افزایش خطر زوال عقل با هر مقدار مصرف الکل

ایرنا/ تهران- ایرنا- یافته‌های جدید دانشمندان نشان می‌دهد حتی مصرف اندک الکل نیز به افزایش خطر زوال عقل منجر می‌شود. این یافته‌ها باور رایج درباره اثر محافظتی مصرف «متعادل» الکل را به چالش می‌کشد.

به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه مِدیکال اِکسپرس در گزارشی آورده است:

---

بازار

---

یافته‌های یک مطالعه گسترده که داده‌های مشاهده‌ای و ژنتیکی را ترکیب کرده، نشان می‌دهد مصرف هر مقدار الکل خطر بروز زوال عقل (دمانس) را افزایش می‌دهد. این پژوهش که به‌تازگی در نشریه معتبر پزشکی مبتنی‌بر شواهد/ BMJ Evidence-Based Medicine منتشر شده، قوی‌ترین شواهد موجود در این زمینه را ارائه می‌کند.

برخلاف باور رایج مبتنی‌ بر مطالعات مشاهده‌ای که مصرف کمِ الکل را برای مغز مفید می‌دانست، این پژوهش نشان می‌دهد نه تنها مصرف سبک الکل خطر زوال عقل را کاهش نمی‌دهد، بلکه این خطر با افزایش مصرف به صورت خطی افزایش می‌یابد.

تقویت شواهد با روش‌های ژنتیکی

مطالعات قبلی عمدتاً بر سالمندان متمرکز بودند یا بین افراد پرهیزکار مادام‌العمر و کسانی که سابقاً الکل مصرف می‌کردند تمایز قائل نمی‌شدند؛ این امر استنباط رابطه علّی را دشوار می‌ساخت. پژوهشگران برای عبور از این محدودیت‌ها، از داده‌های مشاهده‌ای و روش‌های ژنتیکی (تصادفی‌سازی مندلی) دو بانک اطلاعاتی بزرگ استفاده کردند.

شرکت‌کنندگان ۵۶ تا ۷۲ ساله از زمان ثبت‌نام تا نخستین تشخیص زوال عقل، فوت یا پایان دوره پیگیری تحت نظر بودند. میانگین دوره پیگیری برای گروه آمریکایی ۴ سال و برای گروه بریتانیایی ۱۲ سال بود.

نتایج مشاهده‌ای در مقابل ژنتیکی

تحلیل‌های مشاهده‌ای یک رابطه U شکل بین الکل و خطر زوال عقل نشان داد: در مقایسه با مصرف‌کنندگان سبک (کمتر از ۷ واحد در هفته)، غیر مصرف‌کنندگان و مصرف‌کنندگان سنگین (۴۰ واحد یا بیشتر در هفته) ۴۱ درصد بیشتر در خطر ابتلا به زوال عقل قرار داشتند. این رقم برای افراد وابسته به الکل به ۵۱ درصد می‌رسید.

با این حال، تحلیل‌های ژنتیکی تصادفی‌سازی مندلی که تأثیر عوامل مخدوشگر دیگر را به حداقل می‌رساند، هیچ رابطه‌ U شکل یا اثر محافظتی برای مصرف کم الکل نشان نداد. در مقابل، خطر زوال عقل به صورت خطی و پیوسته با افزایش مصرف الکل بیشتر می‌شد؛ به عنوان مثال، مصرف اضافه ۱ تا ۳ واحد در هفته با ۱۵ درصد خطر بیشتر همراه بود.

توضیحی برای تناقض گذشته

یک یافته کلیدی علت نتایج متناقض مطالعات گذشته را توضیح می‌دهد: افرادی که بعداً به زوال عقل مبتلا شدند، معمولاً در سال‌های پیش از تشخیص، مصرف الکل خود را کاهش داده بودند. این پدیده «علّیت معکوس» را نشان می‌دهد؛ یعنی کاهش شناختی اولیه موجب کاهش مصرف الکل می‌شود، نه برعکس. این امر اساس ادعای اثرات محافظتی الکل در مطالعات مشاهده‌ای پیشین بوده است.

پژوهشگران نتیجه‌گیری می‌کنند: یافته‌های مطالعه ما از اثر مضر همه انواع مصرف الکل بر خطر زوال عقل حمایت می‌کند و هیچ شواهدی مبنی‌بر اثر محافظتی مصرف متعادل، که پیش‌تر مطرح شده بود، وجود ندارد. کاهش مصرف الکل ممکن است یک راهبرد مهم برای پیشگیری از زوال عقل باشد.