نگاهی به بهترین خودروهای هر دهه در تاریخ F1 (بخش اول)

آخرین خودرو/ از آلفارو مئوهای (Alfa Romeo) پیشگام گرفته تا ردبول های (Red Bull) قدرتمند، مسابقات فرمول یک در طول سالها شاهد حضور خودروهای باورنکردنی بوده است. در این مطلب و نوشتار بعدی، بهترین خودروهای هر دهه را معرفی میکنیم و همچنین از چند خودروی شایسته تقدیر نیز در همان دهه میلادی نام میبریم.
دهه ۱۹۵۰ میلادی: Alfa Romeo Alfetta
به گزارش آخرین خودرو، آلفتا در ابتدا برای کلاس (F2) voiturette قبل از جنگ طراحی شده بود و از زمان معرفیاش در سال ۱۹۳۷ بسیار موفق بود اما پس از جنگ به اوج شکوفایی خود رسید زیرا کلاس voiturette قبل از جنگ به F1 جدید تبدیل شد و بدین ترتیب، آلفتا فوراً به یک خودروی گرندپری مبدل شد، خودرویی که دو راننده اول قهرمان جهان این ورزش را در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۵۱ به قهرمانی رساند.
مرد پشت پرده ساخت این خودرو، انزو فراری (Enzo Ferrari) بود که در دهه ۱۹۳۰ به عنوان شرکتکننده و مشاور آلفا رومئو فعالیت میکرد. جیواکینو کلمبو (Gioacchino Colombo)، طراح آلفا رومئو، یک موتور ۱.۵ لیتری سوپرشارژر هشت سیلندر خطی ساخت که توسط آلفا ساخته شد اما خودرویی که این موتور در آن نصب شده بود، در کارگاه فراری و قبل از اینکه فراری به یک سازنده مستقل تبدیل شود، ساخته شده بود. بنابراین، طعنهآمیز بود که پس از جنگ، مانع اولیه انزو فراری برای موفقیت، در حالی که سعی داشت تیم مسابقهای خود را تأسیس کند، خودروی قدرتمند آلفتا بود که او در ساخت آن نقش داشت!
این خودرو قدرتمند بسیار متعادل و قابل اعتماد بود. موتور آن به تدریج با یافتن راههایی برای تحمل فشار بیشتر، قدرتمندتر شد. قدرت اولیه آن از ۱۹۵ اسب بخار، تا سال ۱۹۵۱ به بیش از ۴۰۰ اسب بخار رسید. این تعادل به دلیل توزیع وزن عالی بود که با داشتن یک محفظه transaxle در عقب برای گیربکس، برای جبران موتور نصب شده در جلو میسر شده بود. خوان مانوئل فانجیو اولین عنوان از پنج عنوان قهرمانی خود را با این خودرو در سال ۱۹۵۱ به دست آورد و بعداً آن را به عنوان مورد علاقه مطلق خود معرفی کرد.
خودروهای شایسته تقدیر دهه ۱۹۵۰ میلادی:
مرسدس W196: بدنه ساده، تزریق سوخت مستقیم، شرکت در ۱۲ گرندپری / برنده شدن در ۹ گرندپری در سالهای ۱۹۵۴ الی ۱۹۵۵ میلادی.
کوپر T51: در سال ۱۹۵۹ به اولین خودروی فرمول یک موتور وسط برنده عنوان قهرمانی تبدیل شد و انقلابی ایجاد کرد.
دهه ۱۹۶۰ میلادی: Lotus 25
جیم کلارک (Jim Clark) تقریباً در تمام مسابقاتی که با این خودرو و مشتق آن یعنی لوتوس ۳۳ بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۵ به پایان رساند، برنده شد. این خودرو بود که ساختار مونوکوک را به فرمول یک معرفی کرد. این امر نه تنها خودرو را سبکتر کرد، بلکه استحکام پیچشی را به میزان قابل توجهی افزایش داد و به خودرو اجازه داد تا بارهای پیچشی بیشتری را تحمل کند. این خودرو زاییده افکار کالین چپمن (Colin Chapman)، رئیس لوتوس، بود.
همچنین این خودرو فضایی را ایجاد کرد تا راننده در موقعیت بسیار خمیدهتری قرار گیرد و به طور قابل توجهی نیروی درگ خودرو را کاهش دهد که در دوران فرمول ۱.۵ لیتری (زمانی که موتورها فقط حدود ۲۰۰ اسب بخار قدرت تولید میکردند) بسیار ارزشمند بود.
خودروهای شایسته تقدیر دهه ۱۹۶۰ میلادی:
فراری ۱۵۶: خودروی غالب سال ۱۹۶۱ به لطف مزیت قدرت عظیم موتور ۱.۵ لیتری V6.
لوتوس ۴۹: ساختار مونوکوک لوتوس ۲۵ را با استفاده از موتور انقلابی جدید ۳ لیتری V8 کازورث DFV به عنوان یک عضو تحت فشار ترکیب کرد و استحکام را بیش از پیش افزایش داد.
دهه ۱۹۷۰ میلادی: Lotus 79
خودرویی که در فرمول یک از اثر ground effect به طور کامل بهره برد، مدل ۷۹ سال ۱۹۷۸، تکامل یافته خودروی اصلی لوتوس ۷۸ بود و دقیقا مانند خودروهای فعلی، تونلهای venturi درون سایدپادهای خودرو، یک ناحیه کمفشار در زیر کف ایجاد میکردند و عملاً آن را به سمت داخل پیست میکشیدند.
افزایش downforce نسبت به خودروهای معمولی چشمگیر بود (از حدود ۶۰۰ کیلوگرم به ۲۰۰۰ کیلوگرم)، و اگرچه لوتوس ۷۹ تا حدودی غیرقابل اعتماد بود اما هنگام رقابت حقیقتا شکستناپذیر بود.
خودروهای شایسته تقدیر دهه ۱۹۷۰ میلادی:
لوتوس ۷۲: شکل گوهای که از نصب رادیاتورها در کنار به جای جلو حاصل شده بود، نیروی downforce را افزایش داد و به توزیع وزن کمک کرد که از پتانسیل کشش لاستیکهای بزرگ عقب بهتر بهره میبرد. از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۴ برنده گرندپری شد و یوخن ریندت (Jochen Rindt) و امرسون فیتیپالدی (Emerson Fittipaldi) قهرمانی را به دست آوردند.
فراری ۳۱۲تی: گیربکس Transverse جلوتر از خط اکسل به متمرکز کردن جرم خودرو کمک کرد و با وجود موتور تخت ۱۲ سیلندر، فاصله بین دو محور کوتاه را ممکن ساخت. شاهکار مائورو فورگیری (Mauro Forghieri)، نیکی لائودا (Niki Lauda) را در سال ۱۹۷۵ به مقام قهرمانی رساند.
رنو RS10: پیروزی قاطع ژان پیر ژابوی (Jean-Pierre Jabouille) در گرندپری فرانسه ۱۹۷۹ اولین پیروزی برای یک خودروی فرمول یک توربوشارژ بود که عصر جدیدی را آغاز کرد.
دهه ۱۹۸۰ میلادی: McLaren MP4/4
آیرتون سنا (Ayrton Senna) و آلن پروست (Alain Prost) در سال ۱۹۸۸ با این خودرو به جز یک مسابقه، در تمام مسابقات پیروز شدند. در آخرین سالی که موتورهای توربوشارژ مجاز بودند، قبل از اینکه فرمول یک به طور کلی به موتورهای تنفس طبیعی بازگردد و محدودیتهای شدید سوخت و بوست (به ترتیب ۱۵۰ لیتر و ۲.۵ بار) برای خودروها اعمال شود.
هوندا یک موتور کاملاً جدید را به طور خاص برای آن فصل ساخت و این موتور به رانندگان مکلارن برتری قدرتی حدود ۱۰۰ اسب بخار را ارائه داد. این برتری با استفاده از بالهای بزرگتر نسبت به حریف، همواره به یک نیروی downforce بیبدیل تبدیل میشد.
یک چیدمان پلهای برای گیربکس، امکان پایین آوردن قابل توجه ارتفاع موتور را فراهم کرد و یک شاسی زیبا و منحنی، راندمان آیرودینامیک خودرو را افزایش داد و ارتفاع مرکز ثقل آن را کاهش داد.
خودروهای شایسته تقدیر دهه ۱۹۸۰ میلادی:
مکلارن MP4/1: اولین خودروی فیبر کربنی فرمول یک، با وزنی برابر با یک مونوکوک آلومینیومی که دو برابر محکمتر بود. این خودرو در سال ۱۹۸۱ رونمایی شد و جان واتسون اولین (John Watson) پیروزی خود را در گرندپری بریتانیا در آن کسب کرد و به زودی همه خودروها به این شکل ساخته میشدند.
ویلیامز-هوندا FW11: موتور V6 هوندا با وجود محدودیت سوخت جدید ۱۹۵ لیتر در سال ۱۹۸۶، اسب بخار عظیمی تولید میکرد. شاسی FW11 پاتریک هد میتوانست در اطراف بالهای بسیار بزرگتر از رقیب متعادل شود.
فراری ۶۴۰: اولین خودروی جان بارنارد (John Barnard) برای فراری، مدل نیمه اتوماتیک ۶۴۰ با تعویض دنده دستی در سال ۱۹۸۹ بود. اگرچه این خودرو تنها در چند مسابقه با نایجل منسل (Nigel Mansell) برنده شد اما مزایای این طرح قابل توجه بودند.