رونمایی از خاطرات همسر دانشمند هسته‌ای «شهید علی‌محمدی» توسط سعید جلیلی

وی با اشاره به اهمیت رویداد نمایشگاه کتاب، حضور در این برنامه را فرصتی برای گفت‌و‌گو درباره مسائلی دانست که مسیر توسعه و پیشرفت کشور را تعیین می‌کنند.

جلیلی ادامه داد: بدون تکیه بر دانش نمی‌توان از چالش‌ها عبور و به‌سمت آینده‌ای روشن حرکت کرد. تمام جریان‌های فکری و سیاسی بر این نکته اتفاق‌نظر دارند که راه‌حل مسائل کشور از مسیر علم و آگاهی می‌گذرد.

جلیلی با اشاره به گستردگی شاخه‌های علمی در دوران معاصر، تأکید کرد که هیچ‌کس نمی‌تواند مدعی تسلط بر همه حوزه‌ها باشد، اما برای تصمیم‌گیری در مسائل کلان به نوعی اشراف کلی بر دانش‌ها نیاز است. 

به‌گفته وی، هرچقدر آگاهی افراد در موقعیت‌های مدیریتی کمتر باشد، احتمال خطا در تصمیم‌گیری افزایش می‌یابد و این موضوع در حکمرانی اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.

عضو شورای عالی امنیت ملی کتاب را یکی از بهترین ابزار‌ها برای دست‌یابی به این سطح از آگاهی خواند و افزود که مطالعه حتی در حد مقدماتی می‌تواند فهم اولیه‌ای از موضوعات مختلف ایجاد و فرد را به سمت منابع دقیق‌تر یا متخصصان امر هدایت کند.

او همچنین، کتاب را قالبی معقول، متوازن و مؤثر برای مواجهه با مسائل دانست و تأکید کرد که کتابخانه‌ها و نمایشگاه‌ها می‌توانند نقشی کلیدی در تجهیز فکری جامعه ایفا کنند.

جلیلی با تأکید بر جایگاه نمایشگاه کتاب در گسترش دانایی، این رویداد را محلی برای گردهمایی آثار علمی و اندیشه‌ورزان دانست که می‌تواند سهم مهمی در حل مسائل کشور داشته باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سیاست‌های خصمانه علیه ملت ایران به‌ویژه در قالب تحریم‌ها، به لزوم شناخت دقیق این ابزار فشار اشاره کرد و گفت: برخی با افتخار از تحریم به‌عنوان «هنر» یاد می‌کنند و کتاب‌هایی با عنوان «هنر تحریم» منتشر می‌شود، در حالی که درواقع این نوع اقدامات چیزی جز سنگ‌اندازی در مسیر ملت‌ها نیست. به‌اعتقاد او، برای مقابله با چنین سیاست‌هایی باید آنها را شناخت، تحلیل کرد و در برابرشان ایستادگی هدفمند داشت.

عضو شورای عالی امنیت ملی با اشاره به تکرار مفهوم تحریم در فضای جامعه، افزود: مقابله با تحریم چند مسیر دارد؛ یک راه از مسیر گفت‌و‌گو و تلاش دیپلماتیک برای رفع آن می‌گذرد، راه دیگر خنثی‌سازی تحریم است به‌گونه‌ای که اساساً این ابزار کارایی خود را از دست بدهد. اما مهم‌تر از همه، به‌باور او، باید کاری کرد که طرف مقابل از به‌کارگیری این ابزار پشیمان شود. صرفاً بی‌اثر کردن کافی نیست، بلکه باید هزینه این سیاست برای تحریم‌کننده آن‌چنان بالا برود که دیگر به‌سراغ آن نرود.

جلیلی تأکید کرد که برای رسیدن به این هدف، نخست باید ابزار طرف مقابل را شناخت. به‌گفته وی، کتاب «سلاح نامرئی» دقیقاً به همین موضوع می‌پردازد و تلاش می‌کند ابعاد پیچیده تحریم به‌عنوان ابزاری مدرن و نامرئی را تشریح کند. وی این اثر را یکی از نمونه‌های ارزشمند برای درک بهتر چالش‌های موجود دانست و افزود که بدون شناخت دقیق موضوع، نمی‌توان برنامه‌ای مؤثر برای مقابله تدوین کرد.

وی در جمع‌بندی صحبت‌های خود با اشاره به دو کتاب رونمایی‌شده «از اتم تا بی‌نهایت» و «سلاح نامرئی» گفت: یکی از آنها توانمندی‌های ملت ایران را به تصویر می‌کشد؛ ملتی که با وجود تمام تلاش‌های قدرت‌های جهانی برای جلوگیری از دسترسی‌اش به دانش هسته‌ای، با فعالیت‌های شهید علی‌محمدی و شهید شهریاری، تمام نقشه‌ها را نقش بر آب کرد. کتاب دیگر نیز به بررسی ابزار فشار دشمنان می‌پردازد و به مخاطب می‌آموزد که چگونه باید این ابزار را شناخت و خنثی کرد.

به‌گفته جلیلی، این دو کتاب در کنار هم نماد دو روی سکه‌ای هستند که مسیر پیشرفت کشور را ترسیم می‌کنند: شناخت ظرفیت‌های داخلی و توانمندی‌ها از یک سو، و آگاهی از سیاست‌ها و ابزار دشمن از سوی دیگر. او بار دیگر بر نقش حیاتی کتاب و دانش در حرکت پرشتاب کشور به‌سوی آینده‌ای روشن تأکید کرد.

عضو شورای عالی امنیت ملی با اشاره به نقش بی‌بدیل دانش در قدرت‌سازی ملی، حرکت علمی در کشور را نوعی جهاد و مجاهدت توصیف کرد و گفت که دانشمندان ایرانی، ازجمله شهدای هسته‌ای، مسیر علم را نه صرفاً برای پیشرفت فردی، بلکه در خدمت ملت و نظام طی کردند. او با تأکید بر اینکه تمام مراحل تحصیلی این شهدا در داخل کشور بوده، خاطرنشان کرد که آنها با بهره‌گیری از دانش عمومی، آن را بومی‌سازی کرده و به قدرتی ملی تبدیل کردند که دشمنان را نگران ساخت.

جلیلی افزود: همین نگرانی باعث شد که دشمنان تلاش کنند علم را انحصاری نگه دارند و به همین دلیل شهدای هسته‌ای را هدف قرار دادند. به باور او، این نگرانی از آنجا نشئت می‌گیرد که دشمنان فهمیده‌اند پیشرفت ملت ایران از مسیر دانش و مجاهدت علمی می‌گذرد و به همین دلیل است که با ترور و تحریم به مقابله برخاسته‌اند. به گفته وی، این مقابله تنها در قالب فیزیکی یا ترور نیست، بلکه ازطریق ابزارهایی، چون تحریم نیز صورت می‌گیرد که دشمنان آن را فشار حداکثری می‌نامند.

وی با اشاره به کتاب «سلاح نامرئی» تأکید کرد که شناخت این ابزار‌ها اهمیت بالایی دارد، چراکه دشمن با همین روش‌ها می‌کوشد پیشرفت ملت‌ها را متوقف کند. غربی‌ها، علی‌رغم شعار‌های پرطمطراق‌شان درباره آزادی علم، در عمل با ترور و تحریم، علم را در انحصار خود می‌خواهند و این دوگانه باید برای مردم روشن شود.

عضو شورای عالی امنیت ملی در ادامه با اشاره به عقب‌ماندگی تاریخی ملت ایران به‌ویژه در دوران قاجار و پهلوی، گفت که انقلاب اسلامی فرصتی برای جبران این عقب‌ماندگی‌ها فراهم کرده و امروز ملت ایران در مسیر بازیابی هویت علمی و صنعتی خود قرار دارد. او مسیر این جبران را حرکت علمی دانست و افزود که نظام باید از این حرکت حمایت کند، از دانشمندان خود دفاع کند و بدانند که در این راه، سنگ‌اندازی دشمنان اجتناب‌ناپذیر است.

جلیلی ترور دانشمندان هسته‌ای را نماد بارز همین سنگ‌اندازی دانست و خاطرنشان کرد که این اقدامات تروریستی از همان منابعی تغذیه می‌شوند که تحریم‌ها را طراحی می‌کنند و این موضوع نباید از نظر دور بماند. ملت ایران اگر می‌خواهد با شتاب در مسیر پیشرفت گام بردارد، باید هم دانش و اقتضائات آن را بشناسد و هم موانعی را که در برابر این مسیر قرار دارند، به‌درستی تحلیل کند.

وی در پایان ضمن قدردانی از مؤلفان کتاب‌های رونمایی‌شده، ازجمله نرگس سادات مظلومی و مسعود براتی، بر اهمیت شناخت دقیق مفاهیم کلیدی، چون علم، انحصار، تحریم و جهاد علمی تأکید کرد و گفت که نمایشگاه کتاب می‌تواند بستری برای درک این مفاهیم و جهت‌دهی به آینده کشور باشد.

سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردبیهشت شروع شده و تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی (ره) برپا خواهد بود. این رویداد به‌صورت مجازی نیز در book. icfi.ir در حال برگزاری است.

منبع: ستاد خبری نمایشگاه کتاب