«کاپ ۳۰»: چه انتظاراتی از اجلاس اقلیمیِ مهم سازمان ملل باید داشت؟

ایسنا/ همزمان با آماده شدن برزیل برای میزبانی اجلاس اقلیمی COP۳۰، فشار بر کشورها برای تبدیل سال‌ها وعده به اقدامات قابل اندازه‌گیری برای مهار گرمایش جهانی افزایش می‌یابد.

به گزارش ایسنا، این کنفرانس که قرار است از ۱۰ تا ۲۱ نوامبر در «بلم» در حاشیه جنگل‌های بارانی آمازون برگزار شود، در بحبوحه موج‌های گرمای بی‌سابقه، توقف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و شکاف‌های ژئوپلیتیکی که دیپلماسی اقلیمی را تهدید به خروج از مسیر می‌کند، برپا خواهد شد.

---

بازار

---

«کریس آیلت»، پژوهشگر مرکز محیط زیست و جامعه در اندیشکده «چتم هاوس» گفت: COP۳۰ درباره گذر از حرف به عمل است. آنچه باید در بلم ببینیم، تعهد کشورها به اقداماتی است که اهداف از پیش تعیین‌شده را محقق می‌کنند مانند گذار از سوخت‌های فسیلی، حفاظت از جنگل‌ها یا افزایش بودجه اقلیمی.

کارشناسان می‌گویند اجلاس امسال (۲۰۲۵) که دهمین سالگرد توافق پاریس است، می‌تواند تعیین کند که آیا جهان هنوز فرصتی برای محدود کردن گرمایش به ۱.۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح پیش از صنعتی شدن دارد یا خیر.

دستور جلسه چیست؟

به گفته «کاترین براون»، پژوهشگر موسسه محیط زیست استکهلم، این اجلاس بر سه موضوع اصلی تمرکز خواهد داشت: سازگاری، تعهدات جدید اقلیمی و امور مالی.

اولین مورد هدف جهانی سازگاری است، چارچوبی برای پیگیری پیشرفت در مقابله با اثرات اقلیمی مانند امواج گرما، خشکسالی و سیل.

براون گفت: این گزینه اساساً راهی برای سنجش این است که آیا ما در سازگاری با اثرات اقلیمی پیشرفت می‌کنیم یا خیر. این هدف، حاصل تلاشی طولانی برای قرار دادن دو مقوله سازگاری و کاهش اثرات به لحاظ اهمیت در یک جایگاه است.

دومین تمرکز شامل مشارکت‌های ملی تعیین‌شده (NDC) است - برنامه‌های ملی اقلیمی که طبق توافق‌نامه پاریس هر پنج سال یکبار الزامی هستند.

تنها ۶۴ کشور که ۳۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای را تشکیل می‌دهند به مهلت مقرر امسال رسیدند، در حالی که تولیدکنندگان اصلی گازهای گلخانه‌ای مانند اتحادیه اروپا هنوز در حال نهایی کردن اهداف خود هستند.

براون گفت: بسیاری از کشورها عقب هستند... از جمله برخی از بازیگران واقعاً بزرگ مانند اتحادیه اروپا که هنوز در تلاش برای تصمیم‌گیری در مورد برنامه خود است.

سومین و بحث‌برانگیزترین موضوع، تأمین مالی اقلیمی است - تعهد کشورهای ثروتمند برای حمایت از کشورهای در حال توسعه.

در COP۲۶ در گلاسکو، کشورهای ثروتمند متعهد شدند که بودجه سازگاری با اقلیم را تا سال ۲۰۲۵ دو برابر کنند، اما براون گفت: به نظر می‌رسد که این امر محقق نخواهد شد و احتمالاً این وضعیت، سیگنال منفی ارسال می‌کند که بر مذاکرات تأثیر می‌گذارد.

چه کسانی در این مراسم شرکت می‌کنند؟

به گزارش آناتولی، انتظار می‌رود چندین تن از سران کشورها و مقامات عالی‌رتبه از جمله از ترکیه، آلمان، فرانسه، انگلیس، تایلند و پاکستان در این مراسم شرکت کنند، هرچند حضور آنها نسبت به سال‌های گذشته کمتر است.

برزیل می‌گوید کمتر از ۶۰ رهبر جهان حضور خود را تایید کرده‌اند که نسبت به ۸۰ نفر در COP۲۹ در باکو کاهش یافته است. همچنین تا الان به نظر می‌رسد که رهبران چهار کشور از پنج کشور بزرگ آلاینده جهان شامل ایالات متحده، هند، چین و روسیه - غایب هستند.

براون گفت: این نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی در حال حاضر برای بسیاری از کشورها اولویت بالایی ندارد. در بسیاری از کشورها، امنیت ملی در دستور کار بسیار بالایی قرار دارد.

او گفت: بر کسی پوشیده نیست که تغییرات اقلیمی طی چند سال گذشته از دستور کار ژئوپلیتیکی خارج شده است. با این حال، بسیاری از اقدامات لازم برای مقابله با تغییرات اقلیمی، بخش جدایی‌ناپذیری از امنیت ملی هستند و بنابراین احتمالاً به هر حال شتاب بیشتری خواهند گرفت.

به عنوان مثال امنیتِ انرژی، امری کلیدی است و انرژی‌های تجدیدپذیر، کشورها را قادر می‌سازد تا وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی وارداتی کاهش دهند.

او افزود: محافظت از شهروندان در برابر شوک‌های شدید آب و هوایی و قیمت مواد غذایی و به عبارت دیگر، سازگاری با تغییرات اقلیمی، برای هر دولتی که می‌خواهد مشروعیت خود را حفظ کند، ضروری است.

خروج ایالات متحده و تأثیر آن

بنابر اعلام کاخ سفید، پس از خروج «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری آمریکا از توافق پاریس در اوایل سال جاری، ایالات متحده هیئتی سطح بالا به COP۳۰ اعزام نخواهد کرد.

ترامپ از زمان روی کار آمدن، بودجه کشورهای آسیب‌پذیر را کاهش داده، بودجه‌های زیست‌محیطی را کم کرده و تولید نفت و گاز داخلی را هم گسترش داده است.

آیلت معتقد است اگرچه مشارکت ایالات متحده برای اجلاس‌های قبلی بسیار مهم بوده اما در شرایط فعلی، یک هیئت بلندپایه آمریکایی ممکن است ضرر بیشتری نسبت به فایده داشته باشد.

وی افزود: البته این بدان معنا نیست که سایر بازیگران ایالات متحده - فرمانداران، شهرداران و مشاغل طرفدار آب و هوا - نمی‌توانند سهم مهمی در بلم داشته باشند.

او واشنگتن را متهم کرد که نه تنها از تلاش‌های جهانی آب و هوا خارج شده بلکه به طور فعال در تلاش برای منحرف کردن آنهاست.

او گفت: ما ماه گذشته این نحوه عملکرد را در سازمان بین‌المللی دریانوردی دیدیم و آن را در نحوه‌ی ترغیب شرکای تجاری توسط ترامپ برای خرید مقادیر زیادی نفت و گاز آمریکایی می‌بینیم.

براون موضع ایالات متحده را «یک چالش» خواند.

بحث سوخت‌های فسیلی احتمالاً متوقف خواهد شد

با توجه به اینکه سال ۲۰۲۵ یک دهه از توافق پاریس می‌گذرد، کنفرانس COP۳۰ پیشرفت جهانی در جهت حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی - عامل اصلی تغییرات اقلیمی - را آزمایش خواهد کرد.

براون گفت: زبان «دور شدن» و «گذار از سوخت‌های فسیلی» همچنان مورد بحث است. این گذار برای کشورها بسیار چالش‌برانگیز خواهد بود - به‌ویژه برای کشورهایی که اقتصادشان کاملاً به تولید سوخت‌های فسیلی وابسته است.

توافق پاریس با هدف محدود کردن افزایش دما به زیر ۲ درجه سانتیگراد، در حالت ایده‌آل ۱.۵ درجه سانتیگراد، تعیین شده اما انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان در حال افزایش است.

براون گفت: انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان در حال افزایش است؛ نکته اصلی که ما سعی در محدود کردن آن داریم و گرمایش جهانی در حال افزایش است، شاید حتی سریع‌تر از آنچه انتظار داشتیم. مهمترین پیشرفت این است که ما شاهد این برنامه‌ها هستیم و بنابراین مردم در هر کشور می‌توانند دولت‌های خود را پاسخگو نگه دارند.

با این حال، او پیش‌بینی کرد که امسال پیشرفت کمی در زمینه حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی حاصل شود.

آیا کشورهای آسیب‌پذیر نتیجه‌ای خواهند دید؟

برای کشورهای جزیره‌ای کوچک و فقیرترین کشورهای جهان، موفقیت در COP۳۰ به اقدامات مشخص در زمینه سازگاری و امور مالی بستگی دارد.

براون یادآور شد: این کشورها مدت‌هاست احساس می‌کنند که مذاکرات اقلیمی بیش از حد بر انتشار گازهای گلخانه‌ای که عمدتاً کشورهای ثروتمند را نگران می‌کند، تمرکز دارد و به اندازه کافی به کمک به آنها برای سازگاری نمی‌پردازد.

او خاطر نشان کرد توافق بر سر هدف جهانی سازگاری، همراه با پیشرفت ملموس در زمینه تأمین مالی سازگاری، یک پیشرفت بزرگ خواهد بود.

او همچنین گفت: این یکی دیگر از اولویت‌های اصلی برای فقیرترین کشورهای جهان است - دریافت حمایت مالی ملموس برای ایجاد تاب‌آوری.

او خاطرنشان کرد که میزبانی اجلاس در آمازون بسیار نمادین است و برزیل می‌تواند رهبری را به دست بگیرد و توجه دنیا را به نقش آمازون به عنوان ریه‌های سیاره زمین و نرخ جنگل‌زدایی در این منطقه جلب کند.

انتهای پیام