جذاب ترین ها

نقد و مقایسه طراحی دو سدان ایرانی ؛ هارمونی تارا یا مدرن بودن شاهین؟

آخرین خودرو

بروزرسانی 1404/06/14 - 16:01

نقد و مقایسه طراحی دو سدان ایرانی ؛ هارمونی تارا یا مدرن بودن شاهین؟

آخرین خودرو/ با وجود گرانی و رکودی که در بسیاری از ایام گریبان گیر بازار خودرو کشور بوده و هست، اما همچنان اتومبیل هایی هستند که در کانون توجه خریداران قرار دارند.

هر چند که با توجه به شرایط اقتصادی و توان خرید عموم جامعه، اکثر این خودروها در بازه قیمتی زیر یک میلیارد تومان قرار دارند، اما گاها انتخاب میان این گزینه ها در عین حال که ساده به نظر می رسد، ممکن است پیچیده شود. چرا که با توجه به مدل های عرضه شده در این بازه قیمتی که عمدتا محدود به محصولات دو خودروساز داخلی و چند مدل اقتصادی چینی می شود، معیارها و ملاک انتخاب ها تغییر می کنند و اینجاست که احتمالا، طراحی خودرو و زیبا یا زشت بودن مدل های عرضه شده، نخستین دلیل برای خریدن یک خودرو نخواهد بود. چرا که اکثر خودروهای عرضه شده در این رده قیمتی،از ساختار و طراحی بروز و مدرنی چه در نمای بیرونی و چه در نمای داخلی برخوردار نیستند و مشتری مجبور است که با در نظر گرفتن تمامی فاکتورها در کنار طراحی, در این انحصار بهترین انتخاب را از دید خود داشته باشد.

اما چند سالی است که خودروسازان داخلی، هر چند دست پا شکسته سعی در ارائه خودروهایی با طراحی بروزتر و هماهنگ تر با ترند روز طراحی خودرو داشته اند که حاصل آن را ابتدا در دو سدان سایپا شاهین و ایران خودرو تارا و سپس در کراس اوور های ری را دیدیم و اگر عمری باشد، شاید بتوانیم آریا را هم در آینده در خیابان ها ببینیم!

با این حال هرچه که هست، طراحی خودرو در هر سطحی همچنان مهم و چالش برانگیز است و جدا از بحث سلیقه ای بودن ان، آیتم های مهمی را نیز در بر می گیرد و در ادامه این مطلب قصد داریم تا به مقایسه طراحی دو سدان شاهین و تارا, دو سدان تقریبا بالا رده سایپا و ایران خودرو که البته در بعضی از تیپ ها تگ قیمتی فراتر از یک میلیارد را دریافت کرده اند، بپردازیم.

مقایسه شاهین و تارا در نمای بیرونی
در ابتدا باید عنوان کنیم که از عمر طراحی هر دو خودرو نزدیک به یک دهه است که می گذرد، در حالی که امروزه در صنعت خودروسازی روز دنیا، با گذشت چنین زمانی، نسل نو محصول با طراحی کاملا جدید معرفی می شود، اما در مورد شاهین و تارا، حتی یک نسخه فیس لیفت شده نیز در این مدت معرفی نشده است. بنابراین مشخص است که در طراحی ظاهری, تا حدی هر دو مدل رنگ و بوی کهنگی را به خود گرفته اند. هر دو این سدان ها نیز بر پایه یک پلت فرم خارجی توسعه یافته اند، با این تفاوت که به گفته سایپا، شاهین بر پایه پلت فرم X90 تویوتا یاریس که بخش عمده ای از فرایند طراحی، مهندسی و تولید آن توسط متخصصان ایرانی صورت گرفته است، توسعه پیدا کرده، در حالی که تارا نسخه ری بج «Rebadge» و ری اسکین «ReSkin» شده پژو ۳۰۱ است که بر پایه پلت فرم مشهور PF1 پژو/ سیتروئن طراحی و توسعه پیدا کرده است

با این تفاسیر اما می رسیم به اصل موضوع. جایی که همانطور که اشاره شد با توجه به سن و سال این دو مدل و البته کلاس و رده قیمتی این دو، با طراحی به روز و مدرنی، حداقل در مقایسه با محصولات هم رده از برندهای آسیایی یا اروپایی که از ظاهری هماهنگ تر با ترند روز طراحی برخوردار هستند روبه رو نیستیم. با این حال نباید فراموش کنیم که ما همچنان با دو محصول نسبتا اقتصادی (در مقیاسی بزرگ تر از بازار ایران) روبه رو هستیم و باید سطح انتظاراتمان را نیز تا حد زیادی پایین بیاوریم. حال اما باید ببینیم که این دو سدان در رقابت با یک دیگر، چه ویژگی های بصری را به نمایش می گذارند و نکات مثبت و منفی طراحی آن ها کدام است.

اگر بحث سلیقه و اینکه ظاهر یک خودرو، موضوعی سلیقه ای است را کنار بگذاریم، و بخواهیم از دیدگاه کارشناسی تر و نیز بر اساس اصول طراحی به شاهین و تارا نگاهی بیاندازیم، قطعا و بدون هیچ حرف و حدیثی، در همان نگاه اول می توان به برتری استایلی شاهین رای داد. هر چند که اگر کمی به جزئیات بدنه دقت بیشتری کنیم آن را بدون ایراد نیز نمی بینید، اما به کلام ساده شاهین قطعا از ظاهری جذاب تر در مقایسه با تارا برخوردار است. با این حال گر بخواهیم ابتدا به ویژگی هایی که سبب این برتری شده اند اشاره کنیم، می توان به جلو پنجره شش ضلعی(که در زمان معرفی شاهین یک ویژگی مدرن برای خودروهای این رده محسوب می شد)، طراحی و گرافیک جذاب چراغ های جلو، خطوط شارپ و استخوانی کاپوت و البته خطوط شخصیتی کمانی شکل نمای جانبی که بازهم همانند گرافیک جلو پنجره از ویژگی های هماهنگ با ترند روز در بدنه شاهین به شمار می امد، در کنار برخی جزئیات بدنه مانند ورودی های هوای سپر جلو که ظاهر و فرم نسبتا پخته ای را به نمایش می گذارد، همگی شاهین را در جایگاهی بهتر در مقایسه با رقیب خود قرار داده است. مواردی که به غیر از فرم پردازی ورودی هوای سپر و تا حدی خطوط روی کاپوت، در تارا به خوبی ساخته و پرداخته نشده و حسی از قدیمی بودن را در مقایسه با شاهین به بیننده منتقل می کند.

در مقابل اما باید به این موضوع اشاره شود که با توجه به اینکه تارا یک نسخه ری بج شده (تغییر برند داده شده) از پژو ۳۰۱ محسوب می شود، بنابراین محدودیت های طراحی آن در مقایسه با شاهین به واسطه اینکه محصولی کاملا جدید است و از صفر طراحی شده نیز بسیار بیشتر بوده و به نظر می رسد تمام تلاش تیم طراحی این بوده است که یک استایل متفاوت از پژو ۳۰۱ که خود در زمان معرفی خودرویی بی روح و بسیار کسل کننده محسوب می شد، ارائه دهند که البته تا حدی موفق هم بوده اند. اما این تفاوت قطعا باعث جذاب تر شدن تارا در هیچ یک از نماها نشده است. حتی زمانی که تیم طراحی ادعا می کند که در طراحی برخی از جزئیات بدنه مانند گرافیک چراغ های جلو و یا عقب از المان های ظاهری یوزپلنگ و معماری سنتی ایرانی- اسلامی الهام گرفته اند، این امر نه تنها در جذاب تر شدن استایل بیرونی تاثیر نداشته، بلکه ظاهری به مراتب شلوغ تر را به تارا بخشیده است که نمونه بارز ان را می توان در گرافیک چراع های عقب به وضوح دید.

وقتی به نمای کناری دو خودرو می رسیم، بازهم سادگی بصری تارا در مقایسه با شاهین کاملا مشهود است.هر چند که این سادگی بخاطر تاثیرپذیری بیشتر تارا از پژو ۳۰۱ در این نما می باشد, اما غیر از خط شانه که از چراغ های جلو تا چراغ های عقب امتداد پیدا کرده و حالتی نسبتا عضلانی به این نما بخشیده است، در سایر موارد تارا نتوانسته چهره ای مدرن, پخته و متناسبی را به نمایش بگذارد و شاهین را می توان خودروی زیباتر این مقایسه دانست. فرم کمانی خط سقف و Greenhouse، خطوط شانه«Shoulder Line» دو تکه و کمانی که هارمونی و ارتباط مناسبی با یک دیگر دارند، فرم شیشه های جانبی «DLO» و نسبت ارتفاع ان با پروفایل جانبی و در نهایت تناسبات کلی فریم بدنه در این قسمت، برتری را به شاهین داده است. هر چند که مواردی مانند سایز کوچک و طراحی نه چندان جذاب رینگ ها، حذف قطعه مشکی روی ستون B که یکپارچگی بصری این قسمت را از بین برده است و نیز قطر زیاد و زمخت بودن آینه های جانبی در شاهین و فرم قاب آینه های تارا که با کلیت خطوط بدنه در تضاد است، به پاشنه آشیل تناسبات و جذابیت های بصری این دو مدل در نمای جانبی تبدیل شده اند, اما در نهایت این شاهین است که امتیاز این قسمت را از آن خود می کند.

در نمای پشتی، به واسطه ایراداتی که در هر دو خودرو وجود دارد نمی توان برتری چندانی به هیچ یک از دو مدل داد. در شاهین هر چند که ما با یک طراحی ساده و نسبتا خوب به لحاظ فرمی طرف هستیم، اما تضادی که در این نما به واسطه استفاده از خطوط خشک، هندسی و یا به اصطلاح اتو کشیده در مقایسه با خطوط نرم و سیال سایر نماها، بخصوص نمای جلو وجود دارد، کاملا جلب توجه می کند. موردی که حداقل در تارا شاهدش نیستیم و هارمونی و ارتباط فرمی نماها با یک دیگر در وضعیتی به مراتب بهتر قرار دارند. با این حال موردی که در هر دو خودرو تو ذوق می زند و پس از گذشت چند سال از معرفی و عرضه این دو سدان به اصطلاح لوکس (در سطح دو خودروساز ایرانی و نه بالاتر) تغییر نکرده است، گرافیک بشدت ساده و شاید آزار دهنده چراغ ها و البته عناصر سپر عقب است که به دور از هرگونه جذابیتی شکل گرفته اند. هر چند که در مورد سپرها وضعیت دو خودرو از خودرویی مانند دنا پلاس بهتر است، اما در مورد چراغ ها نه. ضمن اینکه ایران‌خودرو در تیپ های جدید تر طرح های گرافیکی جدیدی نیز برای چراغ های عقب ارائه داد که کمی وضعیت را بهتر کرد. با این حال بطورکلی می توان گفت که در این نما به واسطه نکات مثبتی که در مورد تارا به آن اشاره شد، سدان ایران‌خودرو در وضعیت بهتری قرار دارد.

مقایسه شاهین و تارا در نمای داخلی
با ورود و مقایسه کابین هر دو خودرو، می توان گفت که بر خلاف نمای بیرونی، در این قسمت کفه ترازو به نفع تارا سنگینی می کند. در کابین تارا بر خلاف نمای بیرونی که هدف ایجاد تمایز با پژو ۳۰۱ بوده است، اما تفاوت چندانی با برادر فرانسوی خود ندارد و تنها تغییرات ایجاد شده به غربیلک فرمان و پنل درها خلاصه می شود. هر چند که ما در تارا و یا حتی پژو ۳۰۱ به واسطه سگمنتی که در آن قرار دارند، با طراحی مدرن و به روزی در داخل کابین روبه رو نیستیم، اما از نظر اصول طراحی و هارمونی که میان نمای بیرونی و نمای داخلی وجود دارد و البته کیفیت بهتر مواد و متریال، می توان گفت که در این بخش تارا عملکرد بهتری را حداقل از نظر بصری از خود به جای می گذارد.

با این حال نمی توان از برتری های شاهین نیز غافل بود. مواردی مانند ارگونومی بهتر صندلی ها، بخصوص صندلی های جلو، ارگونومی بهتر و در دسترس تر بودن کلیدها در شاهین نیز در وضعیت بهتری قرار دارند.

از نظر فضای سرنشینان هم هر دو خودرو با توجه به سگمنتی که در ان قرار دارند, نمره قبولی را دریافت می کنند، با این حال از نظر فضای بار، قطعا تارا نه تنها از شاهین، بلکه از بسیاری از رقبای هم رده خود گوی سبقت را می رباید و به یک انتخاب مناسب برای خانواده های پر جمعیت تر تبدیل می شود.

در ارزیابی نهایی میان این دو خودرو می توان چنین اظهار داشت که شاهین از طراحی با جزئیات بیشتر در نمای بیرونی برخوردار است که سبب شده تا در کنار خطوط و حجم پردازی های پخته تر، از ظاهری به مراتب پویا تر و تا حدی مدرن تر در مقایسه با تارا برخوردار باشد. در مقابل اما با وجود سادگی فرم ها و خطوط، اما میبینیم که طراحی تارا از هماهنگی و هارمونی بالاتری در ظاهر خود برخوردار است. هماهنگی که در نمای داخلی نیز ادامه پیدا کرده و سبب شده تا در مجموع، از تارا خودرویی با ظاهر هماهنگ تر به نمایش بگذارد. با این حال طراحی این دو سدان در تمامی نماها و عناصر بدنه و کابین بدون ایراد نبوده و همان نکته ای را که در ابتدا به آن اشاره کردیم را دوباره یادآور می شویم که در انتخاب این دو سدان و سایر محصولاتی که در این سگمنت و رده قیمتی هستند طراحی نمی تواند ملاک اول انتخاب باشد!