کابوس تازه تل‌آویو؛ شبه جزیره سینا

فارس/ افزایش تحرکات نظامی مصر در شبه‌جزیره سیناء، بار دیگر نگرانی محافل امنیتی و رسانه‌ای اسرائیل را برانگیخته و بحث بازنگری در توافق کمپ دیوید را به صدر تحلیل‌ها برده است.

در ماه‌های اخیر، رسانه‌های اسرائیلی به دفعات تحرکات نظامی مصر در شبه‌جزیره سیناء را مورد توجه قرار داده‌اند. این گزارش‌ها غالباً با لحنی هشدارآمیز خطاب به مقامات تل‌آویو نگارش شده و از یک نگرانی بزرگ در محافل این رژیم در قبال تحولات این منطقه حکایت دارد. به‌عنوان نمونه‌ای متاخر، وب‌سایت «ناتسیو» روز یکشنبه گذشته با اشاره به تحرکات نظامی مصر، احتمال داد که قاهره در حال بازنگری در پیمان صلح خود با اسرائیل باشد. این وب‌سایت نوک پیکان حملات خود را متوجه دولت بنیامین نتانیاهو کرد و نوشت: «مقامات اسرائیلی به این تحرکات بی‌توجه‌اند و صرفاً منافع سیاسی زودگذر خود را در نظر می‌گیرند.» اما حقیقت این ماجرا چیست و ماهیت تحرکات نظامی مصر در سیناء را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟

---

بازار

---

ریشه‌های استراتژیک سیناء در معاهده کمپ دیوید

شبه‌جزیره سیناء، منطقه‌ای استراتژیک در شمال شرقی مصر، همواره نقطه کانونی در روابط قاهره و تل‌آویو بوده است. بر اساس توافق کمپ دیوید (۱۹۷۸) که به معاهده صلح (سازش) مصر و اسرائیل در سال ۱۹۷۹ انجامید، این منطقه به‌عنوان یک «منطقه غیرنظامی‌شده» تعریف شد. این معاهده سیناء را به چهار ناحیه تقسیم کرد:• ناحیه A (نزدیک کانال سوئز): مصر مجاز به استقرار نیروی محدود است.• ناحیه B: محدودیت‌های استقرار بیشتر است.• ناحیه C (نزدیک مرز اسرائیل): تنها نیروهای پلیس مصری مجاز به حضورند.• ناحیه D: نیروهای بین‌المللی بر آن نظارت می‌کنند. مطابق توافق، هرگونه استقرار نظامی سنگین یا افزایش نیروها در سیناء نیازمند هماهنگی و موافقت اسرائیل است.

تشدید نگرانی‌ها پس از «طوفان‌الاقصی»

گزارش‌های تحلیلی و رسانه‌ای اسرائیل پیرامون استقرار نظامی مصر در سیناء، اگرچه پیشینه‌ای طولانی دارد، اما پس از عملیات ۷ اکتبر (طوفان‌الاقصی) و آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، شدت گرفته است. بر اساس گزارش‌هایی از منابع اسرائیلی مانند روزنامه تایمز اسرائیل، تل‌آویو از واشنگتن خواسته است تا قاهره را برای کاهش نیروهایش در سیناء تحت فشار قرار دهد. این گزارش‌ها همچنین از ساخت تأسیسات زیرزمینی توسط مصر برای ذخیره موشک‌ها حکایت دارند. افزایش حجم این گزارش‌ها به‌ویژه پس از جنگ غزه چشمگیر بوده است. به‌عنوان مثال در مارس ۲۰۲۵ مؤسسه مطالعات امنیت داخلی اسرائیل (INSS) گزارشی منتشر کرد که حضور گسترده نظامی مصر را بررسی می‌کرد و اشاره داشت که اگرچه مصر و اسرائیل از سال ۲۰۱۵ برای مبارزه با داعش توافق‌هایی برای افزایش نیروها داشتند، اما اخیراً این حضور فراتر از توافقات رفته است. در مارس ۲۰۲۵ نیز کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد که مصر حدود ۴۰۰۰۰ سرباز به همراه ادوات زرهی به شمال سیناء اعزام کرده است. این گزارش‌ها اغلب با نگرانی‌های امنیتی همراه است و ادعا می‌شود که استقرار بدون هماهنگی کامل انجام شده است. وب‌سایت میدل ایست آی نیز از نگرانی عمیق مقامات اسرائیلی از زیرساخت‌های نظامی مصر در سیناء خبر داده و آن را نقطه تنش عمده‌ای در روابط دو طرف دانسته است. همچنین، به عقیده اندیشکده استراتفور اعزام ۴۰۰۰۰ سرباز مصری به نزدیکی نوار غزه، بخشی از استراتژی مصر برای جلوگیری از جابه‌جایی فلسطینی‌ها به سیناء است. الگوی ثابت این رسانه‌ها، حاکی از یک نگرانی مداوم در تل‌آویو است که ریشه در ترس از تغییر تعادل قدرت در منطقه دارد.

واکنش مقامات و تحلیلگران اسرائیلی

مقامات اسرائیلی واکنش‌های شدیدی به استقرار نظامی مصر در سیناء نشان داده‌اند. بنیامین نتانیاهو دو ماه پیش در سپتامبر ۲۰۲۵ از دولت ترامپ خواست تا مصر را برای کاهش نیروهایش در سیناء تحت فشار قرار دهد. طبق گزارش آکسیوس، نتانیاهو این موضوع را در دیدار با مقامات آمریکایی مطرح کرد و تاکید کرد که زیرساخت‌های نظامی مصر در سیناء، نقطه تنش عمده‌ای شده است. یک مقام اسرائیلی به آکسیوس گفت: «آنچه مصری‌ها در سیناء انجام می‌دهند بسیار جدی است و ما بسیار نگران هستیم». دیگر مقامات نیز نگرانی‌های مشابهی ابراز کرده‌اند. در سپتامبر ۲۰۲۵، مقامات اسرائیلی به میدل ایست آی گفتند که استقرار ادوات نظامی مصر در سیناء، روابط دو طرف را تحت تاثیر قرار داده و اسرائیل را وادار به درخواست کمک از آمریکا کرده است. در مارس ۲۰۲۵، یک مقام اسرائیلی هشدار داد که نظامی‌گری مصر در سیناء، نقض معاهده صلح است. در مجموع به نوشته موسسه مطالعات امنیت داخلی اسرائیل، حضور نظامی مصر در سیناء، سوالات مکرری در اسرائیل ایجاد کرده و ممکن است به دلیل نگرانی از جابجایی فلسطینی‌ها به سیناء باشد. ماه گذشته نیز موسسه مطالعات استراتژیک جروزالم (JISS) تحلیل کرد که مصر سال‌هاست که نیروهایش را در سیناء افزایش می‌دهد و این چالش رو به رشدی برای تل‌آویو است. عمده تحلیل‌های دیگر نیز از نگرانی عمیق اسرائیل از تغییر تعادل استراتژیک در روابط دو طرف حکایت دارند.

ارتش مصر چه ادواتی در سیناء مستقر کرده است؟

ارتش مصر از سال ۲۰۲۳ به بعد، تجهیزات متنوعی در شبه‌جزیره سیناء مستقر کرده است. بر اساس گزارش‌ها در نوامبر ۲۰۲۳، مصر تانک‌های ام-60 پاتون و نفربرهای YPR-765 را نزدیک گذرگاه رفح مستقر کرد. دو ماه بعد در فوریه ۲۰۲۵، منابع رسانه‌ای گزارش دادند که مصر تونل‌های ذخیره بزرگ برای سوخت و تجهیزات استراتژیک ساخته است. در اوت ۲۰۲۵ حجم این نیروها به شدت افزایش پیدا کرد و حدود ۴۰۰۰۰ سرباز همراه با وسایل زرهی، سیستم‌های دفاع هوایی، نیروهای ویژه و تانک‌های M60 به شهرهای رفح و شیخ زوید اعزام شدند. یک ماه بعد در سپتامبر ۲۰۲۵، گزارش شد که مصر سیستم دفاع هوایی بلندبرد چینی HQ-9B را در سیناء مستقر کرده، که می‌تواند تعادل با اسرائیل را تغییر دهد. این اقدام مصر موجب انتشار دهها گزارش در رسانه‌های اسرائیلی شد.همچنین، لشکرهای زرهی، نیروهای ویژه، سیستم‌های پیشرفته دفاع هوایی و جت‌های جنگنده به پایگاه‌های توسعه یافته و مدرن‌شده در سیناء منتقل شده‌اند.

ماهیت تحرکات مصر

اگرچه افزایش حضور نظامی مصر در سیناء پیش از ۷ اکتبر نیز در جریان بود، اما پس از این تاریخ، عمدتاً به دلیل نگرانی از متشنج شدن مناطق مرزی و ممانعت از ورود صدها هزار آواره فلسطینی به خاک مصر، شتاب بیشتری گرفت. قاهره، گسیل حجم زیادی از آوارگان فلسطینی را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌داند. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، دست‌کم در دو نوبت، کوچ اجباری ساکنان غزه به مصر را «اعلام جنگ» علیه این کشور خواند. ادامه این شرایط ممکن است در بلندمدت، مصر را مجاب کند که در برخی بندهای توافق کمپ دیوید، به‌ویژه در بخش مربوط به نوع چینش نظامی در صحرای سیناء، خواستار تغییراتی شود.
در شرایط کنونی، چشم‌انداز اقدام مصر پیچیده است. حفظ نیروها توسط قاهره می‌تواند به اقدامات دیپلماتیک یا نظامی از سوی اسرائیل منجر شود که تنش‌ها را افزایش خواهد داد. با این حال، هماهنگی‌های امنیتی همچنان ادامه دارد و این امکان وجود دارد که به توافقات جدیدی بینجامد.

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله