حل مشکلات پسماند در زنجان نیازمند مدیریت صحیح و پایدار

ایرنا/ حل مشکلات پسماند در استان زنجان نیازمند مدیریت صحیح و پایدار و ایجاد زیرساختهای لازم است که تا رسیدن به حد مطلوب همچنان فاصله وجود دارد.

امروزه با رشد شهرها و جوامع، مدیریت پسماندهای شهری از جمع‌آوری، دفع و بازیافت آنها از مهم‌ترین مسائل شهرهای مدرن کنونی و به‌ویژه شهرهای بزرگ است.

---

بازار

---

پسخوماندها چهره‌ای ناخوشایند به شهرها می‌دهد و می‌تواند به بروز بیماری‌های گوناگون منجر شود به علاوه با آلوده کردن آب، خاک و هوا خسارت‌های زیادی را به سکونتگاه‌های شهری وارد می‌آورد.

براساس آخرین آمار روزانه ۵۸ هزار و سالانه ۲۰ میلیون تُن پسماند عادی شهری در ایران، تولید می شود که فرآیند دفع اصولی آنها برای حفظ محیط زیست مهم و ضروری است.

در استان زنجان نیز موضوع مدیریت پسماند از اهمیت زیادی برخوردار است و بی توجهی به این مقوله مهم پیامد های مختلفی به دنبال خواهد داشت.

تهدید سلامت مردم با دفع زباله به روش غیر اصولی

مدیر گروه بهداشت محیط استان زنجان به عوارض دفع غیر بهداشتی پسماندهای شهری و روستایی اشاره کرد و گفت: یکی از مراحل مهم فرآیند مدیریت پسماندها، دفع پسماند یعنی پاک کردن پسماند از محیط زندگی یا تبدیل آن به موادی است که خاصیت زاید بودن نداشته باشد.

قاسم محمدی افزود: این مرحله از مدیریت پسماندها از نظر محیط زیست اهمیت خاصی دارد و استفاده از روشهای مناسب دفع از بروز مشکلات محیط زیستی جلوگیری می کند.

محمدی با بیان اینکه با انتشار زباله ها در محیط و یا تلنبار شدن آنها محیط مناسبی برای تولید، رشد و نمو حشرات، جوندگان و دیگر موجودات موذی فراهم می آید، اظهار داشت: بیماریهایی مانند سیاه زخم، بروسلوز، کیست هیداتیک، سالمونلا، حصبه، شبه حصبه، وبا، تراخم و مسمومیت های غذایی به نحوی از طریق حشرات و حیوانات موذی مانند مگس و موش به انسان منتقل می شود.

وی با تاکید بر اینکه دفع غیر بهداشتی پسماند علاوه بر ایجاد بیماری های مختلف باعث آلودگی منابع آب و خاک می شود،افزود: این مساله می تواند بیماری های بسیاری را به انسان منتقل کند.

محمدی افزود: سوزاندن زباله با روش های نادرست و همچنین آتش سوزی خود به خودی زباله های شهری به دلیل انتشار گازهای خطرناک حاصل از سوختن مواد موجود در داخل پسماند، موجب آلودگی هوا و به خطر افتادن سلامتی شهروندان می شود.

مدیر گروه بهداشت محیط استان زنجان از عوارض دیگر دفع غیر بهداشتی پسماند را به تفکیک و بازیافت غیر بهداشتی توسط افراد زباله گرد اشاره کرد و گفت: این امر احتمال ابتلای این افراد به بیماری های مذکور و همچنین بیماری های اسکلتی، عضلانی، حساسیت در اثر مواجهه با مواد شیمیایی، بیماریهای عفونی، تنفسی، پوستی، انگلی و مشکلات دستگاه گوارش را فراهم می آورد.

وی با تاکید بر اینکه مهمترین بحث در زمینه مدیریت پسماند، کاهش تولید پسماند است، گفت: برای کاهش حجم و میزان پسماندهای تولیدی، جداسازی پسماند تر و خشک و به طور کلی تفکیک از مبدا مهمترین راه حل است.

به گفته محمدی ،تفکیک پسماند خانگی به محض تولید پسماند می تواند بخش اعظمی از مشکلات بازیافت پسماند و آلودگی محیط زیست ناشی از دفع پسماند را برطرف کند.

وی همچنین اجرای برنامه تفکیک از مبدا و موفقیت آن را مستلزم مشارکت و همکاری عمومی عنوان و خاطر نشان کرد: فرهنگ سازی و آموزش عمومی و تخصصی مستمر در رسانه ها و همچنین همکاری دستگاههای اجرایی مختلف با شهرداری ها از ضروری‌ترین ابزار اجرای برنامه تفکیک از مبدأ و موفقیت آن است.

ضعف زیرساخت‌ها مشکل جدی در بازیافت و دفع پسماند

رئیس سازمان پسماند شهرداری زنجان نیز در ادامه با بیان اینکه پسماندها، به‌عنوان یکی از پیامدهای اجتناب‌ناپذیر زندگی شهری و صنعتی، نیازمند مدیریت صحیح و پایدار است، گفت: در کشور ما، ضعف زیرساخت‌ها، نبود برنامه‌ریزی جامع و همچنین بی‌توجهی به الزامات زیست‌محیطی موجب شده است که فرآیند جمع‌آوری، تفکیک، بازیافت و دفع پسماندها با مشکلات جدی مواجه باشد.

سحر حدیدیان عمده دلیل اصلی بحران پسماند را نبود زیرساخت‌های مناسب عنوان کرد و افزود: بسیاری از شهرها و روستاها فاقد تجهیزات پیشرفته برای جمع‌آوری و تفکیک پسماند هستند.

وی با بیان اینکه ضعف در فرهنگ‌سازی عمومی از دیگر علل بحران حوزه پسماندها به شمار می رود، اضافه کرد: آگاهی ناکافی مردم نسبت به تفکیک زباله در مبدا و اهمیت بازیافت باعث افزایش زباله‌های ترکیبی و غیرقابل بازیافت می‌شود.

رئیس سازمان پسماند شهرداری زنجان با بیان اینکه کمبود قوانین اجرایی مؤثر از دیگر مشکلات این بخش است، گفت: در بسیاری از موارد، قوانین مربوط به مدیریت پسماند یا اجرا نمی‌شود یا ضمانت اجرایی کافی ندارد.

وی با بیان اینکه نبود سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نیز از دیگر علل ها محسوب می شود ادامه داد: فرصت‌های اقتصادی موجود در صنعت بازیافت به دلیل نبود مشوق‌ها و امنیت سرمایه‌گذاری، مغفول مانده‌اند.

به گفته وی، این نارسایی‌ها در مدیریت پسماند به‌ویژه در مناطق شهری و صنعتی، در مواردی منجر به بروز آتش‌سوزی‌های گسترده و افزایش چشمگیر بیماری‌های عفونی و تنفسی شده است.

حدیدیان با بیان اینکه آلودگی منابع آب، خاک و هوا به خصوص از محل دفن‌های غیراستاندارد و سوزاندن زباله‌ها و پسماندها نیز یکی از موارد مهم تاثیرات بحران پسماند است، افزود: به موجب قوانین ابلاغی به ویژه قانون مدیریت پسماند مواد ۱۸ و ۲۰ ،هرگونه سوزاندن زباله، بدون اخذ مجوز از سازمان حفاظت محیط‌زیست، ممنوع است و تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی موظف‌اند در نگهداری، جمع‌آوری، حمل‌ونقل و دفع پسماند، اصول ایمنی و زیست‌ محیطی را رعایت کنند که در غیر این صورت باید خسارات وارده را جبران کنند.

تولید روزانه ۳۰۰ تن پسماند در زنجان

رئیس سازمان پسماند شهرداری زنجان با تاکید بر اینکه برای تفکیک زباله از مبدا باید بیش از گذشته مردم را به انجام این کار مهم تشویق کنیم، گفت: یک موضوع مغفول در این زمینه، فرهنگسازی لازم است که اولین گام مدیریت پسماند به شمار می رود.

حدیدیان افزود: هم اکنون در شهر زنجان با داشتن جمعیت ۵۰۵ هزار نفری روزانه ۲۵۵ تا ۳۰۰ تن پسماند تولید می شود که این میزان در برخی اوقات سال از این رقم نیز فراتر می رود.

وی اظهار داشت: هم اکنون زباله های شهر زنجان به سایت دفن پسماندهای شهری واقع در ۲۰ کیلومتری شهر زنجان به عنوان تنها مرکز فعال انجام فرآیندهای مربوط به دفن زباله منتقل می‌شود.

این مسوول شهری با بیان اینکه در زمان حاضر شهر زنجان چهار منطقه شهری دارد، ادامه داد: فرآیند جمع آوری مکانیزه زباله توسط بخش خصوصی در دو منطقه شهرداری از چهار سال گذشته در حال انجام است.

وی به راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با افزایش پسماند اشاره کرد و گفت: توسعه زیرساخت‌های تفکیک و بازیافت در سطح ملی با مشارکت بخش خصوصی ،آموزش و فرهنگ‌سازی در مدارس، رسانه‌ها و فضای مجازی،ایجاد سامانه‌های هوشمند برای جمع‌آوری و ردیابی زباله‌ها و تصویب و اجرای قوانین الزام‌آور با جریمه‌های بازدارنده از جمله آن است.

حدیدیان خاطر نشان کرد: حمایت از کسب‌وکارهای سبز و نوآور در حوزه بازیافت و تولید انرژی از پسماند نیز باید مورد توجه قرار گیرد تا با یک رویکرد چندبخشی و همکاری مردم و دستگاههای متولی این موضوع، سلامت محیط زیست و جامعه برای نیل به توسعه پایدار فراهم شود.

وضعیت نامطلوب دفن پسماند و احتمال آلودگی آبهای زیر زمینی و چاه ها

مدیر کل محیط زیست استان زنجان نیز ادامه داد: هم اکنون لندفیل پسماندهای شهری در جنوب غربی زنجان، دارای مساحتی حدود ۵۰ هکتار است و بیش از ۲۵ سال مورد بهره برداری قرار دارد.

سید رضا موسوی مشکینی با بیان اینکه در سالهای اخیر با پیگیری های محیط زیست،شـهرداری زنجان نسـبت به ایجاد و نصب باسکول و نگهبانی و ترمیم بخشـی از حصار کشی این محل اقدام کرده است، افزود: پسماندهای تولیدی شـهر به وسیله گاری دستی، نیسان، کامیون و کامیونت جمع آوری و اکثرا به صورت سنتی و روباز به سایت مذکور جهت دفن منتقل می شود.

وی با بیان اینکه در سال های اخیر شهرداری نسبت به تعبیه سطل های مخصوص جمع آوری پسماند در ورودی خیابانها و کوچه ها اقدام کرده است،گفت: اقدام مناسب و اصولی جهت تفکیک و جداسازی پسماندهای دارای ارزش اقتصادی از طرف شهرداری و متولیان امر صورت نگرفته و همچنان به صورت سنتی و غیر بهداشتی تفکیک و جداسازی توسط افراد زباله گرد صورت می گیرد.

موسوی افزود: در مسیر انتقال نیز به دلیل نبود نظارت و پایش کافی بعضی رانندگان از بستن روکش جهت جلوگیری از ریخت پسماندهای سبک و شیرابه در معابر و حاشیه جاده ها امتناع می کنند.

پسـماندهای تولیدی شـهر زنجان با جمعیت حدود ۵۰۰ هزار نفر به طور متوسـط روزانه مابین (۳۵۰-۴۰۰) تن در روز اعلام شده که تغییرات فصـلی و شـرایط اقلیمی بر میزان پسماندتأثیر گذار است.وی با بیان اینکه پسـماندهای تولیدی شـهر زنجان با جمعیت حدود ۵۰۰ هزار نفر به طور متوسط روزانه مابین (۳۵۰-۴۰۰) تن در روز اعلام شده که تغییرات فصـلی و شـرایط اقلیمی بر میزان پسماند تأثیرگذار است، اظهار داشت: پسماندهای حمل شده توسط لودر و بلدوزر دفن می شود ولی به دلیل نبود حفاظ مناسب و درختکاری و جمع آوری پسماندهای سبک پراکنده شده طی دوره های منظم در طول سال وضعیت مناسبی ندارد.

مدیر کل محیط زیست استان زنجان ادامه داد: در بعضی مواقع، آتش سوزی در محل اتفاق می افتد که موجب آلودگی هوای منطقه می شود.

وی اضافه کرد: به دلیل حجم انبوه پسماندهای دپو شده و نبود برنامه ریزی درست و اصولی در مدیریت پسماندها،حجم زیادی از پسماند در اسرع وقت دفن نمی شود که این امر باعث ایجاد شیرابه و بوی نا مطبوع و همچنین انتشار پسماندهای سبک به دلیل شرایط توپوگرافیکی و بادخیز بودن در سطـح منطقه می شود که نما و منظره ای بسیار نامناسب در منطقه ایجاد می کند.

موسوی با بیان اینکه همچنین با توجه به قدمت محل و حجم انبوه پسماندهای حمل شـده احتمال آلودگی آبهای زیر زمینی و چاه های پایین دست وجود دارد، افزود: بنا به اظهار مسئولان شهرداری، هر چند وقت نسـبت به جمع آوری و پاکسازی منطقه مبادرت می شود که ظاهر امر، خلاف موضوع را نشان می دهد.

وی با بیان اینکه نخاله های ساختمانی شهر زنجان در محل قره داغ واقع در ابتدای جاده زنجان – بیجار تخلیه و دپو می شود، خاطر نشان کرد: در بعضـی مواقع رانندگان و بعضـی از شهروندان در مسـیل ها و حاشیه اراضی کشاورزی و جاده های برونشهری نسبت به تخلیه نخاله ساختمانی خود اقدام می کنند.

موسوی افزود: از سوی دیگر انتقال حجم گسترده پسماندهای صـنعتی از واحدهای تولیـدی به محل دفن انجام می شود که با توجه به تصویب طرح جامع مدیریت پسماند و قدمت محل، ارائه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی و همچنین ارائه طرح تفضیلی مورد اجرا قبل از هر گونه اقدامی الزامی است.

برآیند:

مدیریت پسماند از ابعاد مختلف اهمیت زیادی دارد، اما این موضوع مهم در استان نیازمند توجه بیشتر از سوی سازمان و ارگان متولی است چرا که پیگیری و بررسی محیط زیست استان بیانگر آن است که شیوه های سنتی جمع آوری زباله پاسخگو نیست و حتی می تواند مشکلات عدیده ای را به وجود آورد.

آخرین خبر زنجان در اینستاگرام :
https://instagram.com/zanjan_today