بودجه ۱۴۰۵؛ آزمون تصمیمهای سخت

ایران/متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سیدمصطفی هاشمیطبا| در شرایط فعلی اظهارنظر قطعی درباره بودجه سال ۱۴۰۵، آنهم در حالی که جزئیات آن هنوز به صورت کامل منتشر نشده، زودهنگام و از منظر کارشناسی نمیتواند چندان دقیق باشد. از این رو قضاوت دقیق و همهجانبه درباره بودجه زمانی معنا پیدا میکند که منابع، مصارف، اولویتها و جهتگیریهای آن بهروشنی مشخص شده باشد. با وجود این، میتوان درباره چهارچوب کلی و رویکرد مورد نیاز برای عبور از وضعیت کنونی اقتصاد کشور صحبت کرد.
بارها در رسانههای مختلف تأکید کردهام که در شرایط فعلی، تنها راه عبور از بحرانهای اقتصادی، تدوین و اجرای یک بودجه انقباضی واقعی است. یعنی بودجهای که به جای گسترش هزینهها، بر کنترل مصارف، کاهش کسری بودجه و مهار تورم تمرکز داشته باشد. اما آنچه میتواند محل نگرانی باشد، این مسأله است که در فرآیند بررسی در مجلس شورای اسلامی، بودجه انقباضی به بودجهای انبساطی تبدیل شود؛ اتفاقی که در سالهای گذشته نیز بارها تجربه شد و نتیجهای جز تداوم بحرانهای مختلف به همراه نداشته است.
بنابراین ابتدا باید دید دولت در تنظیم بودجه چه اولویتهایی را مدنظر قرار داده است. آیا رشد و توسعه اقتصادی هدفگذاری شده یا در بودجه صرفاً مدیریت روزمره امور کشور هدفگذاری شده است؟ آیا عبور از شرایط دشوار فعلی در قلب سیاستگذاری بودجه قرار دارد یا این ضرورت در تدوین بودجه لحاظ نشده است؟
از سوی دیگر، در این شرایط خاص میزان همراهی نمایندگان مجلس با دولت نیز نقش تعیینکنندهای در سرنوشت این سند مالی و به طریق اولی، در تعیین جهتگیری اقتصادی سال آینده کشور دارد.
اما فارغ از همه اینها، واقعیت این است که انقباضی بودن بودجه صرفاً به معنای کاهش عددی برخی ردیفها نیست. به دیگر سخن، اگر بدون تعیین اولویتها صرفاً ارقامی به صورت جزئی جابهجا یا کم یا زیاد شود، نمیتواند نشانه تدوین یک بودجه انقباضی واقعی باشد. بودجه انقباضی که ضرورت امروز کشور است، علاوه بر صراحت در درآمدها و هزینهها، باید شفاف، هدفمند و مبتنی بر تصمیمهای روشن باشد. زیرا نمیتوان در اتاقی تاریک به دنبال گربه سیاه گشت و انتظار داشت که این گربه به دست هم بیاید.


















