سرمقاله سازندگی/ پاسداشت حق حیات

روزنامه سازندگی/ «پاسداشت حق حیات» عنوان یادداشت روز در روزنامه سازندگی به قلم صالح نقرهکار است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
همه حقهای بنیادین و آزادیهای اساسی شهروندان، محتاج صیانت و مراقبت و پرستاری و پردازش هستند. دولتها در قبال حقهای بنیادین و آزادیهای اساسی باید چند حرکت را مدنظر داشته باشند: اول شناسایی، دوم آموزش، سوم تدریج، چهارم احقاق و اجرا، پنجم احترام و تکریم، ششم تضمین و هفتم دیدهبانی و نظارت. در مورد حق حیات از آنجا که مبرمترین، ضروریترین و مهمترین حقهای بشری است باید ضمانت اجراهای موثر و بازدارندهای مدنظر قرار بگیرد. حق حیات، یکی از مهمترین مولفههای خرسندی و خجستگی شهروندان در حوزه عمومی است و شایستگی استیفای این حق و بهروزی در استیفای حق حیات، یکی از معیارهای فلاحت فرد در جامعه قلمداد میشود. این استیفای حق، محتاج یک سلسله تضمینها و تدارک یکسری اقدامات برای پایش و حمایت و نظارت است. ازجمله آنها، مراقبت از حق بر امنیت و صیانت از حق حیات است؛ به این معنا که کشورها در مقام سیاستگذاری، برنامهریزی و تنظیمگری، سعی میکنند حق حیات را مورد حمایت و صیانت و مراقبت قرار دهند و کیفیت حق حیات را، چه از نظر میزان دوره حیات شهروندان و چه از نظر مولفهها و شاخصهای ارتقای کیفیت حیات شهروندان، مدنظر داشته باشند. در کشور ما، اقدامات قابل توجهی برای صیانت و حمایت از حق حیات، هم در طول حیات و هم در عرض حیات مورد توجه قرار گرفته. ولی گاهی مجموعهای از بیتوجهیها یا ترک فعلها یا فقدان نظارتها و ضمانتها سبب شده که حق حیات در مواقعی دچار آسیب شود. ما به یک بازبینی و بازنگری در زمینه حمایت از حق حیات نیاز داریم؛ چراکه بسیاری از مسائلی که برای کشور ما در حوزههای مختلف اتفاق میافتد، نشأت گرفته از بیتوجهی به اهمیت حق حیات برای همه شهروندان است؛ آلودگیهای زیستمحیطی، مسائل مرتبط با بحران آب، مساله ریزگردها، تصادفات جادهای، فقدان ایمنی در موضع کار برای شهروندان، همه اینها میتواند زمینههایی باشد که حق حیات در کشور ما مورد تکریم و توجه سزاوار قرار نمیگیرد. همین موضوع تصادفات جادهای و آلودگی هوا را در نظر بگیرید؛ چقدر به صورت ناروا زمینه وفات یا صدمه به حق حیات شهروندان، یا حتی کیفیت حق حیات شهروندان را دچار چالش میکند. ما باید به یک وضعیت پایدار در زمینه صیانت، ضمانت و حمایت از حق حیات برسیم تا چالشها در برابر شهروندان ما در زمینه صیانت از حق حیات به حداقل ممکن برسد. پاسداشت هر حقی شاخصهایی برای اجرا و تحقق دارد و توجه به این شاخصها باعث میشود ما زمینه مناسبی را برای حمایت از حقهای شهروندانمان فراهم کنیم. گاهی حتی تامین نظام حقوقی بیمه در مورد حق حیات اعم از بیمههای مرتبط با کار، بیمههای مرتبط با حمایت از شهروندان در معرض خطر یا کارهای دشوار و زیانآور میتواند، زمینهای برای صیانت از حق حیات شود؛ نظامهای کنترلی، پیمایشی، نظارتی و دیدهبانی همه اینها میتواند موثر تلقی شود. نرخ مرگومیر ناشی از تصادفات یا فقدان ایمنی در کار در کشور ما بهگونهای است که چالش حق حیات را یادآوری میکند و گواهی میدهد که باید ضمانتهای بازدارنده و اقدامات اثربخش و برنامهریزیهای قابل توجهی در راستای حمایت شهروندان، مدنظر سیاستگذاران عمومی ما در راستای استیفا و احیای حق حیات شهروندان به صورت فراگیر و تبعیضناپذیر فراهم شود.