کشف درخشش مرموز حیات؛ نوری که با مرگ خاموش میشود

ایرنا/ پژوهشگران کانادایی با اندازهگیری مستقیم فوتونهای فوقضعیف، شواهد فیزیکی جالبی یافتهاند که نشان میدهد همه موجودات زنده، از موشها گرفته تا گیاهان، تا لحظه مرگ، نوعی درخشش زیستی دارند که بلافاصله پس از مرگ محو میشود.
به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سایِنس اَلِرت در گزارشی آورده است:
بر اساس آزمایشی که توسط پژوهشگران دانشگاه کَلگری و شورای تحقیقات ملی کانادا انجام شد، به نظر میرسد حیات واقعاً تابناک است. آزمایشی منحصربهفرد روی موشها و برگهای دو گونه گیاهی مختلف، شواهد فیزیکی مستقیمی از پدیده عجیب بیوفوتون (Biophoton) ارائه داده که نشان میدهد همه موجودات زنده، از جمله انسانها، به معنای واقعی کلمه تا لحظه مرگ، میدرخشند.
چالشهای پژوهش
این یافتهها ممکن است در نگاه اول کمی مرموز به نظر برسد. بررسیهای علمی درباره انتشارات الکترومغناطیسی زیستی اغلب با ادعاهای اثباتنشده درباره هالههای نورانی اطراف موجودات زنده مرتبط دانسته میشوند. از سوی دیگر، حتی در تئوری نیز طولموجهای مرئی نور منتشرشده از فرآیندهای زیستی آنقدر ضعیف هستند که بهراحتی تحت تأثیر امواج الکترومغناطیسی محیط و گرمای تابشی ناشی از سوختوساز بدن قرار میگیرند.
علم پشت پرده بیوفوتون
وحید سالاری، فیزیکدان دانشگاه کلگری و گروهش ادعا میکنند که دقیقاً همین پدیده را مشاهده کردهاند: انتشار فوتون فوقضعیف (فوتونها کوچکترین بستههای انرژی نور هستند) که توسط چندین حیوان زنده تولید میشود و با حالت غیر زنده آنها تضادی چشمگیر دارد.
بیوفوتون، موضوعی بحثبرانگیز است. اگرچه انواعی از فرآیندهای زیستی بهوضوح نمایشهای درخشان نور را به شکل شیمیتابی (کِمیلومینِسانس، Chemiluminescence) تولید میکنند، برای دههها، انتشار خودبهخودی امواج نوری با طولموج ۲۰۰ تا هزار نانومتر از واکنشهای کمتر آشکار در انواع سلولهای زنده ثبت شده است.
یکی از دلایل قوی مطرحشده برای منشأ این تابش، اثر گونههای اکسیژن فعال (ROS) است که سلولهای زنده در هنگام مواجهه با استرسهایی مانند گرما، سموم، عوامل بیماریزا یا کمبود مواد مغذی تولید میکنند.
انتشار فوتون فوقضعیف از چهار برگ درخت چتر
آزمایش روی موشها و گیاهان
پژوهشگران برای تعیین امکان اندازهگیری این فرآیند در موجودات زنده کامل، از دوربینهای پیشرفته برای مقایسه کمنورترین تابشها از موشهای زنده و سپس مرده استفاده کردند. نتایج نشان داد که میتوان فوتونهای فردی در باند مرئی نور را که از سلولهای موش قبل و بعد از مرگ ساطع میشود، ثبت کرد. تفاوت در تعداد این فوتونها واضح بود و کاهش چشمگیری در انتشار فوتون فوق ضعیف در دوره اندازهگیری پس از مرگ موشها مشاهده شد.
آزمایشهای مشابه روی برگهای گیاهان نیز نتایجی مشابه نشان داد. اِعمال استرس فیزیکی و شیمیایی به گیاهان، شواهد محکمی ارائه داد که گونههای اکسیژن فعال میتوانند پشت این درخشش ملایم باشند.
پژوهشگران گزارش میدهند: نتایج ما نشان میدهد که بخشهای آسیبدیده در همه برگها در طول ۱۶ ساعت تصویربرداری به طور چشمگیری درخشانتر از بخشهای سالم بودند.