«پیرپسر»؛ فیلم ماندگار سینما
اکران نیوز/ یادداشت جواد صفوی، منتقد فیلم درباره «پیرپسر» ساخته اکتای براهنی که اکرانش در سینماها ادامه دارد:
"اهمیت عمده «پیرپسر» علاوه بر دستاوردهای سینمایی آن از جمله ارائه بازیهای حسی کمتر دیده شده همه بازیگران، طراحی شخصیتهای بدیع اما باورپذیر به ویژه غلام باستانی و همچنین ساختمان کلی درام، در مساله «ارجاع» است. «پیرپسر» از اساس یک فیلم پر ارجاع است که نظیر آن در سینمای ایران چندان وجود ندارد.
ارجاع به یک اثر هنری یا یک داستان و یا هر چیزی خارج از دایره هنر که برای مخاطب قابل لمس باشد، مساله عجیبی در سینما نیست. در سینمای ایران نیز از «خشت و آینه» ابراهیم گلستان به عنوان نمونه پیشگام و خوب و برخی فیلمهای شهرام مکری مانند «جنایت بیدقت» و «هجوم» به عنوان نمونههایی ارجاعدار اما سخت خوان میشود مثال زد اما در «پیرپسر» ماجرا فرق دارد. ارجاع در سطوح مختلف آن وجود دارد.
برخی از ارجاعات «پیرپسر» به شعر، ادبیات و نقاشی است و بخشی دیگر ارجاعهای فرامتن اثر به ماهیت و معنای نهفته در داستان «رستم و سهراب» است که خود راه به دیگر داستانهای شاهنامه نیز میدهد. چیده شدن عناصر دراماتیک در راستای رسیدن به این فرامتن، بعنوان یک مولفه استراتژیک از سوی اکتای براهنی را شاید بتوان مهمترین پارامتر ارزشگذاری اثر دانست. مسالهای که فیلم را به یک مقاله دانشگاهی پر از ارجاع شبیه میکند که برای مخاطب مرتبط با منابع مورد ارجاع جذاب است و در فضای ایجاد شده بین فیلم و منابع مورد اشاره میتواند گفتگوهایی فراتر از فیلم با مخاطبان اثر برقرار کند.
این اتفاق زمانی می افتد که فیلم از ساختار روایی حساب شده و داستان و ساخت جذابی برخوردار باشد که آن ارجاعها بدون آنکه از فیلم بیرون بزنند کارکرد ویژه خود را انجام دهند. از آنجایی که معانی مدنظر براهنی به خوبی منتقل شده، «پیرپسر» به هدف اصلی خود رسیده و از این منظر نیز یک فیلم سینمایی ماندگار است. "