کم‌آبی سدهای مهاباد و بوکان؛ برداشت غیرمجاز مدیریت می‌شود؟

ايرنا

بروزرسانی 1404/02/22 - 11:44

کم‌آبی سدهای مهاباد و بوکان؛ برداشت غیرمجاز مدیریت می‌شود؟

ایرنا/ سدهای مهاباد و بوکان در جنوب آذربایجان غربی که از قضا از جمله سدهای پرآب و با ظرفیت بالای استان نیز به شمار می‌روند، در سال آبی جاری با کاهش منابع ورودی دچار کم آبی شده‌اند و اکنون باید برای مصارف این سدها فکری اساسی صورت گیرد تا با بهره‌مندی از بخش‌های مختلف، در پایاب آنها نیز مدیریت شود.

آذربایجان‌غربی از استان‌های با بارش مناسب در کشور به شمار می‌رود که در برخی سال‌ها حتی میزان بارش در این استان از ۵۰۰ میلی متر نیز بالاتر رفته و اندازه آب سدها به حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد ظرفیت نیز رسیده است.
اما امسال با کاهش بارش‌های پاییزی و ذخیره برف زمستانی به ویژه در جنوب آذربایجان غربی، میزان آب موجود در پشت سدهای بزرگی نظیر بوکان و مهاباد که سرجمع نزدیک به یک میلیارد مترمکعب ظرفیت ذخیره‌ای دارند، رو به کاهش گذاشت و هم اکنون نیز شاهد پرشدگی کمتر از میزان لازم برای پوشش کامل حوزه کشاورزی، محیط زیست و شرب در این سدها هستیم.
برای بررسی این موضوع جلسه کارگروه ملی سازگاری با کم آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به ریاست وزیر نیرو و با حضور استاندار آذربایجان غربی و دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه و همچنین استاندار کردستان با همراهی مسوولان ملی و استانی برگزار شد.
استاندار آذربایجان غربی و دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در این جلسه ضمن انتقاد از ابلاغ دیر هنگام برنامه منابع و مصارف ارائه شده برای سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه از جمله سدهای بوکان و مهاباد، بر ضرورت ارائه آمار و ارقام صحیح در برنامه منابع و مصارف سدها به منظور تصمیم‌گیری درست و به موقع تأکید کرد.
رضا رحمانی با اشاره به توسعه و تغییر کاربری‌های غیرمجاز اراضی در سطح حوضه آبریز دریاچه ارومیه بخصوص در بالادست سدها افزود: وزارت نیرو و وزرات جهاد کشاورزی باید اقدامات جامعی برای جلوگیری از برداشت و مصرف آب در بالادست سدها و سطح حوضه آبریز دریاچه ارومیه انجام دهند.
وی اضافه کرد: در صورت انجام ندادن این امر در سال‌های آتی نیز در تامین آب شرب شهرها با مشکل جدی مواجه خواهیم شد.
کارگروه ملی سازگاری با کم آبی
استاندار آذربایجان غربی از وزیر نیرو خواست در کنار جلوگیری از برداشت آب از سدها برنامه‌های دراز مدت تامین و انتقال آب شرب شهرهای استان و حوضه در دستور کار وزارت نیرو قرار گیرد.
در این جلسه با توجه به کاهش آب ورودی به سد بوکان در سال آبی جاری، منابع و مصارف این سد مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت.
لزوم بررسی تامین مطمئن و پایدار آب شرب شهرها و روستاهای وابسته به منابع آب سد بوکان، از اهداف و برنامه‌های جلسه کارگروه ملی سازگاری با کم آبی بود.
در این جلسه ملاحظات مربوط به نحوه تامین آب شرب که از اولویت بالایی نسبت به سایر مصارف برخوردار هست، مورد بررسی قرار گرفت.
همچنین کنترل مصارف آب در بخش کشاورزی، شامل بالادست سد بوکان، میان حوضه رودخانه زرینه‌رود و پایین دست سد نوروزلو به منظور تامین مطمئن آب شرب شهر و روستاها از تعهدات وزارت نیرو، مدیریت حوضه آبریز دریاچه ارومیه و وزارت جهاد کشاورزی عنوان شد.
با توجه به وضعیت بارشی در آذربایجان غربی به ویژه جنوب این استان و همچنین کم آبی موجود در سدهای بزرگ منطقه به نظر می‌رسد که با مصرف بهینه آب به ویژه در حوزه کشاورزی و استفاده از روش‌های جایگزین و همچنین کشت‌های کم آب‌بر می‌توان این وضعیت را مدیریت کرد.
البته باید در نظر داشت که کاهش بارش‌ها در آذربایجان غربی به تبع اقلیم ایران، در سال‌های آتی نیز می‌تواند کاهش یابد و ناگزیر هستیم که در بخش کشاورزی به موضوع کشت‌های کم آب بر یا بذرها و درختان اصلاح شده حرکت کنیم تا مصرف آب روز به روز کاهش یابد و در سال های آتی با مشکلات جدی تر در حوزه آب مواجه نباشیم.