آمریکا نمیخواست

صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عراقچی میگوید با پیشنهاداتی منصفانه و سازنده به نیویورک رفته بود اما با زیادهخواهی مفرط آمریکا و همراهی و باجخواهی اروپاییها، نتوانستیم به یک مصالحه برسیم
«من اینجا هستم که از این چند روز باقی مانده برای رایزنیهای دیپلماتیک استفاده کنیم که شاید یک راهحلی پیدا شود. در هر صورت راه مردم ایران مشخص است و ما به مسیر خود ادامه میدهیم. در مقابل همه فشارها و تهدیدها مقاومت میکنیم، همانطور که قبلا هم مقاومت کردیم.» این اظهارات وزیر امور خارجه ایران سیدعباس عراقچی پس از ورود به نیویورک برای شرکت در هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل بود.وی در پایان این سفر هم گفت: در طول یک هفته، ملاقاتهای متعددی بین ما و سه کشور اروپایی، دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شد. تلاش بر این شد که مصالحهای بین پیشنهادات دو طرف انجام شود که با زیادهخواهی مفرطی که آمریکاییها داشتند و همراهی کشورهای اروپایی، نتوانستیم به یک مصالحه برسیم. چرا؟ چون ما اینجا هستیم که از حقوق و منافع مردم ایران دفاع کنیم و قطعاً هیچ توافقی که متضمن منافع ایران نباشد، از طرف ما، قابل پذیرش نیست. به گزارش فارس، عراقچی پنجشنبه شب ۲۷ شهریورماه و پس از گفتوگوی تلفنی روز قبلش با وزرای خارجه ۳ کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس و خانم کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود: از جانب جمهوری اسلامی ایران طرحی معقول و قابلاجرا را به همتایان اروپایی ارائه دادم تا از وقوع بحرانی غیرضروری و قابل اجتناب در روزهای آینده جلوگیری شود.
و اما در نیویورک چه گذشت؟
در آخرین روز شهریورماه ۱۴۰۴ سیدعباس عراقچی در رأس هیأتی از جمله مجید تختروانچی معاون سیاسی، کاظم غریبآبادی معاون امور حقوقی و بینالمللی و اسماعیل بقائی سخنگوی دستگاه دیپلماسی وارد نیویورک شد و در این مدت بیش از ۳۱ ملاقات با همتایان انجام داد. او همچنین مسعود پزشکیان را در سفرش به نیویورک و دیدارها و ملاقاتهای رئیسجمهور همراهی کرد.عراقچی پیش از عزیمت به نیویورک گفته بود که از این تریبون بینالمللی (سازمان ملل) برای رساندن صدای مردم ایران به جامعه جهانی، دفاع از حقوق این مردم و تشریح مواضع ایران درباره منطقه و نظام بینالمللی استفاده خواهد کرد. حضوری که چند ماه بعد از تجاوز اواخر خردادماه سالجاری رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران انجام شد.
دو دیدار گروسی با عراقچی
۳۱ شهریورماه و در نخستین روز حضور عراقچی در نیویورک رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در محل دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل به دیدن رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران آمد. ملاقاتی که روز بعد (اول مهرماه) باز هم تکرار شد.عراقچی پیش از ملاقات نخستش با گروسی در جمع خبرنگاران بیان کرد: مقطعی است که طرفهای مقابل باید تصمیم بگیرند که آیا همکاری را انتخاب میکنند یا تقابل را. در مواقع مختلف جمهوری اسلامی ایران را امتحان کرده و میدانند ما به زبان فشار و تهدید پاسخگو نیستیم.اگر یک راهحل وجود داشته باشد، فقط راهحل دیپلماتیک است. امیدوارم در رایزنیهای این چند روز بشود به آن نقطه رسید، در غیر آن صورت جمهوری اسلامی ایران اقداماتی را که باید، اتخاذ میکند.وزیر امور خارجه در نخستین دیدار گروسی هم با اشاره به حسن نیت و رویکرد مسئولانه ایران در خصوص موضوع هستهای، هرگونه پیشرفت در این زمینه را منوط به مسئولیتپذیری طرفهای مقابل و توقف زیادهخواهی و سوءاستفاده آنها از شورای امنیت برای اعمال فشار بر ایران خواند. در دومین دیدار گروسی با عراقچی در خصوص تداوم دیپلماسی و جلوگیری از تشدید تنش بر سر موضوع هستهای ایران گفتوگو شد.
نشست با سه وزیر اروپایی و کالاس
عراقچی در دومین روز حضورش در مقر سازمان ملل در نشستی سهجانبه با وزرای خارجه سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس و با حضور کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شرکت کرد. دیداری که پس از گفتوگوی تلفنی چهارشنبه ۲۶ شهریورماه بین آنها صورت گرفت.براساس اعلام وزارت امور خارجه ایران برخی ایدهها و پیشنهادها برای تداوم دیپلماسی در نشست نیویورک مطرح و مقرر شد رایزنیها با همه طرفهای دخیل ادامه یابد. نشستی که به گفته عراقچی در آن پیشنهاداتی از سوی ایران مطرح شد ولی در نهایت این پیشنهادات مورد قبول قرار نگرفت و پس از عدم تصویب قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱، در نهایت یکشنبه شب ششم مهرماه ۶ قطعنامه شورای امنیت علیه ایران که پس از برجام و با قطعنامه ۲۲۳۱ مختومه اعلام شده بود، دوباره بازگشت.البته وزیر امور خارجه در مدت حضورش در نیویورک به صورت دوجانبه نیز با وزرای خارجه انگلیس و فرانسه ملاقات داشت.آنگونه که عراقچی اعلام کرد در این مدت با آمریکاییها با واسطه و بیواسطه پیامهایی رد و بدل شده است.
نامههایی که عراقچی نوشت
رئیس دستگاه دیپلماسی در مدت حضورش در نیویورک و پس از اجرایی شدن اسنپبک نامههایی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت و همچنین همتایان خود در سایر کشورها نوشت.وزیر امور خارجه در نامه به دبیرکل و رئیس شورای امنیت با بیان اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ طبق توافق باید منقضی شود و همه محدودیتهای مرتبط با موضوع هستهای ذیل قطعنامه در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ بهطور دائم پایان خواهد یافت، اعلام کرد: ایران هرگونه تلاش برای تمدید، احیا یا اجرای آنها پس از این تاریخ را بهرسمیت نخواهد شناخت.
وی در نامهای به همتایانش هم اعلام کرد: نه ایران و نه هیچ دولت عضو سازمان ملل هیچ الزامی برای تبعیت از این ادعاهای غیرقانونی ندارند و بالعکس، شناسایی یا اجرای چنین تدابیری خود نقض حقوق بینالملل است.عراقچی در گفتوگویی با سی.ان.ان هم با بیان اینکه با پیشنهاداتی منصفانه، متعادل و سازنده به نیویورک آمده بودم تا راهحلی دیپلماتیک برای این بحران بیابیم.اما این پیشنهادها نیز توسط آمریکا و ۳ کشور اروپایی رد شد و آنها به بازگشت فوری تحریمها روی آوردند که مشکلات را پیچیدهتر کرد، گفت: همواره آماده گفتوگو و راهحل دیپلماتیک بودهایم.
سرنوشت تفاهم ایران و آژانس
و در نهایت سرنوشت تفاهم ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای همکاری جدید ایران و این نهاد که در قاهره بین عراقچی و گروسی به امضا رسید که پیش از این عراقچی اعلام کرده بود که در صورت اجرایی شدن مکانیسم ماشه و یا اقدام خصمانه علیه ایران از اعتبار ساقط میشود، آنگونه که عراقچی میگوید: با توجه به شرایط جدید ایجاد شده در شورای امنیت، سازمان ملل و آژانس، این مسائل باید در شورای عالی امنیت ملی و کمیته هستهای شورا بحث و بررسی شود و آنچه منفعت کشور اقتضا کند، اجرا خواهیم کرد و مطمئنم تصمیمات درست و حساب شدهای در شورای عالی امنیت ملی گرفته خواهد شد.