زلنسکی؛ نماد مقاومت دیروز غربیها که «دیکتاتور» از آب درآمد

فارس/ در حالی که با آغاز جنگ اوکراین، رئیسجمهور این کشور ولودومیر زلنسکی به بهانه «ایستادگی در برابر روسیه» به نماد مقاومت برای غربیها تبدیل شده بود، اکنون رسانهها او را «بخشی از مشکل» میدانند و در حال آمادهسازی زمینه خروج زلنسکی از قدرت هستند.
ولودیمیر زلنسکی زمانی ناجی اوکراین معرفی میشد. وی با لابیگری و ارتباطگیری با سران اروپایی، کشورهای غربی را به ارسال توپ و تانک و موشک به جبهههای جنگ اوکراین ترغیب میکرد. اما آن روزها به پایان رسیده است و روزنامه انگلیسی تلگراف روز پنجشنبه در باره او نوشته: «زلنسکی دیگر بخشی از راهحل بحران اوکراین نیست؛ او اکنون بخشی از مشکل است.» پولیتیکو نیز در این باره نوشت که اوکراین «یک دشمن موذی و مخرب دیگر از درون دارد، رهبری نیمه استبدادی خود کشور.» در سال گذشته، زلنسکی از اختیارات ویژه دوران جنگ برای تبعید، تحت تعقیب قرار دادن و زندانی کردن بسیاری از رقبای سیاسی و منتقدانش استفاده کرد. رسانههای مخالف تعطیل شدهاند و هزاران کسبوکار به بهانه ارتباط ادعایی با روسیه، توسط نزدیکان زلنسکی مصادره شدهاند. چند وزیر ارشد اوکراینی به دلیل فساد گسترده برکنار شدهاند، اما تحت پیگرد قرار نگرفتهاند. در این هفته نیز، حزب زلنسکی دستور تصاحب دو نهاد کلیدی مبارزه با فساد را صادر کرد که در حال بررسی صدها مقام دولتی، نمایندگان مجلس و اعضای داخلی اداره ریاستجمهوری بودند. برای اولین بار از آغاز جنگ، خیابانهای کییف شاهد اعتراضات هزاران جوان بوده است. سردبیر کییف ایندپندنت اولگا رودنکو که زمانی از حامیان پرشور زلنسکی بود، نوشته است: «زلنسکی خشم همان اوکراینیهای سرسخت و آزادیخواهی را احساس خواهد کرد که خودش زمانی نماد بینالمللی آنها بود.»
رئیسجمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی یک یهودیزاده است که توانست در سال ۲۰۱۹ با ترفندهای مختلف از جمله دیده شدن به عنوان یک کمدین، در میانه تنشهای کشورش با روسیه بعد از وقایع سال ۲۰۱۴ (که مسکو از آن با عنوان کودتای تحت هدایت غرب یاد میکند)، بر کرسی ریاستجمهوری بنشیند. به نوشته روزنامه تلگراف، حمله زلنسکی به نهادهای مبارزه با فساد، که به نظر میرسد اکنون از آن عقبنشینی کرده «یک اشتباه بزرگ و خودخواسته بود»، آن هم درست زمانی که به نظر میرسید رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ کمی به موضع طرفداری از اوکراین متمایل شده است.
این اقدام نهتنها با واکنش رسانههای روسیه، بلکه همه غربیهایی همراه بود که مخالفت کمکهای نظامی بیشتر به کییف هستند. نماینده جمهوریخواه و از مخالفان سرسخت کمک به اوکراین مارجوری تیلور گرین در توییتی از معترضان خارج از ساختمان ریاستجمهوری در کییف تقدیر کرد و نوشت: «زلنسکی یک دیکتاتور است و از انجام صلح و پایان جنگ خودداری میکند. آفرین به مردم اوکراین! او را از قدرت برکنار کنید!»اقدام زلنسکی با محکومیت اتحادیه اروپا نیز مواجه شد. کمیسر امور توسعه اتحادیه اروپا مارتا کوش در این باره ابراز «نگرانی جدی» کرد و به زلنسکی یادآوری نمود که «حاکمیت قانون در کانون مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا قرار دارد.»دستگاه ضد فساد ملی اوکراین چه اطلاعات افشاگرانهای درباره حلقه نزدیکان زلنسکی داشت؟ هرچه بود، به اندازهای جدی بود که رئیس دفتر ریاستجمهوری آندری یرماک پارلمان را از تعطیلات فراخواند تا در کمتر از ۷۲ ساعت لایحهای برای تعطیلی این نهاد تصویب کند. دوره ریاست زلنسکی رسماً در مه ۲۰۲۴ (بیش از یک سال پیش) به پایان رسید، اما علیرغم درخواستها برای تشکیل یک دولت وحدت ملی، او با استفاده از اختیارات ویژه دوران جنگ همچنان در قدرت مانده است. نماینده مخالف دولت در پارلمان الکسی گونچارنکو میگوید: «در مه ۱۹۴۰، وینستون چرچیل رهبر اپوزیسیون، کلمنت اتلی، را به معاونت خود دعوت کرد و کل پارلمان را در یک دولت متحد کرد. زلنسکی برعکس عمل کرده و با هر وسیله ممکن به قدرت چسبیده است.»
درخواستها برای برگزاری انتخابات جدید، علیرغم ادامه درگیریها، در حال افزایش است. بیش از ۷۰ درصد اوکراینیها معتقدند رهبرانشان از جنگ سود میبرند و خستگی ناشی از نبرد در میان سربازان و غیرنظامیان به شدت احساس میشود.نظرسنجی ماه ژوئن مؤسسه بینالمللی جامعهشناسی کییف نشان داد که ۴۳ درصد پاسخدهندگان حاضرند کنترل عملی بر مناطق اشغالی را رها کنند تا به توافق صلح با مسکو برسند. این از جمله مسائل مورد اختلاف مسکو و کییف بوده و زلنسکی بارها تأکید کرد که حاضر به پذیرش کنترل روسیه بر سرزمینهایی نیست که در طول جنگ از دست داده است.جنگ اوکراین در پی تلاش زلنسکی و دولت او برای عضویت در ائتلاف نظامی ناتو و با حمله روسیه به استانهای شرقی این کشور آغاز شد. اکنون با گذشت بیش از سه سال از درگیریها روسیه کنترل بالغ بر ۲۰ درصد از خاک اوکراین را در اختیار دارد.مذاکرات صلح نیز مثمر ثمر نبوده و دور سوم مذاکرات میان روسیه و اوکراین نیز در حالی دیروز، اول مرداد، به پایان رسید که نماینده روسیه پس از گفتوگوها تأکید کرد مواضع دو کشور همچنان «بسیار دور از هم» است.زلنسکی زمانی به عنوان نماد مقاومت در رسانههای غربی شناخته میشد، اما امروز تلگراف در این باره نوشت: «این روحیه در زمان جنگ قابلدرک است، اما در روابطی که قرار است به صلح بینجامد، جایی ندارد.»
روزنامه انگلیسی افزود که یک رئیسجمهور جدید در اوکراین میتواند نشاندهنده نقطه آغازی دوباره باشد. تلگراف نوشت: «زلنسکی نقشی حماسی در نجات کشورش از نابودی ایفا کرد. اما اکنون خطر تقلید از پیشینیان فاسدش وجود دارد، و او باید برای خیر اوکراین، کنار برود.»