شکست دوباره اپوزیسیون ارمنستان در برکناری پاشینیان

تسنیم/پارلمان ارمنستان با رأی قاطع ائتلاف حاکم، طرح استیضاح نیکول پاشینیان، نخستوزیر این کشور را که توسط فراکسیون مخالف «افتخار دارم» ارائه شده بود، رد کرد. این طرح با 48 رأی مخالف در برابر 24 رأی موافق، حتی موفق به ورود به دستور کار صحن علنی نشد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، پارلمان ارمنستان با 48 رأی مخالف، 24 رأی موافق و 2 رأی ممتنع، ابتکار فراکسیون مخالف «افتخار دارم» را رد کرد. این فراکسیون به رهبری سرژ سارگسیان، رئیسجمهور سوم، طرح عدم اعتماد به نیکول پاشینیان، نخستوزیر را ارائه کرده بود. با این حال، این طرح حتی در دستور کار جلسات نیز گنجانده نشد.
ائتلاف حاکم: طرح استیضاح «مرده متولد شده» و «شعبدهبازی» است
هایک کنجوریان، رهبر فراکسیون حاکم «پیمان مدنی» اعلام کرد: «پیمان مدنی به این بیانیه که از ابتدا مرده متولد شده بود و همچنین به سایر طرحهای استیضاح که ممکن است با مظاهر گوناگون، چه در قالب متن بیانیه یا هر شعبدهبازی دیگری در دستور کار مجلس قرار گیرد، رأی مخالف خواهد داد.»
ولادیمیر واردانیان، یکی دیگر از نمایندگان حاکم، این طرح را مجموعهای از «قضاوتهای سیاسی متناقض» توصیف کرد و این سؤال را مطرح کرد که یک نیروی سیاسی که ماهها قبل از انتخابات تلاش میکند تمام منابع خود را بر روی فرآیندی متمرکز کند که «مطلقاً هیچ نتیجهای نمیتواند به همراه داشته باشد»، چه هدفی را میتواند دنبال کند؟
مسئله این است که آرای دو فراکسیون مخالف پارلمان برای اعلام عدم اعتماد به نخستوزیر کافی نیست. حتی اگر پیشنویس این بیانیه در دستور کار جلسات قرار میگرفت، برای تصویب آن به 54 رأی نمایندگان نیاز بود. فراکسیون «افتخار دارم» 6 نماینده و فراکسیون «هایاستان» به رهبری روبرت کوچاریان، رئیسجمهور دوم، 28 نماینده دارد. هیچ یک از نمایندگان فراکسیون حاکم اعلام نکردهاند که آماده پیوستن به روند استیضاح هستند.
اتهامات مخالفان: از «بحران ملی» و «از دست دادن قرهباغ» تا «امتیازدهی یکجانبه»
مخالفان پیشنویس بیانیه «درباره عدم اعتماد به نخستوزیر بر اساس بحران ملی و ناکامی دولت» را در اواسط سپتامبر به مجلس ارائه کرده بودند. کمیسیون دائمی امور دولتی و حقوقی پس از حدود 3 ساعت بحث، نظر منفی خود را در مورد این طرح اعلام کرد.
مخالفان پاشینیان را به کدام ناکامیها متهم میکنند؟ بر اساس طرح ارائه شده توسط مخالفان، فعالیت دولت تحت رهبری پاشینیان منجر به بحران سیستمی در تمام سطوح مدیریت دولتی شده است. در میان «عواقب فاجعهبار» سیاستهای اتخاذ شده توسط حزب حاکم، به تضعیف سیستم امنیت ملی، از دست دادن آرتساخ (قرهباغ کوهستانی)، مسئله اسرای جنگی و رهبری سابق نظامی-سیاسی قرهباغ، خدشهدار شدن تمامیت ارضی ارمنستان، شکست دستور کار به رسمیت شناختن بینالمللی نسلکشی ارامنه و غیره اشاره شده است.
در میان مشکلات مربوط به سیاست خارجی، فراکسیون «افتخار دارم»، «امتیازات یکجانبه» به آذربایجان و وخامت روابط با «متحدان استراتژیک سنتی» (اشاره به روسیه) را به نیروی حاکم نسبت داده است.
نویسندگان این طرح خاطرنشان کردهاند: «تمام این شکست جامع، نتیجه سیاستها و تصمیمات فردی نیکول پاشینیان است. ما اعلام میکنیم که پاشینیان به طور برگشتناپذیری مشروعیت خود برای حکومت را از دست داده است. ادامه تصدی او تهدیدی وجودی برای جمهوری ارمنستان است.»
آنها تأکید کردند که تنها راهحل قانون اساسی برای وضعیت ایجاد شده، روند اعلام عدم اعتماد به نخستوزیر توسط مجلس ملی است و پیشنهاد کردند گامهای زیر برداشته شود:
1. تحکیم نمایندگان حول ایده عدم اعتماد به نخستوزیر.
2. تشکیل دولت انتقالی وحدت ملی که اولویتهای آن باید شامل موارد زیر باشد:
تثبیت وضعیت امنیت ملی. احیای حاکمیت قانون، آزادی همه «زندانیان سیاسی» و تضمین آزادیهای دموکراتیک. احیای فضای همبستگی عمومی. سازماندهی انتخابات پارلمانی آزاد، عادلانه و رقابتی. توقف کاهش اعتبار بینالمللی ارمنستان. مصون نگه داشتن کشور از شوکهای اقتصادی. پیشبرد مسئله بازگشت اسرای جنگی و رهبری نظامی-سیاسی آرتساخ در مجامع بینالمللی.
اپوزیسیون: استیضاح تنها ابزار است؛ موفقیت آن به «مبارزه خیابانی» بستگی دارد
هایک مامیجانیان، رهبر فراکسیون «افتخار دارم»، از تریبون پارلمان این موضوع را اعلام کرد. وی پیش از رأیگیری خاطرنشان کرد که در حال حاضر 34 امضای نمایندگان پای برگه استیضاح پاشینیان وجود دارد. این در حالی است که برای گنجاندن این موضوع در دستور کار جلسات، به 36 رأی نیاز است.
وی گفت: «نیروی اصلی استیضاح و مهمترین ضامن موفقیت آن، انسجام گسترده عمومی از طریق مبارزه خیابانی است. این روند به شکل دیگری نمیتواند اتفاق بیفتد.»
این نماینده مخالف، با این حال، چیزی در مورد مبارزه خیابانی اعلام نکرد. او فقط گفت که اجماعی میان نیروهای پارلمانی و غیرپارلمانی حول دستور کار برکناری نخستوزیر وجود دارد.
چالش اپوزیسیون برای اجماع؛ نمایندگان جدا شده از ائتلاف حاکم رأی ممتنع دادند
آیا اجماعی در میان مخالفان وجود دارد؟ دیگر نیروی مخالف در پارلمان، فراکسیون «هایاستان»، حمایت کامل خود را از این طرح اعلام کرده است. آرتسویک میناسیان، دبیر این فراکسیون، اعلام کرد که در این طرح تمام دلایل برای «به خانه فرستادن این دولت» وجود دارد.
هایک مامیجانیان، نماینده «افتخار دارم»، اطلاع داد که هفته گذشته در مورد این موضوع با هویک آقازاریان و هاکوب آصلانیان، نمایندگانی که از فراکسیون «پیمان مدنی» خارج شدهاند، گفتگو کردهاند. به گفته وی، این نمایندگان گفتهاند که مانع روند استیضاح نخواهند شد.
خود آقازاریان نیز بیانیه مشابهی را بیان کرد. با این حال، او و هاکوب آصلانیان از این طرح حمایت نکردند و رأی ممتنع دادند.
هویک آقازاریان توضیح داد: «گفتهام که ما این بحث و به طور کلی تحولات را خراب نخواهیم کرد. اما سؤالات زیادی برای بحث داریم، راه مشخصی برای طی کردن داریم. برخی مسائل باید روشن شود، بنابراین، در حال حاضر رأی ممتنع خواهیم داد.»
جدال لفظی در پارلمان؛ روبینیان: برای انحلال حزب «جمهوریخواه» آماده گفتگو هستیم
روبن روبینیان، نایبرئیس پارلمان، به تماسهای میان اعضای سابق حزب حاکم و مخالفان واکنش تندی نشان داد.
روبینیان از جای خود فریاد زد: «آفرین به هویک آقازاریان و هاکوب آصلانیان» و افزود: «بسیار خوشحالیم که دیدار میکنید و صحبت میکنید.»
هایک مامیجانیان، رهبر فراکسیون «افتخار دارم»، از او خواست نگران این دیدارها نباشد و تأکید کرد: «نوبت دیدار با شما هم خواهد رسید.»
روبینیان پاسخ داد که «با کمال میل دیدار خواهد کرد»، اما تنها «پیرامون دستور کار انحلال خودخواسته حزب "جمهوریخواه"».
این اولین تلاش نافرجام برای استیضاح نبود
فراکسیون «افتخار دارم» مجلس ملی ارمنستان در ژوئن 2025 نیز روند عدم اعتماد به نخستوزیر پاشینیان را آغاز کرده بود و داویت هامبارتسومیان، شهردار ماسیس را به عنوان نامزد نخستوزیری معرفی کرد. در آن زمان، تنها 6 نماینده فراکسیون «افتخار دارم» برگه مربوطه را امضا کردند و 36 امضای لازم برای آغاز روند استیضاح در پارلمان جمعآوری نشد.
در همان دوره زمانی، هویک آقازاریان و هاکوب آصلانیان، نمایندگان مستقل مجلس (جدا شده از حزب حاکم)، نیز روند استیضاح نخستوزیر را آغاز کرده و ادمون ماروکیان، رهبر حزب «ارمنستان روشن» را به عنوان نامزد نخستوزیری معرفی کردند. با این حال، آنها حمایت نمایندگان مخالف (فراکسیونهای سارگسیان و کوچاریان) را به دست نیاوردند.
فراکسیون «هایاستان» تنها در اواخر سپتامبر 2025 اعلام کرد که آماده است به ابتکار «افتخار دارم» برای عدم اعتماد به نخستوزیر بپیوندد و امضای 28 نماینده خود را ارائه دهد.