پردهبرداری از رویکرد «بیرحمانه» و «ناعادلانه» غربیها در اوکراین

فارس/ نخستوزیر اسبق غربگرای اوکراین با انتقاد شدید نسبت به اقدامات اروپاییها گفت که آنها نفوذ شدیدی بر نهادهای دولتی و بانکی اوکراین دارند و کشورش به یک «مستعمره بیحقوق» تبدیل شده که در حال از دست دادن حاکمیت خود است.
تنها چند هفته پس از انقلاب رنگی در اوکراین که نتایج انتخابات ریاستجمهوری با پیروزی نامزد متمایل به روسیه را لغو کرد، یولیا تیموشنکو به اولین نخستوزیر زن اوکراین تبدیل شد و این کشور گامی به سوی دوری از روسیه و نزدیکی به غرب برداشت. اما اکنون با گذشت بیست، نگرش او به متحدان غربی کییف سختتر شده است. اگرچه وی همچنان از تلاشهای اوکراین برای پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا کاملاً حمایت میکند، اما از امتناع غرب از پذیرش کییف در ائتلاف نظامی ناتو در سالهای پیش از جنگ تمامعیار با روسیه خشمگین است. تیموشنکو روز یکشنبه در مصاحبه با روزنامه تایمز، غرب را متهم کرده که از جنگ برای «تضعیف» استقلال اوکراین سوءاستفاده نموده، در حالی که اوکراینیها در جنگ گسترده با روسیه تلفات زیادی دادهاند. او در مصاحبهای در دفتر حزبش «میهن» گفت که از آغاز جنگ اوکراین: «کشورهای غربی، با تهدید به قطع وامها، کنترل غیرقابلقبولی بر نهادهای دولتی، بانکهای دولتی و انحصارات اوکراین اعمال کردهاند که حاکمیت این کشور را تضعیف میکند. این رفتار نسبت به ملتی درگیر جنگ، بیرحمانه و ناعادلانه است.» اظهارات او بهجرأت تندترین انتقاد از غرب توسط یک رهبر حزبی اوکراینی از زمان آغاز درگیریها محسوب میشود، جنگی که کییف با کمک تسلیحات آمریکا و اروپا در برابر آن مقاومت کرده است.
استدلال تیموشنکو مبنی بر بهخطر افتادن حاکمیت کییف، عمدتاً مربوط به حضور کارشناسان غربی در گروههای مشورتی در داخل این کشور است که مسئول انتخاب نامزدها برای انتصاب در دادگاه قانون اساسی اوکراین، شورای عالی قضایی، خدمات گمرکی دولتی، دفتر تحقیقات دولتی و دیوان محاسبات و همچنین نهادهای ضد فساد هستند. این کارشناسان غربی، که شامل یک مقام ارشد در دفتر حسابرسی ملی انگلیس نیز میشود، میتوانند با رأی مشترک، نامزدهای احتمالی را وتو کنند و در صورت تساوی آرا، رأی آنها نسبت به کارشناسان اوکراینی وزن بیشتری دارد. بهطور معمول هر کمیسیون شش عضو دارد، سه خارجی و سه اوکراینی. تیموشنکو میگوید چنین نظارت بینالمللی شاید در کشورهایی مانند افغانستان، لیبریا و سیرالئون مناسب باشد، اما نباید در اوکراین دیده شود. نخستوزیر اسبق تشریح کرد: «اوکراین یک دولت شکستخورده نیست...
ما یک ملت اروپایی مستقل هستیم که با شجاعت در برابر تجاوز تمامعیار مقاومت کرده و با اسلحه در دست از ارزشهای اروپا دفاع میکنیم. ما افغانستان نیستیم.» تیموشنکو ماه گذشته نیز اقدام رئیسجمهور زلنسکی برای محدود کردن نهادهای ضد فساد که مورد حمایت غرب هستند را «روزی درخشان» برای اوکراین خواند. اما در حالی که رئیسجمهور کنونی اوکراین ولودومیر زلنسکی این اقدام را برای مقابله با نفوذ ادعایی روسیه ضروری دانست، تیموشنکو آن را گامی دیرهنگام برای محدود کردن کنترل غرب بر نهادهای حیاتی دولتی معرفی کرد که به گفته او بهسرعت اوکراین را به یک «مستعمره بیحقوق» تبدیل میکند. در پی اعتراضات سراسری و عقبنشینی زلنسکی از این طرح، تیموشنکو و همحزبیهایش در رأیگیری هفته گذشته برای بازگرداندن استقلال این نهادها رأی ممتنع دادند.
رئیس کمیته امور خارجه پارلمان اوکراین الکساندر مرژکو ادعای تیموشنکو مبنی بر از دست رفتن حاکمیت کییف را «پوچ» خواند.وی در این باره گفت: «تصمیم به حضور کارشناسان خارجی برخلاف میل اوکراین گرفته نشده است. اوکراین با این تصمیم موافقت کرده است. کشورهای خارجی، مثلاً کشورهای اتحادیه اروپا، به ما پول میدهند و آنها خواهان تضمینهایی هستند که فرآیندهای انتخاب، مثلاً برای قضات، عینی باشد.» تیموشنکو در پاسخ، مرژکو را متهم کرد که میخواهد «ضعف و بیکفایتی» دولت زلنسکی را «پنهان کند». نخستوزیر اسبق افزود: «به ما نگویید که اوکراینیها میتوانند برای صلح در اروپا بمیرند، اما به نوعی شایستگی اداره کشور خود را ندارند. دوستان غربی ما حق نداشتند انتظار داشته باشند که اوکراین در یکی از دشوارترین لحظات تاریخ خود، کمکها یا وامها را با حاکمیت خود جبران کند.» از سوی دیگر، منتقدان میگویند این اظهارات تقریباً مشابه مواضع رئیسجمهور روسیه ولادیمیر پوتین است که بررسی بینالمللی نهادهای دولتی اوکراین را بهعنوان «شاهدی» برای اثبات این ادعا مطرح میکند که این کشور یک «دولت دستنشانده غرب» است که تهدیدی وجودی برای مسکو محسوب میشود. تیموشنکو این ادعا که سخنانش به نفع روسیه تمام میشود را رد نموده و گفت که اقدامات غرب به تبلیغات کرملین دامن زده است و «دوستان غربی ما نباید به پوتین بهانه بدهند که چنین حرفی بزند.»
از سوی دیگر، تیموشنکو معتقد است که تصمیم ناتو برای ارائه ندادن یک برنامه راهحل روشن به کییف برای عضویت، یک «اشتباه مهلک و فاجعهبار» بود که در نهایت مسکو را به حمله به اوکراین تشویق کرد. وی در این باره گفت: «رهبران (غربی) که علیه اعطای برنامه اقدام عضویت به اوکراین رأی دادند نیز در قبال جنگ امروز، جانهای از دسترفته و ویرانی شهرها و روستاهای اوکراین و رنج میلیونها نفر، مسئول هستند.» ناتو هنوز راهی برای عضویت اوکراین ارائه نکرده است و رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ امسال گفت که با ادعای روسیه مبنی بر اینکه گسترش ناتو به شرق، تهدیدی برای امنیت ملی این کشور است، همدردی میکند. او در فوریه گفت که پیوستن اوکراین به ناتو «رخ نخواهد داد.»