حوزه علمیه در قبال تحولات هوش مصنوعی باید دارای نقشه راه باشد

ایرنا/ قم - ایرنا - مدیر حوزه‌های علمیه کشور با تاکید بر لزوم نگاه امیدوارانه و دغدغه‌مند به موج فناوری‌های نوین گفت: حوزه علمیه در قبال تحولات گسترده هوش مصنوعی باید با برنامه و نقشه راه روشن وارد میدان شود.

به گزارش خبرنگار ایرنا، آیت‌الله علیرضا اعرافی روز دوشنبه در آیین رونمایی از جدیدترین محصول مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در رشته حدیث در سالن اجتماعات این مرکز در قم اظهار کرد: همان‌گونه که در حوادث مهم تاریخی، امدادهای الهی با جلوه‌ای آشکار مردم و کشور را یاری کرده‌است، امروز نیز در مواجهه با فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، نیازمند رویکردی روشن هستیم.

---

بازار

---

وی با اشاره به جنگ تحمیلی۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی گفت: جلوه‌های امداد غیبی الهی آشکار شد و ملت ایران با رهبری حکیمانه، وحدت و حضور شجاعانه همه اقشار، توطئه‌های دشمنان را ناکام گذاشتند.

وی افزود: این امدادها هزار برابر واقعه طبس در پنجم اردیبهشت سال ۵۹ بود و در سه عرصه رهبری فرماندهی کل قوا، حضور وحدت‌بخش ملت ایران و حرکت قوی و جهاد عظیم نیروهای مسلح نمایان شد.

اعرافی ادامه داد: ملت ایران در دومین جمعه جنگ، با حضور گسترده در نماز جمعه‌ها و تظاهرات سراسری، همه محاسبه‌های دشمنان را بر هم زدند، مراجع، بزرگان، حوزه‌های علمیه و توده عظیم مردم با وجود فشار تورم ۳۰ تا ۴۰ درصدی ایستادگی کردند و این خود جلوه‌ای آشکار از امداد الهی بود.

مدیر حوزه‌های علمیه یادآور شد: همان‌گونه که جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و واقعه طبس درس‌های روشنی به ما داد، امروز نیز ضرورت دارد حوزه علمیه با نگاه بیمناک و امیدوار و با نقشه راه روشن، وارد عرصه تحولات گسترده فناوری شود و برای اثرگذاری در همه لایه‌های زندگی جامعه آماده باشد.

فرصت‌ها و نگرانی‌های هوش مصنوعی

اعرافی تصریح کرد: موج پیشرفت‌های هوش مصنوعی همه ابعاد زندگی بشر از اندیشه و معرفت تا معیشت و اجتماع را تحت تاثیر قرار خواهد داد و اگرچه فرصت‌ها و برکت‌های بزرگی دارد، اما نگرانی‌ها و مخاطره‌های جدی نیز به همراه دارد.

وی اضافه کرد: یکی از نگرانی‌ها عقب‌ماندن و منفعل شدن در برابر سرعت تحول‌هاست و برای جلوگیری از آن باید با نقشه راه جامع و دقیق حرکت کنیم.

عضو فقهای شورای نگهبان بیان کرد: به همین منظور، متنی با همکاری ۲۰ تا ۳۰ کارشناس آماده شده که برای روسای قوا، دستگاه‌های مسوول و رهبر معظم انقلاب ارسال خواهد شد.

امام جمعه قم گفت: در این متن تاکید شده اقدام‌های کنونی در زمینه هوش مصنوعی کافی نیست و باید در آینده همه لایه‌های زندگی انسان‌ها را تحت پوشش قرار دهد.

حوزه و وظایف نوین در قبال فناوری

اعرافی با ذکر این نکته که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین پیشگام بوده و امروز نیز می‌تواند نقش برجسته‌تری ایفا کند گفت: کلان حوزه علمیه باید با بیم، امید و نقشه راه مشخص، وارد عرصه شود و سهم خود را در هدایت جامعه در برابر پیشرفت‌های فناورانه ایفا کند.

مدیر حوزه‌ها ادامه داد: سند حوزه و هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته در حال تکمیل است و نسخه نیمه‌نهایی آن که اکنون در اختیار من قرار دارد، به زودی تقدیم بزرگان حوزه و شورای عالی حوزه خواهد شد، این سند مسیر آینده حوزه را به‌صورت روشن مشخص خواهد کرد.

عرصه‌های کلیدی هوش مصنوعی در حوزه

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: نخستین محور، داوری و تولید نظریه درباره هوش مصنوعی در ابعاد فلسفی، فقهی، اخلاقی و حقوقی است و تاکنون حدود ۲۰ تا ۳۰ جلد اثر در زمینه فقه معاصر و فقه هوش مصنوعی آماده شده است.

وی در ادامه افزود: محور دوم، نقش هوش مصنوعی در پژوهش‌های حوزوی و کاربرد آن در منابع و متون اسلامی است که می‌تواند استنطاق آیه‌ها و روایت‌ها را تسهیل کند، هرچند مخاطره‌هایی نیز دارد و ورود مجتهدان و صاحب‌نظران را می‌طلبد.

وی اضافه کرد: سومین محور نیز بهره‌گیری از این فناوری در نظام آموزشی و سازمانی حوزه است و محور چهارم، مشارکت فعال حوزه در تدوین اسناد ملی و سیاست‌های کلان کشور خواهد بود.

دسترس‌پذیری معارف اسلامی

اعرافی تاکید کرد: همه معارف و اطلاعات حوزه باید به فضای وب و تلفن همراه منتقل شود تا دسترس‌پذیر شود و مبنای اقدام‌های نوین علمی و فرهنگی قرار گیرد.

وی افزود: مرکز نور در این عرصه زمانی پیشگام بوده و امروز نیز باید با شتاب بیشتری حرکت کند و مناسبات میان فناوری‌های نوین و حوزه علمیه را با اشراف مجتهدان، فیلسوفان و صاحب‌نظران تعریف کند تا میراث ارزشمند گذشتگان با شرایط دنیای جدید، آینده‌ای روشن‌تر و تابناک‌تر رقم بزند.

نرم‌افزار جامع الاحادیث ۴؛ کتابخانه‌ای دیجیتال و پیشرفته

در این آیین نرم‌افزار جامع الاحادیث چهار به عنوان تازه‌ترین محصول گروه حدیث مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور معرفی شد.

این نرم‌افزار با ارائه متن کامل ۷۴۲ عنوان کتاب و رساله در یکهزار و ۶۵۵ جلد از منابع حدیثی شیعه و دسته‌بندی موضوعی آثار در حوزه‌های فقهی، تفسیری، کلامی، اخلاقی، تاریخی، فضائل و مناقب، ادعیه و زیارت، حکم و مواعظ، جوامع حدیثی و طب، کتابخانه‌ای جامع و غنی را در اختیار محققان قرار داده است.

این محصول علاوه بر امکانات رایج کتابخانه‌های دیجیتال مانند نمایش متن، جستجوی پیشرفته، اتصال کلمه‌های متن به کتاب‌های لغت و ارتباط آیه‌ها به قرآن کریم، برای نخستین بار با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی قابلیت‌های نوینی را در اختیار پژوهشگران علوم اسلامی قرار داده است.