گزارشی درباره جراحیهای زیبایی عجیب؛ از چشم رنگی تا چال گونه

هفت صبح/ فضای مجازی و تبلیغات گسترده جراحیهای زیبایی، مردم را به انجام عملهای غیرضروری ترغیب میکند.
«ای آینه! ای آینه روی دیوار! چه کسی از همه زیباتر است؟» خیلی از ما این پرسش معروف و همیشگی ملکه خبیث در کارتون معروف سفید برفی را به خاطر داریم. پرسشی که روزگاری را به تصویر میکشید که زیبایی یک موهبت خدادادی به حساب میآمد و خلق خدا هیچ نقشی در آن نداشتند. اما دیگر گذشت آن زمانی که در اسطورهها از اکسیر جوانی و زیبایی صحبت میشد.
چرا که اکنون در زمانهای به سر میبریم که زیبایی تبدیل به یک امر اکتسابی شده است و هر انسانی در ازای پرداخت هزینهای مشخص، میتواند هر تغییری که آرزویش را دارد در ظاهرش اعمال کند. از تغییر رنگ چشم گرفته تا تبدیل چهره هفتاد ساله به چهل و پنج ساله، همه و همه به کمک دستان و پنجههای جادویی جراحان زیبایی ممکن شده است. بله! همچون زلیخا جوان و زیبا شدن دیگر فقط در قصهها و افسانهها وجود ندارد و در این روزگار تبدیل به امری امکانپذیر شده است.
زنانی که زیبایی را ابزار قدرت میدانند؛ مونا و عمل تغییر رنگ چشم
سی و نه بهار از عمرش گذشته است و امسال وارد چهلمین سال زندگیاش میشود. سنی که زنگ خطر از دست رفتن تدریجی شادابی و طراوت است. سنی که بسیاری از زنان را به تکاپو وامیدارد تا تغییراتی در شکل و شمایل خود ایجاد کنند تا در عین حال که چهره یک زن جاافتاده را پیدا میکنند، همچنان آن زیباییهای مورد قبول را داشته باشند. «مونا» زن همه فن حریفی است که در دانشگاه تدریس میکند، حسابرس است و در زمینه هنر عکاسی هم دستی بر آتش دارد.
او که چندین سال با غول افسردگی مبارزه میکرد، تصمیم میگیرد که با یک جراحی، رنگ چشمانش را از قهوهای تیره به سبز زیتونی تغییر بدهد تا یک حال خوب را به خودش هدیه دهد: «با همه مخالفتهایی که وجود داشت من این جراحی را انجام دادم و همین کار باعث شد که روحیهام بالا برود. چون وقتی مورد تشویق قرار میگرفتم و همه به من میگفتند که چقدر بهت میآید و چقدر زیبا شدهای خیلی خوشحال میشدم و روی اعتماد به نفسم تاثیر مثبت گذاشت».
از نظر مونا، همانطور که پول برای مردان قدرت میآورد، زنی هم که مجهز به سلاح زیبایی است بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. چرا که جامعه از همان ابتدا به یک دختربچه القا میکند که تنها زیباییست که مهم است و بس: «روی توانایی و قدرت خانمها چندان کار نمیشود. از کودکی به دخترها میگویند که تو چقدر زیبایی... ولی نمیگویند که چه دختر توانمندی و چه دختر باهوشی. به همین دلیل از کودکی دختربچهها یاد میگیرند که زیباتر باشند».
یکی از مشوقان اصلی مونا برای انجام این عمل جراحی، فضای مجازی و تبلیغات سرسامآور اینستاگرام بود. تبلیغاتی که مخاطبان را به این باور رسانده که هر آن کس که چشمش روشن، پوستش سفید و گیسوانش طلایی است، زیباتر است. او که نسبت به ترفندهای رسانهای کاملا آگاه است در این باره میگوید: «شاید اگر این تبلیغات را نمیدیدم و متوجه نمیشدم که عمل تغییر رنگ چشم در ایران هم انجام میشود هرگز این کار را انجام نمیدادم».
پویا و رضا؛ روایت دو مرد درباره تجربههای متفاوت اتوپلاستی
«پویا» آقای جوانی است که گوشهایش کمی شکستگی داشتند و این مسئله او را سخت آزار میداد. به همین دلیل او برای آن که این نقص را از دیده همگان پنهان کند، تصمیم گرفت مدل مویی را برای خودش انتخاب کند که روی گوشهایش را بپوشاند. مدل موی نوستالژیکی که با دیدنش یاد و خاطره مُد دهه هشتاد برایتان تداعی میشود. اما دیری نپایید که این مدل مو برایش ایجاد دردسر کرد و همین مشکلات او را وادار کرد که به اتوپلاستی (عمل زیبایی گوش) تن دهد:
«مدل موهای من به قول معروف جلف بود و در همه جا شرایط کاریام را به خطر میانداخت و مرا در معرض قضاوت آدمها قرار میداد». پویا نتیجه دلخواهش را از عمل نگرفت و پس از مدتی شکستگیها دوباره نمایان شدند و مثل خوره به جانش افتادند. او ناچار شد که دوباره زیر تیغ جراحی برود: «برای بار دوم عمل ترمیم را انجام دادم که کارشان افتضاح بود و من این بار هم نتیجه نگرفتم. اما الان دیگر کنار آمدهام و از جراحی مجدد میترسم چون درد زیادی کشیدم».
«زاویه گوشهایم خیلی زیاد بود و اصلا معمولی نبود. در مدرسه خیلی مسخره میکردند و این حس وحشتناکی بود.» این جمله «رضا» پسر ۳۵ سالهای است که حدود یک سال پیش عمل اتوپلاستی را انجام داد. عملی که به گفته خودش اعتماد به نفس خوبِ او را خوبتر کرد و اگر میتوانست سوار ماشین زمان شود و به عقب برگردد در اول دبستان این جراحی را انجام میداد تا خود را زودتر از شر شوخیهای اعصاب خردکن همکلاسیهایش خلاص کند. او به دکترش تاکید کرده بود که گوشهایش به گونهای عمل شود که حالت طبیعی داشته باشد.
شور و اشتیاق تا ناامیدی؛ چالشهای جراحی زیبایی چال گونه
«نگار» همواره سودای داشتن چال گونه را در سر میپرورانده، تا این که این عمل هم به فهرست بلند بالای جراحیهای زیبایی اضافه میشود و او به خواستهاش میرسد. نگار با دیدن چال گونه دختران لبخند به لبِ اینستاگرام که به نظرش بسیار زیبا بودند، در تصمیمش مصممتر شد: «خیلیها مخالف بودند و میگفتند روی صورتت دستکاری نکن. بعد از عمل هم بعضی اطرافیان میگفتند خب حالا که چی؟ دیگر از این کارها نکن. اما من هدفم فقط یک چیز بود و آن هم زیبایی بیشتر بود که به آن رسیدم و راضی هستم».
«فاطمه» زن جوانی است که برخلاف نگار نتیجه مطلوب را از این عمل نگرفت. او با وجود داشتن چال گونه به صورت طبیعی، وسوسه شد که با انجام جراحی آن را عمیقتر کند و از این راه به زیباییاش عمق بیشتری ببخشد. اما شوربختانه نتیجه مطلوب را نمیگیرد و آنچه که نصیبش شد یک زیبایی عمیقِ زودگذر و ناپایدار بود: «من این جراحی را انجام دادم اما اصلا ماندگاری نداشت. انگار پولم را ریختم در جوی آب. اصلا راضی نبودم و به کسی توصیه نمیکنم.»
پای نبود اعتماد به نفس کافی در میان است
دکتر سعید پارسیانفر پزشک زیبایی، توضیح میدهد که برخلاف تصور عموم، دانش تزریقات و جراحیهای زیبایی بسیار گسترده است و در شاخهای از دانش پزشکی به نام استتیک مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. این دانش به ما کمک میکند که ریشه تغییراتی را که با افزایش سن در بدن اتفاق میافتد را بشناسیم و درمان کنیم. اما مشکل از جایی شروع میشود که ما بدون داشتن دانش کافی، تزریقات و جراحیهای یکسانی را برای افراد مختلف و با نیازهای متفاوت انجام میدهیم. این یکی از دلایلی است که اغلب افراد از نظر ظاهر شبیه هم شدهاند. بنابراین، این عملهای زیبایی باید اصولی و بجا انجام شوند.
این پزشک زیبایی معتقد است که وقتی سلیقه جامعه به سمت تزریقات و عملهای اغراقآمیز، عجیب و غیرطبیعی میرود ریشه در مسائل مختلف دارد. از جمله ریشههای آن، نبود اعتماد به نفس کافی و وجود مشکلات خانوادگی مثل عدم توجه همسر است که فرد را به طور ناخواسته برای جلب توجه به سمت عملهای غیرضروری سوق میدهد.
مدگرایی و جلب توجه؛ انگیزههای پنهان در درخواست جراحیهای زیبایی
سحر بهروزیان روانشناس، بر این باور است که روی آوردن به جراحیهای زیبایی در سنین مختلف دلایل متفاوتی دارد. در دوران نوجوانی بیشتر به دلیل مقایسه اجتماعی با همسالان خودشان است و در سنین دیگر هم گاهی ریشه در کمبود اعتماد به نفس یا کمالگرایی بیش از حد دارد.
در این حالت فرد مدام در حال بررسی خودش است و در پی آن است که در ظاهرش تغییری ایجاد کند. به این علت که از تغییرات انجام شده راضی نیست و احساس خوبی ندارد و باز هم میخواهد تغییرات بیشتری را در ظاهرش اعمال کند. این مسئله افراد را خواه ناخواه وارد یک نوع مسابقه میکند و یک جور مدگرایی رخ میدهد. در خیلی از مواقع هم این عملها برای جلب توجه جنس مخالف صورت میگیرد.
تبلیغات در فضای مجازی و رسانهها هم در این زمینه بسیار موثر است. به شکلی که ممکن است بسیاری از عکسهای بعد از عمل ساختگی باشد، اما باز هم فرد تحت تاثیر آنها قرار میگیرد و آنچه که میبیند را باور میکند.این روانشناس درباره استقبال نسبت به عملهای جوانسازی میگوید: «تمایل به جوانسازی و فاصله گرفتن از مرگ و نیستی یک غریزه طبیعی در وجود انسان است. به همین دلیل، برای همه افراد خوشایند است که روند پیری را به تاخیر بیندازند و در حال حاضر راه چاره این مسئله پناه بردن به جراحیهای زیبایی است».
از دغدغههای درمانی تا فرصتهای نو؛ تاثیر جراحی زیبایی بر اعتماد به نفس زنان
دوران میانسالی را سپری میکند. سالهاست که به لطف هنر خیاطی تبدیل به زنی مستقل شده که با سوزن زدن توانسته است چالشهای روزگار را پشت سر بگذارد و جسورانه به جنگ ناملایمات زندگی برود. «سیسی» برخلاف بسیاری از متقاضیان عمل زیبایی، زیبایی برایش مهم نبود. بلکه هدف اصلی او حال دل فرزندانش بود: «پلکم افتاده بود و خیلی سنگینی میکرد و از سنگینی پلک و پوستم اذیت میشدم. زیبایی برای من مهم نبود و این جراحی بیشتر جنبه درمانی داشت. آنچه که اهمیت داشت آرامش چهره خودم و این که بچههایم غم را در صورتم حس نکنند. زمانی که صورتم غمگین به نظر میرسید حس بدی به مخاطبم میداد که با انجام این عمل مشکل برطرف شد و همین مسئله خوشحالم کرد».
«الی» چندین عمل زیبایی انجام داده و از همه آنها ابراز خرسندی میکند. او معتقد است که عملهای زیبایی آنقدر بد نیستند که عدهای از مردم با انزجار از آن یاد میکنند. الی در طول دورانی که به دنبال زیبا کردن هرچه بیشتر خود بود از هیچ تلاشی فروگذار نکرد. ورزش منظم و رعایت روتین پوستی و... از جمله کارهایی بود که به صورت منظم انجام میداد. تا این که روزی رسید که او متوجه شد تنها یک راه برای رسیدن به مقصودش وجود دارد و آن راه سپردن خود به دستان جراحان زیبایی است.
راهی میانبر که به گفته خودش او را در جاده بیانتهای زیباجویی بسیار جلو انداخته: «این عملها برایم خیلی خوش یمن بود. مردم ارتباطشان با من خیلی بهتر شد و به عنوان یک خانم مجرد مردان احترام بیشتری برایم قائل شدند چون زن زیباتری به نظر میرسیدم». الی عمل لیفت صورت را یکی از بهترین تصمیمات زندگیاش میداند و بابت آن خیلی خدا را شکر میکند. چرا که این جراحی برایش حکم اکسیر جوانی را داشت و باعث شد که اعتماد به نفسش بیشتر شود و جان تازهای بر کالبدش دمیده شود. علاوه بر این، ظاهر جوان او سیلی از خواستگاران را به سوی او روانه کرد، طوری که برای خودش هم این اتفاق بسیار غافلگیر کننده و به دور از انتظار بود.
نقش مافیای تجاری در ترویج عملهای زیبایی
دکتر سعید پارسیانفر پزشک زیبایی میگوید: نقش مافیای تجاری و بیزینس زیبایی در جهان بسیار پررنگ است. به شکلی که آنها با بهرهگیری از روشهای مختلفی برای تاثیر گذاشتن بر ذهن مخاطب استفاده میکنند که مهمترین آنها شبکههای اجتماعی به خصوص اینستاگرام است. بسیاری از افراد تحت تاثیر این تبلیغات دست به عمل و تزریق میزنند، در حالی که اصلا نیازی به آنها ندارند.
او درباره رواج عملهای زیبایی توضیح میدهد: «در چند سال اخیر به دلیل پیشرفت قابل توجه در این دانش و ظهور متریال و مواد بیخطر و به وجود آمدن روشهای غیرتهاجمی، اقبال عمومی نسبت به تزریقات و عملهای زیبایی بیشتر شده است. چرا که نتایج بیخطر و رضایتبخشتری را کسب میکنند.»