از دل روستا تا قلب شهر/ پویش «به‌سازِ مدرسه» صدای عدالت آموزشی شد

ایرنا/ تهران- ایرنا- نابرابری آموزشی یکی از چالش‌های بنیادین توسعه در جهان از جمله ایران به شمار می‌رود، این نابرابری در زیرساخت‌ها و کیفیت تدریس، نه تنها یک مسئله آماری بلکه یک مانع ساختاری در مسیر توسعه ملی است و پویش ملی «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» نماد هم‌افزایی دولت و مردم برای تحقق عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت تحصیل در سراسر کشور محسوب می شود.

گروه جامعه ایرنا- عدالت آموزشی در ایران، مفهومی ریشه‌دار در اسناد بالادستی و سیاست‌های کلان کشور است، اصل ۳۰ قانون اساسی، دولت را موظف به تأمین آموزش رایگان تا پایان دوره متوسطه می‌داند. همچنین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، عدالت آموزشی را به عنوان یکی از اصول راهبردی نظام تعلیم و تربیت معرفی کرده است.

---

بازار

---

با وجود تمامی خدمات و تلاش‌های چند دهه گذشته، شکاف زیرساختی میان مناطق برخوردار و محروم همچنان پابرجاست که رفع آن نیازمند اقداماتی فراگیر، هدفمند و مردمی‌محور است.

یکی از ابتکارات و اقدامات مهم و قابل توجه دولت چهاردهم، توسعه عدالت آموزشی در سراسر کشور است که پویش «به سازِ مدرسه؛ بساز مدرسه»، نمونه بارز این طرح با رویکرد توسعه و بهبود زیر ساخت های آموزشی برای رفع برخی کاستی‌های موجود است.

مهرماه ۱۴۰۴ و در شرایطی که نابرابری آموزشی از چالش‌ های بنیادین توسعه در ایران به شمار می‌رود، پویش ملی «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت چهاردهم در راستای تحقق عدالت آموزشی و با هدف ساخت، تجهیز و بازسازی مدارس در مناطق محروم کشور آغاز و به سرعت به یک حرکت فراگیر اجتماعی بدل شد، این پویش، نمادی از هم‌افزایی دولت، خیرین و مردم برای تحقق عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت تحصیل در سراسر کشور است.

پویش ملی «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» با محوریت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور و جامعه خیرین مدرسه‌ساز، با اهداف:

کاهش نابرابری آموزشی میان مناطق مختلف کشور

ساخت و تجهیز مدارس در مناطق محروم، روستایی و عشایری

ارتقای کیفیت فضای آموزشی و امکانات تحصیلی

تقویت مشارکت اجتماعی در امور آموزشی

ترویج فرهنگ نیکوکاری و مسئولیت‌پذیری عمومی

راه اندازی شده که نمادی از عزم مشترک دولت و ملت برای ساخت آینده‌ای روشن‌تر برای فرزندان ایران‌زمین است.

به باور بسیاری از کارشناسان اجتماعی ، پویش «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» فراتر از ساخت مدرسه، موجب تقویت حس همبستگی، مشارکت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری عمومی شده است، این پویش، فرهنگ نیکوکاری را از حالت صرفاً مالی به مشارکت اجرایی، تخصصی و تبلیغی گسترش می دهد ضمن اینکه این حرکت، اعتماد عمومی به نظام آموزشی را افزایش داده و نشان می دهد آموزش و پرورش تنها یک وظیفه اداری نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی است که با همت همه مردم و دولت تحقق می‌یابد.

دغدغه های دولت چهاردهم و کلان پروژه نهضت عدالت آموزشی

نهضت عدالت آموزشی را باید یکی از کلان پروژه های دولت چهاردهم با محوریت شخص رئیس جمهور دانست که در این راستا بیش از ۶۰ نشست راهبردی برای ارتقای بهتر سرانه‌آموزشی برگزار شده است، البته هر چند تمامی دولت‌ها خدمات و اقدامات زیادی را در این حوزه انجام دادند اما مسعود پزشکیان با نگاهی راهبردی به آموزش و پرورش، این وزارتخانه را نقطه آغاز تحول پایدار در کشور می داند.

در راستای اجرای این نهضت ملی و مردمی، تاکنون هفت هزار و ۷۰۰ پروژه در قالب نظام مسائل آموزشی برای سال جاری طراحی و تعریف شده است که ۲ هزار و ۴۰۰ طرح عمرانی با ظرفیت ۱۱ هزار کلاس درس در سال تحصیلی جاری تکمیل و در اختیار دانش آموزان قرار خواهد گرفت.

دولت چهاردهم و شخص رییس جمهور در ادامه این نهضت، با اعلام آغاز پویش ملی بساز مدرسه، اجرای طرحی گسترده برای ساخت، بازسازی و تجهیز مدارس در سراسر کشور را کلید زد تا دسترسی به آموزش باکیفیت و عدالت آموزشی برای همه دانش‌آموزان تقویت شود.

رئیس‌جمهور در خصوص این اقدام مهم با تأکید بر اهمیت عدالت آموزشی، گفت: هیچ کودکی نباید به دلیل کمبود مدرسه یا امکانات آموزشی مناسب از تحصیل محروم شود.

دکتر پزشکیان همچنین یک ماه از حقوق خود و مبلغ پنج میلیون تومان ماهانه را به پویش «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» اختصاص داد تا عملیاتی بودن حمایت از عدالت آموزشی را به صورت عینی نشان دهد.

مشارکت مسئولان و مردم در پویش

دکتر مسعود پزشکیان با اختصاص یک ماه از حقوق خود و پرداخت ماهانه پنج میلیون تومان، آغازگر این حرکت ملی بود، در ادامه علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش نیز با اختصاص مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان برای ساخت مدرسه‌ای در شهرستان زیرکوه خراسان جنوبی به نام «سردار شهید کاظمی»، به این پویش پیوست.

علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش با تأسی از اقدام رئیس‌جمهور، اعلام کرد که به نمایندگی از نظام تعلیم و تربیت کشور به این پویش پیوسته است.

وی افزود: تمام اعضای شورای معاونان، مدیران کل آموزش و پرورش استان‌ها و شوراهای معاونان استانی نیز با هر میزان مشارکت ممکن به این پویش خواهند پیوست تا گامی مؤثر در مسیر تحقق عدالت آموزشی و توسعه زیرساخت‌های تحصیلی کشور برداریم.

سخنگوی دولت هم با اشاره به پیوستن رئیس‌جمهور پزشکیان به پویش «به سازِ مدرسه، مدرسه بساز»، تاکید کرد: امروز همه اعضای دولت به پویش «بساز مدرسه» پیوستند و قرار شد ماهیانه مبلغی از درآمدشان را به این امر اختصاص دهند.

اعضای شورای معاونان، مدیران کل آموزش و پرورش استان‌ها، وزیر ورزش و جوانان و معاونان این وزارتخانه نیز با تخصیص حقوق مهرماه خود، مشارکت خود را اعلام کردند. این موج همدلی، به سرعت در میان اقشار مختلف جامعه گسترش یافت.

این طرح در سطح جامعه نیز گسترش یافته و برخی از شخصیت های مردمی و دولتی از جمله رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت و بسیاری چهره های دیگر نیز در این پویش مشارکت کرده و بخشی از حقوق خود را به آن اختصاص دادند.

سازوکار مشارکت مردمی

پویش «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» با طراحی بر بستر آنلاین، امکان مشارکت آسان برای عموم مردم را فراهم کرده است، مردم خیر اندیش از طریق مراجعه به سایت besazemadrese.ir و یا با ارسال عدد ۱ به شماره ۵۰۰۰۱۲۲۴ یا با شماره گیری کد دستوری #۲۴* به این پویش ملی بپیوندند.

در این سامانه، زمینه‌های مختلفی برای مشارکت تعریف شده است؛ از کمک‌های نقدی و غیرنقدی گرفته تا اعلام آمادگی برای تأمین نیازهای پروژه‌ها، اهدای کالا و خدمات، سفیر شدن در پروژه‌ها و همکاری در اجرای طرح‌ها

۱۰۷ هزار مدرسه در سطح کشور

وزارت آموزش و پرورش با بیش از ۱۷ میلیون دانش آموز و یک میلیون معلم تقریبا با ۳۰ میلیون نفر از جمعیت کشور ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ دارد، این آمار گواهاین است که این نهاد فرهنگی و تربیتی وظیفه خطیری در قبال نسل آینده کشور بر دوش دارد.

البته طبق آمارها هم اینک ۱۰۷ هزار و ۱۷۱ مدرسه در سطح کشور(با ظرفیت ۵۵۹ هزار کلاس درس) وجود دارد که شامل مقطع ابتدایی ۶۱ هزار و ۳۴۶ مدرسه، ۲۳ هزار و ۷۹ مدرسه در مقطع متوسطه اول، ۲۱ هزار و ۱۸۶ مدرسه در دوره متوسطه دوم و ۴۱ هزار و ۳۶۵ مدرسه ابتدایی در مناطق روستایی کشور می شود.

۲۱ هزار و ۷۰۲ مدرسه در پایه پیش دبستانی وجود دارد و تعداد کل هنرستان‌ها در سطح کشور ۶هزار و۹۸۳ مورد که شامل ۵۹۹۶ هنرستان و ۹۸۷ مجتمع هنرستانی است.

همچنین ۱۹ هزار و ۷۵۱ واحد غیر دولتی در کشور نیز فعال است که از این حیث ۱۱۰ هزار معلم و ۲.۵ میلیون دانش‌آموز در این فضاهای آموزشی فعالیت دارند.

دستاوردهای پویش در آغاز کار

بر اساس اعلام سازمان نوسازی مدارس، تا پایان اسفند سال گذشته بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان توسط خیرین در این نهضت (مدرسه سازی و عدالت آموزشی) مشارکت شده است. همچنین نخستین هنرستان جوار صنعت در استان کرمانشاه در قالب این طرح افتتاح شده است.

در کنار هر پروژه عمرانی، گروه‌های مردمی نیز شکل گرفته‌اند تا ظرفیت‌های محلی در اجرای طرح‌ها به کار گرفته شود. این مدل مشارکت، نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش داده بلکه حس تعلق اجتماعی را نیز تقویت کرده است

آن چیزی که از طریق دولت چهاردهم برای پروژه نهضت عدالت آموزشی در دستور کار قرار گرفت، حذف مدارس ناایمن از جمله کانکسی و سنگی در کشور است به نحوی که تا پایان امسال بیش از ۸۰۰ مدرسه سنگی به صورت کامل از نظام آموزشی حذف و ساختمان های جدیدی با قابلیت بهتر در مناطق محروم کشور ایجادخواهد شد. در اجرای این طرح هزار مدرسه کانکسی مستقل نیز از سیستم آموزشی کشور حذف و مدارس جدیدی در مناطق محروم کشور ساخته می‌شود.

مردم پایه بودن طرح عدالت آموزشی

حمیدرضا خانمحمدی معاون وزیر و رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در این باره می گوید: مهم‌ترین رکن نهضت توسعه عدالت در فضاها و تجهیزات آموزشی مردم پایه بودن این طرح است که در کنار اجرای هر طرح یک گروه مردمی نیز شکل می گیرد و ظرفیت مردم پای کار می‌آید ضمن آنکه دولت نیز از آن حمایت کرده و در کنار مردم خواهد بود.

وی با بیان اینکه برای اجرای این طرح یک فرصت یکساله داده شده است ادامه داد: خوشبختانه در نهضت توسعه عدالت آموزشی خیرین به خوبی پای کار آمده اند و ۱۸ هزار میلیارد تومان تا پایان اسفند ماه سال گذشته مشارکت داشتند و این نشان می دهد جهت‌گیری دقیق رییس جمهور و لبیک خیرین به این نهضت بسیار مناسب بوده است.

چشم‌انداز آینده

پویش «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» تا پایان سال تحصیلی جاری ادامه خواهد داشت و گزارش‌های دوره‌ای از پیشرفت پروژه‌ها منتشر می‌شود. انتظار می‌رود با مشارکت گسترده مردم، خیرین و نهادهای دولتی، تعداد قابل توجهی مدرسه در مناطق محروم ساخته و تجهیز شود.

این حرکت ملی، نمادی از عزم مشترک دولت و ملت برای ساخت آینده‌ای روشن‌تر برای فرزندان ایران‌زمین است. هر آجر از این مدارس، نشانه‌ای از امید، مشارکت و عدالت آموزشی است؛ و هر کلاس درس، دریچه‌ای به سوی آینده‌ای بهتر برای کودکان کشور خواهد بود.

پویش «به‌سازِمدرسه؛ بساز مدرسه» نمونه‌ای ملموس از آینده‌ای روشن‌ را تداعی می کند و نشان از آن دارد، زمانی که همه همدل باشند هیچ چالشی بزرگ نیست.

این طرح ملی هم اینک با مشارکت دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی دنبال می‌شودکه علاوه بر تأمین منابع مالی، بستری را فراهم کرده تا مردم به راحتی بتوانند کمک‌های نقدی یا غیرنقدی خود را به صورت آنلاین پرداخت کنند. این پویش ملی قرار است تا پایان سال تحصیلی جاری ادامه داشته باشد تا با این رویکرد مدارس متعددی در مناطق محروم کشور تجهیز و ساخته شود.