رابطه نرخ ارز و قیمت گوشی؛ سود واردکننده عامل اصلی گرانیهای ناگهانی؟

زومیت/ نوسان قیمت گوشی در بازار ایران همواره یکی از دغدغههای اصلی خریداران بوده است. در حالی که بسیاری این تغییرات را مستقیماً به نرخ ارز آزاد مرتبط میدانند، یک کارشناس اقتصادی پیشتر توضیح داده بود که کالاهای وارداتی نظیر موبایل با ارز مرکز مبادله تأمین میشوند که نرخ تقریباً ثابتی دارد. بنابراین، افزایش ناگهانی قیمتها همزمان با جهش نرخ ارز آزاد، نباید رخ دهد و این موضوع سوالات جدی را درباره عامل اصلی این گرانیها ایجاد میکند.
مسعود طباطبایی، مدیرعامل دیجیکالا، در گفتگوی اختصاصی با زومیت، به عامل کلیدی دیگری اشاره میکند: «کشش بازار». به گفته او، واردکنندگان مجاز به دریافت سود تا سقف ۱۵ درصد هستند، اما در شرایط رقابتی معمولاً با سود ۲ تا ۳ درصدی کالا را عرضه میکنند. با این حال، هنگامی که نرخ ارز در بازار آزاد بالا میرود، بازار کشش پیدا میکند و این فرصت را به واردکننده میدهد تا حاشیه سود خود را افزایش دهد، هرچند این افزایش معمولاً به سقف ۱۵ درصد نمیرسد.
طباطبایی این رفتار را بخشی از منطق تجارت میداند. او توضیح میدهد که همانطور که در زمان افزایش نرخ ارز سود بیشتری کسب میشود، در مواقعی که نرخ ارز پس از خرید کالا کاهش مییابد، واردکنندگان مجبورند برای حفظ رقابت، کالا را با حاشیه سود منفی یا حتی با ضرر بفروشند. از نگاه او، آنچه در نهایت اهمیت دارد، برآیند کلی فروش است که باید برای کسبوکار سودآور باشد تا بتواند عرضه پایدار را تضمین کند.
بسیاری از کاربران دیجیکالا تجربه تغییر قیمت کالا در سبد خرید خود را داشتهاند، اما مدیرعامل این پلتفرم تأکید میکند که تغییر قیمت در دیجیکالا بهصورت لحظهای ممکن نیست. او میگوید فرایند تغییر قیمت، بهخصوص اگر با نرخ مرجع دیجیکالا همخوانی نداشته باشد، نیازمند ثبت درخواست و بررسی است که چندین ساعت طول میکشد. این موضوع حتی یکی از موارد اعتراض فروشندگان به دیجیکالا است که نمیتوانند قیمتها را بهسرعت با بازار هماهنگ کنند.
نکته مهم دیگری که طباطبایی به آن اشاره میکند، فشار مدیران دولتی بر دیجیکالا برای جلوگیری از ناموجود شدن کالاها در زمان نوسانات ارزی است. فروشندگان ترجیح میدهند در زمان افزایش نرخ ارز، کالای خود را نفروشند تا برای جایگزینی آن متضرر نشوند، اما دیجیکالا به آنها این اجازه را نمیدهد و فروشندهای که کالا را از دسترس خارج کند، جریمه میشود. این سیاست باعث میشود کالاها روی پلتفرم در دسترس باقی بمانند، اما قیمتها تحت تأثیر کشش بازار تغییر کنند.