راهاندازی کارخانه کمپوست بجنورد در حصار وعدهها و واهمهها

ایرنا/ کارخانه کمپوست بجنورد که زمانی قرار بود به معضل زبالههای مرکز خراسان شمالی پایان دهد بیش از یک دهه است درگیر حاشیهها، اعتراضهای محلی و وعدههای بیسرانجام مانده و هنوز سرنوشت روشنی ندارد.
کوه باباموسی در حاشیه بجنورد، سالهاست به جای طبیعتگردان، میزبان زبالههای شهری است؛ انبوهی روزانه بالغ بر ۱۵۰ تن زباله که بیهیچ اصول بهداشتی دفن میشود، بیآنکه خاک کافی برای پوشش داشته باشد یا مانعی در برابر نشت شیرابهها و دود آتشسوزیها ایجاد شود.
کارخانه کمپوست بجنورد که در سال ۱۳۹۱ با امید پایان دادن به این وضعیت راهاندازی شد، تنها چند ماه دوام آورد و جانمایی نادرست، نزدیکی به روستا و بوی متعفن، موجی از اعتراضات مردمی را رقم زد و تعطیلی زودهنگام کارخانه را در پی داشت.
اکنون، پس از بیش از یک دهه بلاتکلیفی این پروژه حیاتی در حصار بیبرنامگی، کمبود اعتبار و اختلاف نظرهای اجتماعی خاک میخورد.
با وجود مصوبه ۳۸۰ میلیارد ریالی شهرداری برای احیای کارخانه، کارشناسان از نیاز به هزار میلیارد ریال برای انتقال و راهاندازی مجدد آن سخن میگویند، در حالیکه اداره محیط زیست استان از دفن غیرقانونی زباله و جانمایی اشتباه کارخانه هشدار میدهد، طرح انتقال به روستای نجفآباد نیز با مقاومت اجتماعی روبهرو است.
اکنون، زبالههای بجنورد نه تنها طبیعت، بلکه اعتماد عمومی را نیز دفن کردهاند؛ و این پرسش همچنان بیپاسخ مانده است که چه زمانی قرار است تصمیمی جدی برای نجات محیط زیست گرفته شود؟
گلایه از تاخیر در راه اندازی کارخانه کمپوست
عضو شورای اسلامی شهر بجنورد در این خصوص گفت: تاخیر بیش از یک دههای در راهاندازی کارخانه کمپوست مرکز خراسان شمالی، نهتنها معضل انباشت زباله را تشدید کرده، بلکه سلامت شهروندان و محیطزیست را در معرض تهدیدی جدی قرار داده است.
یوسف مغروری اظهار کرد: کارخانه کمپوست در سال ۹۱ بهره برداری و افتتاح شد اما به علت مشکلات اجتماعی و اعتراض مردم به انتشار بوی متعفن ناشی از فعالیت آن به تعطیلی کشید.
وی افزود: با توقف فعالیت این کارخانه، تلاش ها برای راهاندازی مجدد این واحد به نتیجه نرسیده و مقرر است کارخانه در مکان جدید اجرایی و تجهیزات به این نقطه منتقل شود.
عضو شورای اسلامی شهر بجنورد تصریح کرد: زمینی در حوالی روستای نجف آباد جانمایی شد اما اجرای طرح در این نقطه نیز با توجه به نگرانی مردم از تکرار مشکلات پیشین، هنوز راه به جایی نبرده است.
وی با بیان اینکه مشاور تکلیف دارد تا یک ماه آتی نظر قطعی را درباره انتقال کارخانه به مکان جدید اعلام کند خاطرنشان کرد: انتقال تجهیزات کارخانه کمپوست به مکان جدید حدود یکهزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد.
مغروری با اشاره به اینکه مکان فعلی کارخانه کمپوست تاییدیه لازم را نداشته و در مکانی غیر از نقطه مورد تایید محیط زیست اجرایی شده است گفت: جای تاسف است که اجرای طرح ها بدون کارشناسی و بدون توجه به مطالعات باشد و هزینه های گزاف منجر به نتیجه نشود.
وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد با توجه به نگرانیهای اهالی روستا از تکرار مشکلات پیشین، اجرای این کارخانه در مکان جدید نیز به نتیجه نرسد.
۳۸۰ میلیارد ریال اعتبار شهرداری برای کارخانه کمپوست
عضو شورای اسلامی شهر بجنورد درباره تامین اعتبار لازم برای راه اندازی کارخانه کمپوست در شهرداری مرکز استان گفت: ۳۸۰ میلیارد ریال اعتبار از بودجه امسال برای خرید تجهیزات مورد نیاز کارخانه کمپوست مصوب شده است که البته رقم ناچیزی است و پاسخگوی نیاز نیست.
وی با اشاره به استهلاک تجهیزات کارخانه کمپوست در یک دهه گذشته به علت توقف فعالیت گفت: راه اندازی کارخانه کمپوست نیاز به تامین منابع ملی دارد و شهرداری نمی تواند این منابع را تامین کند.
نایب رئیس شورای شهربجنورد با بیان اینکه باید تلاش شود فرایند کمپوست با جدیدترین روش ها و مجهزترین دستگاهها انجام شود تصریح کرد: بهره برداری از این واحد تولیدی با حل مشکل انباشت زباله در کوه باباموسی همراه خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه کوه باباموسی خاک کافی برای پوشاندن زباله ها وجود ندارد گفت: البته اکنون خاک پوشانی زباله ها در این سایت، شرایط بهتری به خود گرفته است اما مشکل بهداشتی کماکان وجود دارد.
عضو شورای اسلامی شهر بجنورد خاطرنشان کرد: اکنون روزانه ۱۵۰ تن زباله به کوه باباموسی منتقل می شود که دفن آن به صورت غیراصولی و غیربهداشتی است.
وضعیت نامناسب دفن زباله در کوه باباموسی
زباله بجنورد در کوهی در شمال این شهر دفن می شود و اینک خاک کافی برای دفنزباله ها در کوه باباموسی وجود ندارد از این رو دفنگاه باید جابه جا شود و این جابه جایی باید با برنامه ریزی مناسب تری انجام تا از آلودگی دیگر جلوگیری شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی نیز با اشاره به اینکه ایجاد کارخانه کمپوست بجنورد تاکنون درگیر مسایل اجتماعی بوده و از سال های گذشته بلاتکلیف مانده است گفت: این مشکل باید با اقناع و مشارکت اهالی روستاهای اطراف برطرف شود.
حسین هراتی درباره وضعیت مدیریت پسماند در کوه باباموسی شهر بجنورد گفت: دفن زباله در کوه باباموسی بدون مجوز و به صورت غیراصولی در حال انجام بوده و در این باره پرونده قضایی مربوط به شکایت از شهرداری بجنورد در دست پیگیری است.
وی خاطرنشان کرد: نبود خاک مناسب در دفن گاه باباموسی خاک پوشانی زباله ها را با مشکل روبهرو کرده است، هر چند این مشکل کمتر شده اما همچنان دامنگیر است و این دفنگاه از سه دهه پیش مجوزی برای بهرهبرداری ندارد.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی افزود: این محل در حریم شهر بجنورد ایجاد شده که در مغایرت با ضوابط قانونی استقرار واحدهای نظیر آن است.
کارخانه کمپوست معطل برطرف شدن مشکلات اجتماعی
وی افزود: وضعیت دفن زباله در کوه باباموسی در بجنورد بسیار نامناسب است و مسوولان پیگیر هستند تا با راهاندازی کارخانه کمپوست، دفن گاه نیز به مکان جدید منتقل شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: ایجاد کارخانه کمپوست در مکان جدید، مجوزهای لازم را دارد اما ادامه اجرای این طرح همچنان درگیر مشکلات اجتماعی است.
وی با اشاره به تعطیلی کارخانه کمپوست بجنورد خاطرنشان کرد: کارخانه کمپوست بجنورد در دهه ۹۰ تنها پس از مدت کوتاه فعالیت به علت مشکلات اجتماعی و اعتراض مردم به تعطیلی کشیده شد.
هراتی تصریح کرد: کوه باباموسی با تعطیلی این کارخانه، بار دیگر محل دپوی زباله ها شد اما شرایط فیزیکی و حجم خاک این منطقه به گونهای است که کفایت پوشاندن زباله ها را ندارد.
کارخانه کمپوست در ۲۵ کیلومتری شرق بجنورد در زمینی به مساحت ۱۵ هکتار ساخته شده که ۱۰ هکتار برای پردازش و تخمیر و پنج هکتار آن نیز برای دفنگاه زباله در نظر گرفته شد.
این کارخانه در تیرماه سال ۹۱ با ظرفیت پذیرش روزانه ۵۰۰ تن زباله با حضور وزیر وقت کشور آغاز به کار کرد که بعد از اندک مدتی، به دلیل اعتراض روستاییان مجاور کارخانه، فعالیت آن متوقف شد.
ظرفیت کارخانه کمپوست بجنورد ۲۵۰ تن اعلام شد و این واحد تولیدی قرار بود سالانه بیش از چهار هزار تن کود آلی تولید کند و با فعالیت آن، زباله شهرهای بجنورد، شیروان، آشخانه و اسفراین به این محل منتقل شود اما عمر فعالیت این کارخانه تنها چند ماه بود.
شهرستان بجنورد دارای ۲ بخش مرکزی و گرمخان و پنج دهستان گرمخان، گیفان، بدرانلو، باباامان، آلاداغ و برابر آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ دارای ۳۲۴ هزار و ۸۳ نفر جمعیت است.