سرمقاله شرق/ آیا فقط دولتی‌ها کارشناسان مصلح‌اند

شرق/ «آیا فقط دولتی‌ها کارشناسان مصلح‌اند» عنوان یادداشت روز در روزنامه شرق به قلم کامبیز نوروزی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

آقای پزشکیان از تبلیغات انتخاباتی تا امروز بارها بر استفاده از کارشناسان در تمام بخش‌های دولت تأکیدهای فراوان داشته است. اما آیا واقعا ایشان چنین کرده است؟ آقای رئیس‌جمهور تا چه اندازه و چگونه و از چه کارشناسانی در مسائل مبتلابه کشور و بحران‌های متعددی که گریبان‌ ما‌ را گرفته استفاده کرده است؟

 در دستگاه‌های مختلف دولتی کارشناسان متعددی حضور دارند. نظرات این دسته از کارشناسان در جریان محدودیت‌ها و ملاحظات و منافع متعدد ناشی از مناسبات سیاسی و اداری سلسله‌مراتب بلندی را طی می‌کنند تا احیانا به مرحله تصمیم‌گیری برسند. در بسیار از موارد هم نظرات کارشناسی در میان راه گیر کرده و به بایگانی سپرده می‌شوند.

---

بازار

---

اما آیا توانایی کارشناسی کشور محدود به همین تعداد کارشناسان و کارکنان دولت است؟ آیا فقط صاحب‌منصبان مستخدم دولت‌ هستند که کارشناسان مصلح‌اند؟

گروه بسیار بزرگ‌تری از آنان که در دستگاه‌های دولتی در رده‌های مختلف کارشناسی فعالیت می‌کنند وجود دارد که به‌عنوان متخصصان رشته‌های مختلف به ایران و نظام و حل مسائل کشور می‌اندیشند. بسیاری از این افراد نظرات، تحلیل‌ها و دیدگاه‌های خود را بدون هیچ چشمداشتی در رسانه‌های مختلف کشور منتشر می‌کنند؛ این مباحث در نظام فکری آقای پزشکیان و همکاران ایشان در نهاد ریاست‌جمهوری و وزارتخانه‌ها چه جایی دارند؟

مروری بر ادبیات کارشناسی‌ که در رسانه‌ها، همایش‌ها و سخنرانی‌ها مطرح می‌شوند و مقایسه آنها با عملکرد دولت به‌خوبی حکایت از آن دارد که فاصله‌ای عمیق بین کارشناسان جامعه مدنی و الگوهای فکری حاکم بر دولت وجود دارد. اگر دولت رابطه‌ای فعال و مؤثر با متخصصان مستقل داشت و دیدگاه‌ها و تحلیل‌های آنها را در نظام تصمیم‌گیری خود وارد می‌کرد، بی‌شک چنین فاصله عمیق و گسترده‌ای پیش نمی‌آمد. در اقتصاد، روابط بین‌الملل، امور اجتماعی، امور آموزشی، امور فرهنگی، امور رسانه‌ای، مبارزه با فساد و خیلی چیزهای دیگر در سطح جامعه مدنی توسط استادان دانشگاه، نویسندگان تخصصی و سایر کارشناسان انتقادهای فراوانی به طرح‌ها، برنامه‌ها و عملکرد دولت مطرح می‌شود، کسی این انتقادها را می‌شنود؟

گویی دولت فقط خود و اعضای خود را کارشناس و مصلح می‌داند. در عمل این همه متخصص مستقل غیردولتی که نگران کشور و نظام‌اند و اندیشه خود را منتشر می‌کنند، کارشناسان مصلح حساب نمی‌شوند؟

غیر از جلسه‌های نمایشی که مثلا فلان مقام با چند استاد و صاحب‌نظر می‌گذارد و چند دقیقه‌ای هرکدام چیزی می‌گویند، چه ارتباط سیستماتیک، منظم و مؤثری بین انجمن‌ها و سازمان‌های صنفی تخصصی و متخصصان و کارشناسان با دولت وجود دارد؟

انتقادهای گسترده‌ای که در عرصه عمومی توسط متخصصان و سازمان‌های صنفی و حرفه‌ای نسبت به عملکرد نظام سیاسی، از‌جمله دولت مطرح می‌شود، حکایت از این دارد که تقریبا ارتباطی بین دولت و کارشناسان مستقل نیست. دولت با همان توهم قدیمی دانای کل درها را به روی خود بسته است و کسی را به درون راه نمی‌دهد. عدم موفقیت برنامه‌ها، این پند را به آنها نمی‌دهد که «ده بار از آن راه بدان خانه برفتید/ یک بار از این خانه بر این بام برآیید». آقای پزشکیان وقتی از کارشناسی و کارشناسان سخن گفته و می‌گوید، چرا به این بخش عظیم کارشناسی در جامعه مدنی بی‌اعتناست؟

چرا برای چاره‌جویی به سراغ آنها نمی‌رود؟ چرا خود را به مدیرانی محدود کرده است که توان درک وضع موجود و طراحی راه‌های حل بحران را ندارند و هیچ ابتکاری در کار آنها پیدا نمی‌شود؟ وقتی این همه متخصص مصلح را کنار گذاشته‌اید و اعتنایی به آنها ندارید و ایشان را در نظام تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ مشارکت فعال، مؤثر و سیستماتیک نمی‌دهید، چگونه می‌توانید باز هم بر آن شعار و عهد که بستید وفادار بمانید که کارها را کارشناسانه پیش خواهید برد؟ 

هرقدر رئیس‌جمهور از وعده‌های خود فاصله بگیرد جریان تندرویی پیشروی می‌کند که از مملکت‌داری آن‌قدر می‌داند که می‌توان سالی 11 میلیارد دلار صیفی‌جات به روسیه صادر کرد، یا با یک میلیون تومان می‌توان یک شغل ایجاد کرد یا تلویزیونی فرقه‌ای می‌سازد که مخاطبانش به‌زور به 10، 15 درصد می‌رسد. اگر در هر موضوعی فشارهای جریان‌های خاص مانع است، اعلام کنید. ساده‌ترین نمونه‌اش عدم رفع فیلترینگ است. هرقدر یک بحران بزرگ‌تر باشد، حل آن نیازمند اندیشه‌های عمیق‌تر و بزرگ‌تر و شجاعانه‌تر است و اجرای آن بدون اراده‌های قوی و بزرگ ناممکن است.آقای رئیس‌جمهور نگاهی بیندازید به روند بحران‌ها، تأملی کنید بر اندیشه‌هایی که مدیرانتان می‌دهند و دست آخر دقتی کنید به آنها که قرار است کارها را اجرا کنند. چقدر چنین شرایطی فراهم است؟

«آن مواعید که کردی مرواد از یادت».

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله