تبادل ۱۴۰ هزار اسیر در یک ماه، تجربه‌ای بی‌سابقه در تاریخ ایران بود

ایرنا/ تهران - ایرنا - مسئول کمیسیون اسرا و مفقودین ایرانی در دوران دفاع مقدس و نماینده شورای عالی دفاع، با مرور ناگفته‌هایی از روند تبادل اسرای ایرانی و عراقی گفت: در مدت کوتاهی نزدیک به ۱۴۰ هزار اسیر جابه‌جا شد؛ تجربه‌ای که نه پیش از آن سابقه داشت و نه پس از آن تکرار خواهد شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، نشست «روایت کمیسیون اسرا و آزادگان؛ ناگفته‌های روزهای نخست تبادل اسرا» همزمان با سالروز ورود آزادگان به کشور با حضور جمعی از مسئولان، آزادگان و پژوهشگران دفاع مقدس برگزار شد.

---

بازار

---

در این نشست، سید محمودرضا آقامیری که در سال‌های ۱۳۶۴ و ۱۳۶۵ مسئولیت کمیسیون اسرا و مفقودین ایرانی و نمایندگی شورای عالی دفاع را برعهده داشت، به بیان بخشی از خاطرات و تجربیات خود در جریان بازگشت آزادگان پرداخت.

آقامیری با اشاره به ابعاد گسترده این تبادل گفت: در مدت کوتاهی نزدیک به ۱۴۰ هزار اسیر بین ایران و عراق جابه‌جا شدند؛ اتفاقی که در تاریخ ایران بی‌سابقه بود و شاید تنها هر صد سال یک بار در جهان تکرار شود.

وی با مرور روزهای نخست تبادل افزود: طرف عراقی اصرار داشت تحویل اسرا در فاصله‌ای دور از مرز انجام شود اما ما مقاومت کردیم و سرانجام مقرر شد تبادل در نقطه صفر مرزی صورت گیرد.

این مقام پیشین با تاکید بر دشواری‌های آن دوران اظهار کرد: هیچ پروتکل و تجربه‌ای برای چنین اقدامی وجود نداشت و همه چیز با تصمیم‌های لحظه‌ای و تلاش شبانه‌روزی نهادهای مختلف پیش رفت.

وی با یادآوری لحظه‌های نخست دیدار با آزادگان خاطرنشان کرد: وقتی پس از سال‌ها اسارت، با آنان روبه‌رو شدیم، جملاتی را که پیش‌تر در پیام رادیویی شنیده بودند به یاد آوردند و همین ارتباطی عاطفی میان ما ایجاد کرد.

آقامیری ثبت این خاطرات را برای نسل‌های آینده ضروری دانست و گفت: جوانان ما باید بدانند چه فداکاری‌هایی برای بازگشت آزادگان صورت گرفت، اگر این روایت‌ها ثبت نشود، خطر تحریف تاریخ وجود دارد.

وی همچنین از نقش هلال‌احمر، نیروهای نظامی و دستگاه دیپلماسی در این فرآیند یاد کرد و افزود: همدلی و تلاش شبانه‌روزی این نهادها باعث شد یکی از بزرگ‌ترین جابه‌جایی‌های انسانی تاریخ معاصر با موفقیت انجام شود.

خاطرات آزادگان دفاع مقدس باید برای نسل آینده مکتوب شود

در ادامه رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس بر ضرورت ثبت و مستندسازی خاطرات آزادگان و شهدای دفاع مقدس تاکید کرد و یاد شهدای جنگ تحمیلی، شهدای علمی و هسته‌ای و آزادگان را گرامی داشت.

عباس بایرامی خاطرات آزادگان را بخش مهمی از تاریخ کشور دانست و گفت: این ناگفته‌ها باید برای نسل آینده مکتوب و حفظ شود.

وی با اشاره به شهدای گرانقدر، به ویژه شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و شهدای علمی و هسته‌ای، یاد و خاطره آن‌ها را گرامی داشت و افزود که روح این بزرگواران همراه ما است تا مسیر مقاومت و ایثار ادامه یابد.

رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس ضمن تبریک سالروز بازگشت آزادگان، از حضور جمعی از بزرگان و پیشکسوتان در مراسم قدردانی کرد و گفت: این حضور فرصت مناسبی است تا خاطرات آن دوران به صورت صمیمانه مرور شود.

وی خاطرنشان کرد: بخش عمده‌ای از خاطرات آزادگان پیش‌تر مکتوب شده، اما هنوز بخش‌های ناگفته‌ای باقی مانده که نیازمند ثبت و تدوین در قالب کتاب یا آثار دیگر است تا نسل‌های آینده بتوانند از آن بهره‌مند شوند.

بایرامی با اشاره به نقش موسسه پیام آزادی و مدیریت موزه ملی انقلاب اسلامی و مقاومت در برگزاری این مراسم، از تلاش‌های آنان تشکر و قدردانی کرد و گفت: همکاری‌ های این‌چنینی زمینه مستندسازی دقیق وقایع دفاع مقدس را فراهم می‌کند.

وی همچنین یادآور شد: تبادل اسرا و بازگشت آزادگان از عراق یکی از بخش‌های مهم تاریخ کشور است و جمع‌آوری جزئیات آن برای تدوین آثار تاریخی ضروری است.

رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس بر اهمیت بهره‌گیری از خاطرات و تجربیات آنان برای ثبت دقیق تاریخ دفاع مقدس تاکید کرد.

وی در پایان سخنان خود ضمن تشکر مجدد از همه دست‌اندرکاران، یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس و آزادگان را گرامی داشت و تاکید کر: ادامه برگزاری چنین جلساتی و ثبت مستند خاطرات آزادگان، بخش مهمی از حافظه تاریخی کشور است که باید با جدیت دنبال شود.

در حاشیه این برنامه نیز از کتاب «راه‌یافتگان روح‌الله» شامل اسناد و نامه‌های اسرای ایرانی در دوران اسارت رونمایی شد؛ اثری که بخشی از مقاومت و ایستادگی آزادگان را در اردوگاه‌های عراق به تصویر می‌کشد.

روز ۲۶ مرداد سال ۱۳۶۹، میهن اسلامی شاهد حضور اولین گروه آزادگان سرافرازی بود که پس از سال ها اسارت در زندان ها و اسارتگاه های رژیم بعث عراق، قدم به خاک پاک میهن اسلامی خود گذاشتند.