیر تولههای فک فیلی جنوبی به حدود ۲۵ درصد میرسد؛ چرا که بسیاری از آنها در میان درگیری و جابهجایی نرهای غولپیکر گرفتار میشوند و از بین میروند.
ظاهر فک فیلی جنوبی ممکن است شبیه تودهای سیبزمینیمانند، عظیم و تنبل باشد که روی زمین میغلتد و کشیده میشود، اما این جانوران در صورت نیاز میتوانند، هرچند در بازههای کوتاه، با سرعت چشمگیری حرکت کنند. اگر نر عصبانی فک فیلی جنوبی به رقیبش برسد، نتیجه صحنهای بسیار ناخوشایند خواهد بود؛ ترکیب هزاران کیلوگرم وزن با دندانهای تیز کارناسال به معنای یک نبرد وحشیانه و سهمگین است.