تهدید پشت تهدید

روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

ترامپ برای رئیس‌جمهور ونزوئلا خط و نشان کشید

اظهارات تازه رئیس‌جمهور آمریکا درباره ونزوئلا، بار دیگر تنش‌های عمیق و چندلایه میان واشینگتن و کاراکاس را به صدر تحولات سیاسی آمریکای لاتین بازگردانده است؛ تنش‌هایی که این ‌بار نه‌تنها با تهدیدهای آشکار علیه نیکلاس مادورو بلکه با نمایش قدرت نظامی و حتی منافع اقتصادی حاصل از توقیف نفت، گره خورده است. دونالد ترامپ روز دوشنبه اول دی‌ ماه در گفت‌وگو با خبرنگاران در اقامتگاه شخصی خود در فلوریدا با لحنی صریح و کم‌سابقه اعلام کرد که «عاقلانه» است رئیس‌جمهور ونزوئلا از قدرت کناره‌گیری کند؛ جمله‌ای که در فضای سیاسی منطقه بیش از آنکه توصیه‌ای دیپلماتیک تلقی شود به‌مثابه تهدیدی مستقیم تعبیر شد.

---

بازار

---

ترامپ در ادامه این اظهارات، بدون پرده‌پوشی به سرنوشت نفت‌هایی اشاره کرد که در هفته‌های اخیر توسط آمریکا در سواحل ونزوئلا توقیف شده‌اند. او گفت ایالات متحده می‌تواند این محموله‌ها را «نگه دارد یا بفروشد»؛ موضعی که نشان می‌دهد، واشینگتن نه‌تنها به اعمال فشار سیاسی و نظامی بسنده نکرده بلکه منافع اقتصادی حاصل از این فشار را نیز بخشی از راهبرد خود می‌داند. اشاره ترامپ به امکان استفاده از این نفت برای پر کردن ذخایر راهبردی آمریکا، معنایی فراتر از یک تصمیم مقطعی دارد و حاکی از پیوند مستقیم سیاست خارجی تهاجمی با محاسبات انرژی و اقتصاد داخلی ایالات متحده است.

در کنار این مواضع، رئیس‌جمهور آمریکا از آغاز ساخت ناوهای جنگی جدید نیروی دریایی این کشور با عنوان «کلاس ترامپ» خبر داد؛ ناوهایی که به گفته او سریع‌ترین، بزرگ‌ترین و «صد برابر قدرتمندتر» از هر ناو جنگی ساخته‌شده تا امروز خواهند بود. ترامپ اعلام کرد که دو ناو نخست این کلاس وارد مرحله ساخت شده‌اند و در مجموع، برنامه‌ریزی برای ساخت ۲۵ ناو جنگی در دستور کار قرار دارد. هرچند این بخش از سخنان او مستقیماً به ونزوئلا مرتبط نبود اما همزمانی آن با تهدیدهای آشکار علیه مادورو، از نگاه بسیاری از تحلیلگران، حامل پیامی روشن برای کشورهای منطقه است: آمریکا آماده نمایش قدرت نظامی در کنار فشار سیاسی است.

کارزار فشار دولت ترامپ علیه ونزوئلا در ماه‌ها و سال‌های اخیر، تنها به اظهارات رسانه‌ای محدود نبوده است. افزایش حضور نظامی آمریکا در اطراف این کشور آمریکای جنوبی و انجام حملات متعدد به شناورهایی که به ادعای واشینگتن در قاچاق مواد‌مخدر در اقیانوس آرام و دریای کارائیب نقش داشته‌اند، بخشی از این راهبرد محسوب می‌شود. طبق گزارش‌ها، دست‌کم ۱۰۰ نفر در جریان این حملات جان خود را از دست داده‌اند؛ آماری که انتقادهای گسترده‌ای را از سوی نهادهای حقوق بشری و برخی دولت‌های منطقه برانگیخته است. منتقدان می‌گویند، آمریکا با توسل به بهانه مبارزه با قاچاق مواد‌مخدر عملاً دامنه مداخله نظامی خود را گسترش داده است.

زمانی ‌که خبرنگاران از ترامپ پرسیدند، آیا هدف نهایی این اقدامات، کنار زدن مادورو از قدرت است، او پاسخی دوپهلو اما تهدیدآمیز داد: «فکر می‌کنم احتمالاً همین‌طور باشد… این به خودش بستگی دارد که چه می‌خواهد بکند. فکر می‌کنم عاقلانه است که این کار را بکند. اما خواهیم دید». ترامپ حتی یک گام جلوتر رفت و هشدار داد که اگر مادورو تصمیم به «مقاومت» بگیرد، «این آخرین ‌باری خواهد بود که می‌تواند مقاومت کند»؛ جمله‌ای که عملاً احتمال تشدید درگیری‌ها را تقویت می‌کند.
رئیس‌جمهور آمریکا در همان کنفرانس خبری، جبهه دیگری از تنش را نیز گشود و به‌تندی به گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا حمله کرد. ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره انتقادهای پترو از نحوه مدیریت بحران ونزوئلا توسط واشینگتن، او را «دوست آمریکا» ندانست و حتی کلمبیا را به تولید و ارسال کوکائین به آمریکا متهم کرد. این اظهارات، روابط واشینگتن و بوگوتا که همواره یکی از متحدان سنتی آمریکا در منطقه بوده را وارد مرحله‌ای حساس کرده و نشان می‌دهد، سیاست‌های تهاجمی ترامپ می‌تواند، دامنه‌ای فراتر از ونزوئلا پیدا کند.

در کنار تهدیدهای نظامی و سیاسی، ترامپ پیش‌تر از «محاصره» همه نفتکش‌های حامل نفت مشمول تحریم خبر داده بود که وارد ونزوئلا می‌شوند یا از آن خارج می‌شوند. این سیاست، فشار اقتصادی بر کاراکاس را به بالاترین سطح رسانده و صادرات نفت، که شریان اصلی اقتصاد ونزوئلاست، را بیش از پیش محدود کرده است. تصمیم احتمالی آمریکا برای فروش نفت‌های توقیف ‌شده یا استفاده از آنها برای ذخایر داخلی از نگاه دولت مادورو چیزی جز «غارت منابع ملی» نیست.
در واکنش به این مواضع، نیکلاس مادورو با لحنی کنایه‌آمیز گفت اگر رئیس‌جمهور ترامپ بر مسائل داخلی کشور خود تمرکز کند، «در داخل و در سطح جهانف وضعیت بهتری خواهد داشت». او تأکید کرد که آمریکا از نظر اقتصادی و اجتماعی با چالش‌های جدی مواجه است و پرداختن به امور داخلی به‌نفع مردم این کشور و حتی جایگاه جهانی آن خواهد بود. مادورو تلاش کرد، اظهارات ترامپ را نوعی انحراف افکار عمومی آمریکا از مشکلات داخلی توصیف کند.
مجموعه این تحولات نشان می‌دهد، بحران ونزوئلا وارد مرحله‌ای تازه و پیچیده‌تر شده است؛ مرحله‌ای که در آن تهدید نظامی، فشار اقتصادی و جنگ لفظی دیپلماتیک به‌طور همزمان پیش می‌روند. در چنین فضایی، آینده روابط واشینگتن و کاراکاس بیش از هر زمان دیگری مبهم است و هرگونه اشتباه محاسباتی می‌تواند، پیامدهایی فراتر از مرزهای ونزوئلا برای کل منطقه آمریکای لاتین به همراه داشته باشد.
 

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله