نخست‌وزیر گرجستان «دولت پنهان» را متهم کرد

تسنيم

بروزرسانی 1404/05/18 - 18:57

نخست‌وزیر گرجستان «دولت پنهان» را متهم کرد

تسنیم/ در هفدهمین سالگرد جنگ اوت ۲۰۰۸، نخست‌وزیر گرجستان در اقدامی جنجالی، دولت وقت به ریاست میخائیل ساکاشویلی را به «خیانت» و آغاز جنگ به دستور یک «دولت پنهان» متهم کرد. این اظهارات با استقبال فوری مسکو مواجه شده است.

در هفدهمین سالگرد جنگ اوت 2008، ایراکلی کوباخیدزه، نخست‌وزیر گرجستان، بار دیگر ادعای خود مبنی بر اینکه جنگ توسط میخائیل ساکاشویلی، رئیس‌جمهور وقت، تحریک شده بود را تکرار کرد، اما این بار با افزودن لایه‌ای جدید، مدعی شد که «دولت پنهان» به ساکاشویلی دستور این کار را داده بود.
کوباخیدزه که به طور مرتب از اصطلاح «دولت پنهان» برای اشاره به نیروهای مرموزی که ظاهراً به دنبال بی‌ثبات کردن گرجستان هستند استفاده می‌کند، از توضیح اینکه این نهاد چیست یا چه کسانی را شامل می‌شود، خودداری کرده است.
نخست‌وزیر گرجستان: جنگ 2008یک «خیانت» به دستور «دولت پنهان» بود
کوباخیدزه روز پنجشنبه در پاسخ به خبرنگاران با پوزخندی گفت: «از ترامپ بپرسید دولت پنهان کیست.» این اشاره به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در حالی است که حزب حاکم «رویای گرجستان» اغلب از او به عنوان منبع مشروعیت‌بخشی برای پیام‌ها و سیاست‌های خود یاد می‌کند. ترامپ و دیگر اعضای حزب جمهوری‌خواه نیز به کرات از این اصطلاح برای اشاره به بوروکرات‌ها و کارمندان دولتی استفاده کرده‌اند که متهم به تلاش برای تضعیف دستور کار محافظه‌کاران هستند.
انتقادات کوباخیدزه از دولت «جنبش اتحاد ملی» (UNM) به رهبری ساکاشویلی (2003-2012) در صفحه فیس‌بوک دولت گرجستان نیز بازتاب یافت.
کوباخیدزه در جریان بازدید از قبرستان موخاتگوردی، محل دفن سربازان گرجی کشته‌شده در جنگ، گفت: «8 اوت یک تاریخ غم‌انگیز است؛ این یک ماجراجویی وخیم و خیانتی بود که توسط دولت وقت انجام شد.»
وی با کنایه به ادعای حزب حاکم مبنی بر اینکه دولت ساکاشویلی تحت دستور نیروهای خارجی عمل می‌کرد، افزود: «این روز به ما لزوم اداره کشور توسط یک دولت مستقل را یادآوری می‌کند؛ دولتی که بر اساس منافع ملی خود عمل کند، نه تحت هدایت قدرت‌های خارجی.»
ایراکلی چیکووانی، وزیر دفاع گرجستان، نیز با تکرار مواضع کوباخیدزه اظهار داشت: «متأسفانه گرجستان یک دولت خائن و ماجراجو داشت.»
این در حالی است که یک خبرنگار چندین بار به چیکووانی یادآوری کرد که خود او عضو دولت ساکاشویلی بوده و سمت‌های مختلفی در امور خارجه داشته است.
چیکووانی در پاسخ ضمن تأیید اینکه در آن زمان یک دیپلمات بوده، تأکید کرد که «در راستای بهترین منافع کشور» عمل کرده است.
جنگ روایت‌ها در تفلیس و اعتراضات داخلی با شعار «روسیه جنگ را آغاز کرد!»
مقصر دانستن دولت قبلی در تحریک جنگ اوت 2008، نقطه مرکزی فعالیت کمیسیون پارلمانی گرجستان است که توسط حزب «رویای گرجستان» برای تحقیق درباره اپوزیسیون در فوریه سال جاری تأسیس شد. این کمیسیون اخیراً کار خود را به پایان رسانده و وعده داده است که یافته‌های خود را در ماه سپتامبر منتشر کند. این اقدام با اعتراض منتقدان دولت مواجه شد که معتقدند لفاظی‌های حزب حاکم، مسئولیت روسیه در جنگ را کمرنگ می‌کند.
مواضع حزب «رویای گرجستان» در مورد جنگ حتی پیش از تشکیل این کمیسیون نیز کاملاً شناخته‌شده بود. این حزب بارها ساکاشویلی و حزب او را به شروع جنگ متهم کرده است.
کوباخیدزه در سپتامبر 2024 گفته بود: «گرجستان جنگ را شروع نکرد؛ در سال 2008، ساکاشویلی در انتخابات ریاست‌جمهوری تقلب کرد و پس از آن، رژیم نامشروع ساکاشویلی جنگ را در ماه اوت آغاز کرد.»
با این حال، ادعا‌های حزب حاکم به مرور زمان تندتر شده است. در سال 2018، کوباخیدزه ضمن انتقاد از دولت ساکاشویلی، گفته بود: «در سال 2008، البته طرفی که جنگ را آغاز کرد، یعنی متجاوز، فدراسیون روسیه بود و همه چیز طبق سناریوی روسیه پیش رفت.»
در واکنش به اظهارات اخیر دولت گرجستان، جنبش مدنی «اتحاد» روز جمعه تجمعی را در مقابل ساختمان دولت گرجستان در تفلیس با شعار «روسیه جنگ را آغاز کرد!» برگزار کرد.
واکنش‌های بین‌المللی؛ استقبال مسکو از «اعترافات تفلیس»
در هفدهمین سالگرد جنگ، متحدان سنتی گرجستان و همچنین روسیه بیانیه‌هایی صادر کردند. سفارت آمریکا با مردم گرجستان ابراز همبستگی و بر تعهد خود به حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور تأکید کرد. اتحادیه اروپا نیز به نوبه خود، به رسمیت شناختن آبخازیا و اوستیای جنوبی توسط روسیه را محکوم و حضور مداوم نیروهای روسی را نقض قوانین بین‌المللی خواند.
وزارت خارجه اوکراین نیز اعلام کرد که جنگ 2008 «اولین جلوه بزرگ سیاست امپریالیستی جدید کرملین بود که سیگنال روشنی از تمایل آن به تغییر اجباری مرزها و تضعیف ثبات در منطقه ارسال کرد.»
در مقابل، وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «از جمله اولویت‌های اصلی در فرآیند مذاکرات، انعقاد یک توافقنامه الزام‌آور حقوقی در مورد عدم استفاده گرجستان از زور علیه آبخازیا و اوستیای جنوبی است.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی این وزارتخانه، با اشاره به «اعترافات علنی مقامات گرجستان» درباره «حقیقت تجاوزی که توسط ساکاشویلی علیه اوستیای جنوبی انجام شد»، گفت: «مهم است که این افشاگری‌های رهبری گرجستان در رویکردهای تفلیس برای ایجاد روابط با سوخومی و تسخینوالی تعیین‌کننده باشد و به اقدامات عملی مشخص تبدیل شود.»
این در حالی است که دادگاه حقوق بشر اروپا در سال 2021 حکم داد که روسیه پس از جنگ اوت 2008، «کنترل مؤثر» بر آبخازیا و اوستیای جنوبی داشته و مسکو را به دلیل نقض چندین ماده از کنوانسیون اروپایی حقوق بشر در ارتباط با این جنگ، مقصر شناخته بود؛ حکمی که در تضاد آشکار با روایت جدید دولت گرجستان قرار دارد.