تشدید درگیری میان دمشق و قسد؛ ترکیه دخالت میکند؟

ایسنا/ عناصر وابسته به حکومت جدید سوریه و نیروهای قسد در حومه شرق حلب وارد تشدید میدانی و رسانهای شدهاند؛ رخدادی که بار دیگر بنبست مذاکرات و دشواری اجرای توافق ماه مارس میان دمشق و قسد را برجسته کرد.
وزارت دفاع دولت موقت سوریه روز یکشنبه «نیورهای دموکراتیک سوریه» موسوم به قدس را مسئول کامل «قتلعام» روز شنبه در روستای «ام تینه»، واقع در حومه شرقی حلب دانست و ادعا کرد این نیروها به شکل سازمانیافته غیرنظامیان را هدف میگیرند که یکی از قتلعامها ۱۰ سپتامبر در روستای الکیاریه رخ داد.
این وزارتخانه در بیانیهای گفته که حمله به ام تینه توسط قسد صورت گرفته تا ارتش سوریه متهم شود.
طبق ادعای دمشق، نیروهای قسد روز شنبه روستاهای «تل ماعز، علصه و الکیاریه» را با خمپاره گلولهباران کردند و حتی با راکتانداز به روستای ام تینه – که تحت کنترل خودشان است – شلیک کردند.
در مقابل، «اداره خودگردان» وابسته به قسد، ارتش سوریه و گروههای مرتبط با ترکیه را مسئول این حمله دانست و مدعی شد هفت غیرنظامی از جمله زنان و کودکان کشته و چهار تن زخمی شدهاند.
تنش فعلی در حالی رخ میدهد که قسد پس از سقوط نظام سابق سوریه در ۸ دسامبر، کنترل دهها روستا و دو شهر دیر حافر و مسکنه را در شرق حلب به دست گرفت و از آن زمان درگیریهای پراکنده و تبادل اتهامات میان طرفین ادامه دارد.
توافق دمشق و قسد
اتهامزنی الجولانی به قسد
این رخداد تنها یک روز پس از هشدار «ابومحمد الجولانی» یا «احمد الشرع» رئیس دولت موقت سوریه درباره عملیات احتمالی ترکیه صورت گرفت. او هشدار داد که در صورت شکست روند ادغام قسد در ساختار نظامی و امنیتی سوریه طبق توافق ۱۰ مارس، ارتش ترکیه مداخله خواهد کرد.
او برخی جناحهای قسد و حزب کارگران کردستان «پ.ک.ک» را به کارشکنی در اجرای این توافق متهم و بار دیگر درخواست این نیروها برای «تمرکززدایی سیاسی» در کشور را رد کرد و آن را «پوششی برای گرایشهای جداییطلبانه» دانست. توافق میان قسد و دمشق – که در زمان امضا «تاریخی» خوانده شد – بر ادغام همه نهادهای مدنی و نظامی شمالشرق، از جمله گذرگاهها، فرودگاهها و میادین نفت و گاز، زیر نظر دولت سوریه تأکید دارد.
چهار دور مذاکره برای اجرای این توافق بینتیجه مانده است. دمشق خواهان ادغام نیروهای قسد و بازگشت کامل نهادهای دولتی به شمال شرقی سوریه است، امری که عملاً به پایان موجودیت نظامی و اداری قسد میانجامد؛ در حالی که قسد مایل است بهصورت یک بلوک مستقل و با حفظ ساختار وارد ارتش شود، همچنان بر بخش بیشتری از استانهای رقه، دیرالزور، حسکه و بخشی از حومه حلب کنترل داشته باشد و اداره «خودمختاری» آن و مناطق با اکثریت کردنشین به عنوان یک واحد سیاسی در چارچوب یک دولت فدرال غیرمتمرکز در قانون اساسی به رسمیت شناخته شوند.
با ادامه این بنبست سیاسی، بسیاری از ناظران احتمال افزایش تنش نظامی را بالا میدانند. الشرع تصریح کرده که جامعه سوریه آماده بحث درباره فدرالیسم نیست و قانون ۱۰۷ مصوب ۲۰۱۱ حدود ۹۰ درصد اختیارات لازم برای اداره محلی را فراهم میکند.
شهر حلب سوریه
صبر دمشق و آنکارا رو به پایان است
سرهنگ «فایز الأسمر» تحلیلگر نظامی معتقد است انجام عملیات محدود برای تضعیف موضع قسد محتمل است و دمشق و آنکارا در صورت ادامه تعلل، از فشار نظامی استفاده خواهند کرد. او با این حال به موانع سیاسی، امنیتی و اقتصادی اشاره کرد و گفت عدم وضوح موضع واشنگتن میتواند آغاز هر عملیات گسترده را به تأخیر اندازد، هرچند صبر دمشق و آنکارا رو به پایان است.
از سوی دیگر، «کادار هوزان» مدیر مؤسسه «کرد بلا حدود» در پاریس، احتمال رویارویی تمامعیار را رد کرد و «گروههای جدا شده» را که مدعی ادغام در ارتش جدید سوریه هستند، عامل تحریکات دانست. به گفته او، قسد بهدنبال تشدید تنش نیست و خواستار مهار این گروهها برای جلوگیری از وخامت اوضاع در شرق حلب است.