خروج داعش از مخفیگاه در حکومت الجولانی

فارس/با گذشت چند ماه از سقوط نظام اسد و در حالی که شورشیان حاکم بر دمشق وعده برقراری امنیت را داده بودند، گروه تروریستی داعش مسئولیت یک حمله مرگبار به نیروهای سوری در جنوب این کشور را بر عهده گرفت. آیا این حمله آغازی بر بازگشت داعش به صحنه سوریه است؟

برغم عقب‌نشینی داعش از صحنه در سوریه پس از سقوط نظام بشار اسد در اواخر سال گذشته و نیز ادعای وزارت کشور در کابینه شورشیان حاکم بر این کشور مبنی بر اتخاد تدابیر سخت‌گیرانه برای برقراری امنیت و مقابله با گروه‌های افراطی، داعش در سوریه روز پنجشنبه گذشته مسئولیت حمله‌ای را که نیروهای سوری را در جنوب کشور هدف قرار داد، بر عهده گرفت. این اولین حمله داعش از زمان اعلام ابومحمد الجولانی (احمد الشرع) به عنوان رئیس‌ دوره انتقالی در سوریه است. 

---

بازار

---

نخستین عملیات داعش در حکومت الجولانی

وبگاه «سایت» که به رصد فعالیت‌های گروه‌های تندرو اختصاص دارد، به نقل از بیانیه‌ داعش گزارش داد که عناصر داعش یک بمب را کارگذاری کرده و از راه دور منفجر کردند تا یک خودروی متعلق به نیروهای سوری را در استان السویداء هدف قرار دهند. این انفجار که روز چهارشنبه گذشته رخ داد، منجر به کشته شدن همراه یک گشت شناسایی از تیپ ۷۰ «ارتش جدید سوریه» و زخمی شدن سه نیروی دیگر شد. این نخستین حمله رسمی اعلام‌شده داعش علیه نیروهای الجولانی پس از یک دوره از آرامش نسبی در جنوب سوریه است. 

وزارت کشور شورشیان حاکم بر سوریه، چند روز پیش اعلام کرده بود که شماری از اعضای داعش را در حومه غربی دمشق بازداشت کرده که حامل سلاح‌های سبک، سنگین و نیمه‌سنگین از جمله لانچرهای موشکی، بمب‌های انفجاری و جلیقه‌های انتحاری بودند.

این دومین عملیات اعلام‌شده وزارت کشور الجولانی علیه داعش در سوریه پس از سقوط نظام اسد در دسامبر سال گذشته محسوب می‌شد. در هفدهم ماه جاری نیز این وزارتخانه با یک هسته داعش در شهر حلب مقابله کرد که به کشته شدن سه تن از اعضای آنو یک مأمور دستگاه امنیت عمومی منجر شد.

 هشدار داعش به الجولانی 

داعش در ماه آوریل گذشته، به الجولانی هشدار داد که در صورت پذیرش پیوستن سوریه به ائتلاف بین‌المللی تحت رهبری ایالات متحده، با پیامدهای جدی مواجه خواهد شد. این ائتلاف که در سال ۲۰۱۴ با مشارکت چندین کشور برای مقابله با این گروه افراطی در سوریه و عراق شکل گرفت، همچنان در منطقه فعال است.

در یک تنش رسانه‌ای، داعش در سرمقاله هفته‌نامه خود، النبأ، که در تاریخ ۱۶ مه منتشر شد، به شدت به رهبر شورشیان حاکم بر دمشق حمله و دیدار او با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ، را محکوم کرد و آن را «خیانتی به روش جهادی» دانست.

اوایل سال جاری میلادی، دولت شورشیان حاکم بر دمشق ادعا کرد که حمله‌ای را که داعش قصد داشت در منطقه السیده زینب در جنوب دمشق انجام دهد، خنثی کرده است. وزارت کشور جدید سوریه تأیید کرد که دستگاه اطلاعات عمومی با همکاری اداره امنیت عمومی در ریف دمشق موفق شده است تلاش داعش برای انفجار در مقام السیده زینب را ناکام بگذارد. 

محل اختفای هسته‌های فعال داعش در سوریه

به نوشته روزنامه العربی الجدید، گزارش‌ها در مورد هسته‌های داعش در سوریه، نشان می‌دهد که این گروه همچنان در مناطقی تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد)، به‌ویژه در حومه شرقی دیرالزور در شمال رود فرات، حضور دارد. این «گرگ‌های تنها» ممکن است از شکاف‌های امنیتی برای انجام حملات استفاده کنند. تخمین زده می‌شود که حدود هزار عضو داعش در مناطق وسیع بادیه‌ سوریه پراکنده باشند و احتمالاً مسیرهای تأمین از صحرای انبار در غرب عراق داشته باشند.

پس از سقوط اسد، داعش چندین حمله در بادیه سوریه انجام داد، اما ائتلاف بین‌المللی با حملات هوایی به مواضع این گروه، توانایی آن را برای انجام عملیات گسترده کاهش داد. با این حال، قسد هر از گاهی اعلام می‌کند که تلاش‌های داعش برای حمله در مناطق تحت کنترل خود را خنثی کرده است. اخیراً، نیروهای ائتلاف بین‌المللی یک عملیات هوابرد در بادیه سوریه انجام دادند که منجر به درگیری با هسته‌های داعش شد و تعدادی از اعضای این گروه کشته شدند. این نشان می‌دهد که داعش همچنان در بادیه دیرالزور حضور دارد و در صورت عدم مقابله توسط ارتش جدید سوریه، قادر به انجام حملات خواهد بود.

عبدالرحمن الحاج، پژوهشگر مسائل گروه‌های اسلامی، در گفت‌وگو با العربی الجدید اظهار داشت که داعش در سوریه همچنان قادر به اجرای حملات درون‌شهری است، که نشان می‌دهد این گروه هنوز یک تهدید امنیتی محسوب می‌شود، هرچند قدرت آن پس از سقوط نظام اسد کاهش یافته است. 

وی افزود که نیروهای دولت جدید سوریه، ایست‌های بازرسی در جاده‌ها ایجاد کرده‌اند و گروه‌های دیده‌بان مجهز به سامانه‌های ارتباطی در تپه‌ها مستقر شده‌اند تا به سرعت هرگونه تخلف امنیتی را شناسایی کنند. برخلاف تصور عمومی، زمین‌های بادیه قابل کنترل هستند و پیچیدگی زیادی ندارند.

تغییر تاکتیک داعش در حمله  

به گفته‌ این پژوهشگر، انتقال حملات داعش به داخل شهرها نشان‌دهنده تغییر در تاکتیک‌های این گروه است. همچنین، حملات علیه نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) در شمال شرق سوریه نیز به دلیل کنترل‌های امنیتی دولت در بادیه کاهش یافته است. 

وی ادعا کرد که عملیات اخیر نیروهای امنیتی سوریه علیه داعش نشان‌دهنده ضعف و کاهش قدرت این گروه است و همکاری دولت با نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی در محدود کردن فعالیت داعش نقش کلیدی داشته است.

این در حالی است که یکی از شروط آمریکا برای رفع تحریم‌های سوریه همکاری دولت کنونی در مبارزه با تروریسم، به ویژه داعش است. همچنین، آمریکا از دولت سوریه خواسته کنترل زندان‌های محل نگهداری هزاران زندانی داعش که در حال حاضر تحت نظارت قسد هستند را برعهده بگیرد.

دلایل محدود شدن گسترده عملیات‌های داعش در سوریه 

عرابی عبدالحی تحلیلگر سیاسی می‌گوید که داعش در سوریه عوامل متعددی برای اجرای حملات در اختیار دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها گستردگی منطقه بادیه است، که به این گروه امکان پنهان شدن را می‌دهد.

به گفته‌ی وی، داعش همچنان دارای هسته‌های امنیتی فعال است، اما پس از سقوط نظام اسد با محدودیت‌های قابل توجهی روبه‌رو شده است. مهم‌ترین این محدودیت‌ها از دست دادن دشمن مرکزی است که موجب بسیج تبلیغاتی و مشروعیت دینی گروه می‌شد.

همچنین، تشدید تعقیب امنیتی توسط نیروهای جدید که انعطاف‌پذیری بیشتری در مقابله با داعش دارند، از دیگر موانع این گروه محسوب می‌شود. 

به گفته‌ عرابی، «کاهش حمایت مردمی پس از تجربه تلخ دولت خلافت» و حملات هدفمند علیه سرکرده‌ها و مراکز لجستیکی داعش، امکان اجرای حملات را برای این گروه دشوارتر کرده است.

او تصریح کرد که داعش از حالت انتشار گسترده به وضعیت کمین و فرسایش تغییر مسیر داده است، هرچند تهدید امنیتی در مناطق آسیب‌پذیر و مرزی همچنان پابرجاست.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar